"Còn nể nang, thiếu kiên quyết"
Sáng 7/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về "Phê chuẩn quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2022".
Tại phiên họp, đại biểu Đỗ Thị Lan (đoàn Quảng Ninh) viện dẫn số liệu báo cáo dự toán ngân sách Nhà nước (NSNN) năm 2022 còn chênh lệch lớn cả về số thu và chi ngân sách; đặc biệt số quyết toán chi NSNN giảm 407.317 tỷ, số bội chi giảm 49.317 tỷ . Như vậy giảm nhiều so với dự toán.
Theo đại biểu, điều này ảnh hưởng đến việc đánh giá kết quả thực hiện dự toán NSNN, cân đối ngân sách thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
Đại biểu Đỗ Thị Lan (đoàn Quảng Ninh). Ảnh: Như Ý
Hay như số chuyển nguồn sang năm sau, theo đại biểu Quốc hội đoàn Quảng Ninh, con số cũng rất lớn. Đại biểu Đỗ Thị Lan khẳng định, nhiệm vụ chi của ngân sách Trung ương tại địa phương có nhu cầu rất lớn nhưng không bố trí được kinh phí để thực hiện, trong khi phải hủy bỏ dự toán ngân sách.
Điển hình như, thực hiện kế hoạch vốn đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia chỉ đạt 37,7% dự toán, có địa phương đạt dưới 10%. Thực hiện kế hoạch vốn Chương trình phục hồi phát triển kinh tế, xã hội theo Nghị quyết số 43/2022/QH15, một số chính sách, tỷ lệ giải ngân thấp, nhất là chính sách đầu tư phát triển y tế, lao động phải chuyển nguồn sang năm 2023, năm 2024.
“Việc sử dụng NSNN có nơi chưa hiệu quả, còn lãng phí, nguồn lực bố trí cho nhiều nội dung không thực hiện được, trong khi nhu cầu đầu tư còn nhiều, phải vay và trả nợ lãi để bù đắp bội chi ngân sách”, đại biểu Quốc hội đoàn Quảng Ninh nhận xét, đồng thời đề nghị những bất cập trong công tác lập, thực hiện dự toán NSNN cần được đưa vào nghị quyết của Quốc hội, có giải pháp để khắc phục.
Trong khi đó, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai (đoàn Hà Nội) cho rằng, phải đánh giá toàn diện đầy đủ về bức tranh nợ xây dựng cơ bản, hiện chưa có xu hướng giảm, lại xuất hiện mới. Riêng năm 2022, báo cáo Kiểm toán Nhà nước cho thấy, đã phát hiện thêm hơn 4 nghìn tỷ nợ xây dựng cơ bản. “Nếu không rốt ráo vấn đề này sẽ phát sinh nợ mới”, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai lưu ý.
Theo đại biểu Quốc hội đoàn Hà Nội, doanh nghiệp đã phải vay vốn ngân hàng để thực hiện các dự án đầu tư công. Bộ Tài chính đã rất nỗ lực, thúc đẩy khối lượng hoàn thành cho doanh nghiệp, tuy vậy, vẫn còn nhiều chủ đầu tư chưa thực sự vào cuộc cùng nhà thầu để tháo gỡ khó khăn. “Nếu chúng ta không làm rõ trách nhiệm thì sẽ vẫn tái diễn tình trạng này", đại biểu đoàn Hà Nội cảnh báo.
Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc. Ảnh: Như Ý
"Điện thoại của tôi báo thu, chi ngân sách từng ngày, từng giờ"
Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Bộ Tài chính đã có báo cáo, dự báo việc thực hiện dự toán ngân sách, nhưng ông cũng thừa nhận số liệu có chênh so với dự toán ngân sách.
“Khi có số liệu báo cáo thu chi ngân sách ra khỏi kho bạc, trên máy điện thoại của tôi sẽ báo ngày hôm nay, giờ này, phút này thu ngân sách cả nước được bao nhiêu, chi ngân sách bao nhiêu. Thủ tướng gọi điện là tôi có thể báo cáo ngay. Tuy nhiên, dự báo có thể có phát sinh vào thời điểm cuối năm, nên có thể xảy ra chênh lệch”, ông Phớc cho hay.
Về chi chuyển nguồn lớn từ 2022 sang 2023, theo Bộ trưởng Tài chính, trong đó có nguồn cải cách tiền lương chiếm 37,7%, tương đương 432 nghìn tỷ; chi đầu tư phát triển trên 300 nghìn tỷ, chiếm 27% số chuyển nguồn…
Theo ông Hồ Đức Phớc, chi chuyển nguồn cao chủ yếu do các nguồn lực được chuyển theo quy định pháp luật, đặc biệt là nguồn tích lũy qua các năm để thực hiện cải cách tiền lương rất cao. Rồi những nhiệm vụ đã được ký hợp đồng trong năm nhưng chưa được thanh toán thì được chuyển nguồn sang năm sau.
Về nợ xây dựng cơ bản, theo Bộ trưởng Tài chính, số nợ ở Trung ương rất ít, nhưng ở địa phương nhiều. Vì theo ông Hồ Đức Phớc, khi bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn, lại bố trí thiếu, sót, hoặc chưa bố trí. Rồi có dự án thủ tục đầu tư có thiếu sót, cần phải điều chỉnh tổng mức đầu tư, ngân sách địa phương không bố trí kịp thời.