Cộng trừ nhân chia là những phép tính trong toán học, nhưng nó đồng thời cũng là những trí tuệ tuyệt vời.
Dùng phép cộng làm việc, dùng phép trừ để sống, dùng phép nhân để thể hiện lòng biết ơn, dùng phép chia để buông bỏ.
Nếu làm được bốn điều này, ông Trời ắt có sự an bài riêng.
Dùng phép cộng làm việc
Lão Tử nói: "Cửu tầng chi đài, khởi vu lũy thổ; thiên lí chi hành, khởi vu túc hạ."
Đài cao 9 chín tầng, cũng được xây dựng từ trên nền đất, con đường ngàn dặm, phải bắt đầu từ những bước đầu tiên; bất kể là việc gì, không bao giờ có thể thành công trong một sớm một chiều.
Lâu đài có cao tới đâu, con đường có xa xôi tới đâu, cũng đều được tích lũy từng chút từng chút một.
Đời người, muốn nên nghiệp lớn, bắt buộc phải làm phép cộng.
Tăng Quốc Phiên, là một Nho gia nổi tiếng của Trung Quốc, ông vốn có trí nhớ không tốt, đọc sách rất chậm, nhưng hiện tại, những triết lý của ông lại được rất nhiều thế hệ tán thưởng.
Cá nhân ông hiểu rằng, chỉ khi kiên trì làm phép cộng trong làm việc, đời người mới có thể từ lượng biến trở thành chất biến.
Trong suốt 20 năm trời, Tăng Quốc Phiên lập chí noi gương theo các bậc thánh nhân.
Ông yêu cầu mình mỗi ngày đều phải "xem, đọc, viết, tác", 4 việc không thiếu việc nào.
Để khắc phục sự chây lười, mỗi tháng ông đều cố gắng gửi nhật kí hay các tác phẩm của mình về nhà để anh em, con cháu đọc.
Thói quen này bắt đầu từ 30 tuổi, cho tới năm 61 tuổi khi ông qua đời.
Trọn vẹn 31 năm, chưa từng đứt đoạn.
Dù có trên một hành trình nào đó, dù có mệt mỏi tới đâu, ông cũng phải dở vài trang sách ra đọc rồi mới nghỉ ngơi.
Đời người, phải biết làm phép cộng, nhưng khó khăn nhất cũng chính là làm sao để kiên trì.
Bình thường kiên trì 3 tới 5 tháng đã là rất đáng quý, nhưng Tăng Quốc Phiên lại kiên trì gần nửa đời người.
Tăng Quốc Phiên không chỉ làm như vậy mà còn nghiêm khắc yêu cầu con cháu cũng cần phải như vậy.
Gia tộc họ Tăng mấy trăm năm đều luôn thịnh vượng, nhân tài đời nào cũng có, điều này có liên hệ rất lớn tới những chỉ bảo của Tăng Quốc Phiên.
Chỉ cần dám làm phép cộng, kiên trì tới cùng, thế giới này ắt không có chuyện khó khăn.
Dùng phép trừ để "sống"
Lão Tử nói: "Ngũ sắc lệnh nhân lục mang, ngũ âm lệnh nhân nhĩ lung, ngũ vị lệnh nhân khẩu sảng."
Màu sắc nhiều, mắt sẽ hoa; âm thanh nhiều, tai sẽ không phân biệt được chính xác; mùi vị nhiều, vị giác sẽ không còn linh hoạt nữa.
Dục vọng, ham muốn, khát khao càng nhiều, cuộc sống càng loạn.
Tự cổ chí kim, phàm là những người có thành tựu đều biết dùng phép trừ để sống, cố gắng sống giản đơn nhất có thể.
Tăng Quốc Phiên vốn dĩ là trọng thần của triều đình Nhà Thanh, Trung Quốc, lương bổng mỗi năm của ông không hề thấp.
Tuy nhiên, số tiền ấy phần lớn được ông dùng để cứu tế người khác, còn bản thân lại sống vô cùng giản tiện.
Vợ bỏ tiền ra mua một nha hoàn về dọn dẹp nhà cửa, ông nói lãng phí, bảo vợ "mặt dày" đi trả lại.
Con cháu trong nhà cũng không được dùng nô bộc, bình thường bưng trà rót nước, dọn dẹp nhà cửa đều tự làm.
Ông có một chiếc áo quan mặc trong suốt 30 năm liền, chiếc áo này với ông chính là một thứ đồ xa xỉ, vì vậy, mỗi lần có lễ lớn hay trong các dịp trọng đại ông mới mang ra mặc.
Quần áo trong nhà cũng đều do phụ nữ trong nhà may, buổi tối khi ông châm đèn đọc sách, thì vợ sẽ ngồi bên khâu vá.
Bữa cơm của ông lại càng giản tiện hơn, thường chỉ có một món ăn, người đời đùa gọi là "nhất phẩm tể tướng" ("nhất phẩm" nghĩa là "1 món").
Ăn chơi hưởng lạc, ca kĩ vũ nhạc, ông lại càng thờ ơ.
Sự giản đơn đem đến cho Tăng Quốc Phiên sự tự tin để từ chối hối lộ.
Ông từng nói: "Quyết không nhận tiền vỗ béo bản thân, làm tổ hại tới thanh danh của người đời trước."
Lúc lâm chung, không nhận tiền phúng điếu, làm xong tang sự, không có đồng nào để lại cho con cháu.
Lão Tử nói: "Họa mạc đại vu bất tri túc."
Đời người, cái họa lớn nhất chính là muốn quá nhiều, không biết thỏa mãn.
Không biết điểm dừng, sớm muộn gì cũng rước họa vào thân.
Sống ở đời, phải biết làm phép trừ, giảm bớt dục vọng, ham muốn của bản thân, sống đơn giản thôi.
Học cách biết thỏa mãn, trân trọng hạnh phúc trước mắt, cơm thanh trà nhạt, không bệnh không tật, đó mới là cái phúc lớn nhất.
Dùng phép nhân để biết ơn
Trong cuốn tiểu thuyết "Thế giới của Sophie" của nhà văn Jostein Gaarder, có một câu nói như này:
"Không ai đẻ ra là phải có trách nhiệm đối xử tốt với người khác, vì vậy, chúng ta phải học cách biết ơn."
Người khác giúp bạn, là tình nghĩa, không phải bổn phận.
Đối mặt với sự giúp đỡ của người khác, phải học cách biết ơn, học cách báo đáp.
Tăng Quốc Phiên khi mới vào kinh thành rất được lòng Tăng Chương A, trở thành môn đệ của Tăng Chương A.
Một người xuất thân bình thường, không có gia cảnh "chống lưng" như Tăng Quốc Phiên, nhờ sự xem trọng và tiến cử của sư phụ, dần dần trở thành trụ cột của triều đình.
Chỉ trong vòng vỏn vẹn 10 năm trời, từ quan thất phẩm làm lên tới nhị phẩm thị lang.
Sau này, thế thời thay đổi, Tăng Chương A thất thế, cây đổ thì khỉ chạy.
Chỉ có Tăng Quốc Phiên không chạy, không né tránh, mỗi năm Tết đến xuân về đều tới thỉnh an sự phụ.
Sau đó, dù Tăng Chương A qua đời rất nhiều năm, nhưng Tăng Quốc Phiên vẫn không ngừng hỗ trợ cho con cháu của Tăng Chương A.
Đạo Quang năm thứ 27, ông nội của Tăng Quốc Phiên lâm bệnh nặng.
Là lão trung y Trạch Lục Gia ra tay cứu chữa, cứu lại được mạng cho ông nội.
Tăng Quốc Phiên không bao giờ quên ơn nghĩa này, luôn nhắc nhở con cháu mỗi năm Tết đến đều phải tới hỏi thăm biếu quà, tuyệt đối không được quên ân nhân.
Sự việc đã xảy ra hơn 10 năm, nhưng Tăng gia năm nào cũng đều như vắt chanh tới thể hiện sự biết ơn với Trạch Lục Gia.
Tăng Quốc Phiên nói: "Quân Tử không tùy tiện nhận ơn huệ của người khác, nhưng một khi đã nhận rồi, tuyệt đối không bao giờ quên."
Một giọt ân huệ, một thùng báo đáp.
Cảm ân, phải dùng phép nhân để mà tính, người khác giúp bạn một phần, bạn phải trả lại người ta ba phần.
Chỉ có như vậy, thiện ý mới được lan tỏa, thế giới mới dần dần trở nên ấm áp và dịu dàng hơn.
Dùng phép chia để buông bỏ
"Chia" ở đây ngoài nghĩa đen ra, còn có một nghĩa là "dọn dẹp".
Nhà cửa phải dọn dẹp thường xuyên, tâm hồn cũng cần được "dọn dẹp" định kì.
Những người không có duyên, những chuyện bất lực, những phiền não và chấp niệm, tất cả đều phải kịp thời dọn dẹp, vứt bỏ.
Chỉ có như vậy, cuộc đời mới trở nên ung dung, tiến về phía trước với hành trang nhẹ nhàng hơn.
Tăng Quốc Phiên trước kia từng lập ra Tương Quân, một lực lượng được phát triển từ lực lượng dân quân ở nông thôn trong thời kỳ Thái Bình Thiên Quốc của Trung Quốc, khi ấy, ông không có tiền không có quyền, bắt đầu từ con số 0, dồn hết tâm huyết cho nó.
Nhưng ông lại không nắm được binh quyền, khiến cho cái chức danh thống soái Tương quân này danh không chính ngôn không thuận.
Ông định xin Hàm Phong đế cho mình thực quyền, nhưng Hàm Phong đế không những không cho, ngược lại còn bắt ông về nhà thực hiện chữ hiếu trong 3 năm, lấy đi quyền lực của ông.
Nỗ lực cả nửa đời người cứ thế tan thành mây khói.
Sau khi về nhà, Tăng Quốc Phiên trở nên khó tính, cục súc hơn, người trong nhà cứ né được ông thì né.
Ông nghĩ không thông, tại sao tạo hóa cứ hết lần này tới lần khác trêu đùa ông như vậy, ông không can tâm.
Sau đó, nhờ gợi ý của một người bạn, ông bắt đầu đọc "Trang Tử", đọc khoảng nửa năm, nội tâm cuối cùng cũng đã bình tĩnh trở lại.
Trang Tử nói: "Đời người sống giữa đất trời, chẳng qua cũng giống như một con tuấn mã chạy qua khe núi, chỉ là một khoảnh khắc mà thôi."
Đời người ngắn ngủi, chỉ là khoảnh khắc, dù có nhiều cái "không thể buông bỏ" tới đâu thì tới cuối cùng vẫn cứ là phải buông bỏ.
Sau này, Tăng Quốc Phiên đọc lại một lần nữa, và lần này thì ông như trở thành một con người khác.
Ông chủ động viết thư cho tả Tông Đường, nói rõ một lần hết những ân oán giữa hai bên.
Ông không còn khư khư mong muốn thực quyền, bắt đầu có ý phò tá Lý Hồng Chương, chuẩn bị cho việc nghỉ hưu của mình.
Quyền lực, ân oán, danh vọng, tất cả ông không còn đặt nặng ở trong lòng nữa.
Phật nói: "Nhất niệm phóng hạ, vạn ban tự tại."
Buông bỏ chấp niệm, nhận lại trí tuệ; buông bỏ tham lam, nhận lại niềm vui; buông bỏ ân oán, nhận lại sự khoan dung.
Buông bỏ càng nhiều, nhận lại càng nhiều.
Phép cộng giúp ta thành công, phép trừ giúp ta sống giản đơn, phép nhân giúp ta học được cách biết ơn, phép trừ giúp nội tâm nhẹ nhõm.
Mưu sự tại nhân, hành sự tại thiên. Đời người có 4 phép toán, ông trời cũng ắt có những tính toán của riêng mình.
Con đường phía trước dù có gian khổ và vất vả tới đâu, cuộc sống rồi cũng sẽ cho chúng ta những đáp án tốt đẹp nhất.