Nghị định 02/2022/NĐ-CP có hiệu lực từ 1/3 quy định chi tiết một số điều của Luật kinh doanh bất động sản.
Theo điểm a khoản 2 Điều 76 Luật Đầu tư 2020, tổ chức, cá nhân kinh doanh bất động sản phải thành lập doanh nghiệp hoặc hợp tác xã (gọi chung là doanh nghiệp), trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, đó là tổ chức, hộ gia đình, cá nhân bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua bất động sản quy mô nhỏ, không thường xuyên thì không phải thành lập doanh nghiệp nhưng phải kê khai nộp thuế theo quy định của pháp luật.
Như vậy, cá nhân kinh doanh bất động sản bắt buộc phải thành lập doanh nghiệp hoặc hợp tác xã trừ trường hợp bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua bất động sản quy mô nhỏ, không thường xuyên. Song trường hợp này phải kê khai nộp thuế dù không phải thành lập doanh nghiệp.
Trong khi đó, theo quy định cũ tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 76/2015/NĐ-CP, ngoài cá nhân bán, chuyển nhượng bất động sản quy mô nhỏ, không thường xuyên nêu trên thì cá nhân kinh doanh dịch vụ bất động sản tại Chương IV, Luật Kinh doanh bất động sản cũng là đối tượng được kinh doanh mà không cần thành lập doanh nghiệp (gồm dịch vụ môi giới, sàn giao dịch, tư vấn, quản lý bất động sản...).
Cùng với đó, Điều 5 Nghị định 02/2022/NĐ-CP đã liệt kê các hoạt động kinh doanh bất động sản không phải thành lập doanh nghiệp gồm:
Bán nhà, công trình xây dựng, chuyển nhượng quyền sử dụng đất do phá sản, giải thể, chia tách; Bất động sản mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua là tài sản công; Tổ chức tín dụng, ngân hàng, công ty quản lý tài sản AMC, VAMC bán nhà, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, dự án bất động sản đang được dùng để bảo lãnh, thế chấp nhằm thu hồi nợ.
Bán nhà, công trình xây dựng, quyền sử dụng đất theo quyết định của Tòa án, cơ quan Nhà nước khi giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo; Bán nhà, công trình thuộc quyền sở hữu hợp pháp của mình; Chuyển nhượng, bán bất động sản do mình đầu tư xây dựng mà không phải dự án đầu tư xây dựng bất động sản để kinh doanh.
Như vây, đối chiếu các quy định trên từ 1/3 cá nhân vẫn được quyền kinh doanh bất động sản trong các trường hợp nêu tại Điều 5 Nghị định 02/2022/NĐ-CP
Về điều kiện kinh doanh bất động sản, theo Điều 4 Nghị định 02/2022/NĐ-CP, tổ chức, cá nhân kinh doanh bất động sản phải đáp ứng các điều kiện: Thành lập doanh nghiệp, trong đó có ngành nghề kinh doanh bất động sản; Công khai thông tin về doanh nghiệp, bất động sản đưa vào kinh doanh, số lượng, loại sản phẩm bất động sản được kinh doanh, số lượng, loại sản phẩm đã bán, chuyển nhượng, cho thuê mua và còn lại đang tiếp tục kinh doanh trên Trang thông tin điện tử của doanh nghiệp, tại trụ sở Ban Quản lý dự án hoặc tại sản giao dịch bất động sản…