Bộ Luật Lao động 2019 vừa được Quốc hội khóa XIV vừa chính thức thông qua, thay thế cho Bộ Luật Lao động 2012 hiện nay và có hiệu lực từ ngày 01/01/2021.
Chiều 16/12, Bộ trưởng bộ Lao động Thương binh & Xã hội đã trả lời phóng viên về những điểm đáng chú ý trong Bộ Luật này.
Về điều chỉnh tuổi nghỉ hưu, theo Điều 169 của Luật, tuổi nghỉ hưu chung trong điều kiện lao động bình thường, nam nghỉ hưu ở tuổi 62 (vào năm 2028) và nữ ở tuổi 60 (vào năm 2035) theo lộ trình mỗi năm tăng 3 tháng đối với nữ và mỗi năm tăng 4 tháng với nam kể từ năm 2021.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, việc này nhằm thể chế nghị quyết 28 của Trung ương, là xu hướng của hầu hết các quốc gia, nhất là quốc gia già hoá dân số.
Sau khi Việt Nam thông qua bộ luật thì một số nước thông qua ILO (Tổ chức Lao động Quốc tế) đến học tập và trao đổi kinh nghiệm với Việt Nam.
"Điều chỉnh tuổi nghỉ hưu chưa bao giờ là dễ với bất kỳ quốc gia nào. Năm 2010 nước Anh bắt đầu cải cách điều chỉnh tuổi nghỉ hưu nhưng năm 2000 đã biểu tình, nhiều nước bên cạnh ta đã đưa ra Quốc hội 5 năm nhưng chưa thông qua được.
Vì vậy đây là quyết tâm chính trị lớn, thể hiện tầm nhìn dài, có tính chất chiến lược để đi tắt đón đầu xu hướng già hoá dân số", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho hay.
Cũng theo Bộ trưởng, điều chỉnh tuổi nghỉ hưu là thực hiện đa mục tiêu chứ không phải mục tiêu nhỏ nào, trước hết là tăng trưởng kinh tế, giải quyết công ăn việc làm cho giới trẻ, thích ứng với già hoá dân số. Hiện Việt Nam đang già hoá dân số.
Có 3 giai đoạn là dân số vàng, đang già, đã già thì Việt Nam đang già, thời điểm chúng ta rơi vào cực điểm của già là 2040.
Việt Nam đang có tốc độ già hoá dân số nhanh nhất, không phải ta nói mà các tổ chức quốc tế đã nghiên cứu bài bản. Tăng tuổi nghỉ hưu để bảo toàn, phát triển bền vững của quỹ bảo hiểm xã hội , rút dần khoảng cách chênh lệch về giới (hiện chênh 5 tuổi), tiến tới tuổi nghỉ hưu của nam - nữ có thể cân bằng.
Vị Bộ trưởng bộ Lao động Thương binh & Xã hội cũng cho rằng, việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu từ đa mục tiêu như vậy, thì phải sửa đổi nhiều luật liên quan đến quyền của người về hưu và người được hưởng chế độ hưu.
Trước mắt, năm 2021 khẩn trương sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm để hưởng bảo hiểm thất nghiệp.
"Trong tuổi nghỉ hưu có câu quan trọng, trước đây là "có thể" được nghỉ hưu, nay là "có quyền" nghỉ hưu sớm hoặc muộn hơn theo trần, quyền này có thể tiến tới quy định trong luật Bảo hiểm xã hội là nghỉ hưu sớm hoặc muộn trước 5 năm hoặc 10 năm, nhưng chưa đủ tuổi thì phải chờ.
Có thể khuyến khích bằng cách chưa đủ tuổi nghỉ hưu nhưng có thể đóng bổ sung vào để đủ tuổi nghỉ hưu thì hưởng luôn. Từ quyền này rất linh hoạt", ông Dung giải thích.
Con về tiền lương, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho hay, từ 1/1/2021, tinh thần chung tách lương công chức, viên chức, khác hẳn lương hưu, lương hưu từ BHXH, lương công chức viên chức nhà nước trả, lương doanh nghiệp thì do chủ sử dụng lao động trả.
"Lương hưu không ảnh hưởng gì sản xuất kinh doanh hay công chức viên chức. Lương hưu sẽ lấy từ quỹ bảo hiểm xã hội, nên có thể phân loại có đối tượng người nghỉ hưu sẽ được quan tâm cao hơn.
Hiện lương người nghỉ hưu trước năm 1993 rất thấp, càng nghỉ hưu về trước càng thấp, càng khó khăn nên tới dây phải điều chỉnh theo cách đó".
Tại Điều 94 của Bộ luật này nêu rõ: Người sử dụng lao động phải trả lương trực tiếp, đầy đủ, đúng hạn cho người lao động. Trường hợp người lao động không thể nhận lương trực tiếp thì người sử dụng lao động có thể trả lương cho người được người lao động ủy quyền hợp pháp.
Điều này có thể hiểu rằng, lương của chồng sẽ được chuyển thẳng tài khoản vợ nếu như người chồng thực hiện ủy quyền cho vợ.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định, việc lương của chồng chuyển thẳng vào tài khoản của vợ là hoàn toàn hợp pháp nếu có sự thỏa thuận.
"Kể cả lương của vợ mà có thể chuyển cho tôi, cái đó hoàn toàn do hai vợ chồng thỏa thuận để tạo ra thuận lợi, tránh tình trạng lương của tôi chuyển khoản của tôi, sau tôi lại chuyển cho vợ.
Tôi thấy thuận lợi hơn thì lương của tôi chuyển thẳng cho vợ kiểm soát càng tốt có gì đâu", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói.