SOHA NEWS
Các dự án "đắp chiếu": Có thể bán hoặc cho phá sản
Ngay sau khi Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân giới thiệu, Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh đã bắt đầu đăng đàn trả lời chất vấn.
Đặt câu hỏi đầu tiên với Bộ trưởng, đại biểu Nguyễn Tiến Sinh (Hòa Bình) đề cập đến những siêu dự án do Nhà nước đầu tư, Bộ Công thương quản lý.
"Tôi hiểu có sai phạm trong quản lý điều hành, quản trị doanh nghiệp. Đề nghị Bộ trưởng Công thương làm rõ những sai phạm này, đâu là trách nhiệm của các cơ quan quản trị doanh nghiệp và quản lý Nhà nước?
Bộ trưởng có kiến nghị gì để không lặp lại tình trạng "con voi chui lọt lỗ kim" như vừa qua?", ông Sinh đặt câu hỏi.
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, Bộ Công thương đã có đánh giá sơ bộ gửi tới các đại biểu Quốc hội. 5 dự án này được đầu tư từ năm 2003, 2008 đến nay trong nhiều lĩnh vực: Xơ sợi, xăng sinh học, gang thép...
Trong từng lĩnh vực và dự án cụ thể đi sâu phân tích, theo tính chất đặc thù của ngành, dự án có nhiều nguyên nhân khác nhau, nên đánh giá chung tổng thể thì rất khó.
Bộ trưởng Công thương cũng nêu rõ, các dự án này đều đầu tư kéo dài quá thời hạn so với được phê duyệt, như dự án Đạm Ninh Bình không những kéo dài quá trình đầu tư, nhưng tới giờ cũng không tất toán được đầu tư dù đã đi vào vận hành.
Các dự án này cũng có điểm chung là thị trường thế giới có biến động: Dầu thô từ mức hơn 100 USD một thùng tới hơn 170 USD một thùng, hiện nay chỉ còn trên dưới 40 USD một thùng... đã ảnh hưởng tới hiệu quả đầu tư của dự án.
Vì vậy các dự án Xơ sợi Đình Vũ không thể cạnh tranh nổi với các dự án đầu tư của nước ngoài có giá thành rẻ hơn.
Chính sự hạn chế nguồn nhân lực và điều kiện triển khai nên nhiều dự án kéo dài, dự án thực hiện không đúng theo hợp đồng.
Trong quá trình tham gia triển khai thực hiện thì đòi hỏi phải có sự can thiệp của các cơ quan quản lý, nhưng sự can thiệp này cũng không đem lại hiểu quả vì nhiều lý do....
"Vì thế các dự án này hiện nay hiệu quả kinh tế đều không còn, dù có vận hành thương mại cũng không đủ cạnh tranh, thậm chí nhiều dự án doanh thu không đủ bù chi phí", Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.
Về giải pháp cho các dự án này, theo Bộ trưởng phải đảm bảo mục tiêu bảo toàn vốn, bảo vệ lợi ích tài sản, Nhà nước.
"Các giải pháp xử lý cũng phải phù hợp với nguyên tắc thị trường và cam kết quốc tế. Có thể tính tới bán dự án, thậm chí tuyên bố phá sản, ... nếu cần thiết", ông nói.
Người đứng đầu ngành Công thương nói thêm, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành báo cáo Chính phủ.
Cụ thể Gang thép Thái Nguyên, dự án Xơ sợi Đình Vũ, dự án nhiên liệu xăng sinh học .... Bộ đã có giải pháp báo cáo Chính phủ và sau cuộc họp này Chính phủ sẽ họp, đưa ra quyết định cụ thể.
Về trách nhiệm của các bên liên quan trong đầu tư, quản lý và vận hành các dự án này, nếu cố tình làm sai, có thể bị truy tố, xét xử.
Về trách nhiệm của các bên liên quan trong đầu tư, quản lý và vận hành các dự án trên, ông Tuấn Anh cho biết, không loại trừ có sự cố tình làm sai trong quản trị doanh nghiệp, quản trị doanh nghiệp...
Do các dự án có tính chất đặc thù khác nhau, nhưng dù một số dự án đã có kết luận của Thanh tra Chính phủ, Thanh tra Bộ Tài chính, Bộ Công Thương... cơ quan quản lý sẽ tập hợp và báo cáo Chính phủ.
"Tuy nhiên, với các hành vi vi phạm pháp luật và cố tình làm sai trong quản trị, quản lý các dự án trên... sẽ bị xử lý nghiêm; thậm chí có thể bị truy tố trách nhiệm hình sự", Bộ trưởng Tuấn Anh khẳng định.
Ba đại biểu xin tranh luận
Ngay sau khi Bộ trưởng trả lời, đại biểu Nguyễn Tiến Sinh đã giơ biển tranh luận, đề nghị có câu trả lời về trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước đến đâu, trách nhiệm quản trị doanh nghiệp ở đó ra sao?
"Tôi rất lo ngại khi nghe Bộ trưởng báo cáo về tình trạng quản lý đầu tư của một số dự án là Bộ cho chủ trương, còn lại khoán trắng, buông lỏng cho doanh nghiệp tự quyết, tự tổ chức đầu tư, đến khi thua lỗ thì lại báo Chính phủ giải quyết", ông Sinh nói.
Bộ trưởng Tuấn Anh lý giải: "Có thể phần trả lời của ông trước đó bị cuốn theo mạch suy nghĩ nên chưa bao quát hết nội dung đại biểu hỏi".
Quá trình đánh giá cụ thể, nguyên nhân và trách nhiệm của từng bộ phận trong các dự án thua lỗ nghìn tỷ thì cần thời gian và không chỉ riêng Bộ Công thương mà còn các bộ, ngành khác cùng tham gia đánh giá, để không xảy ra tình trạng tương tự.
Chia sẻ trước lo lắng của đại biểu, nhưng ông Tuấn Anh cho hay, sau 2012 quy định pháp lý đã chặt chẽ hơn nên đảm bảo xem xét được rõ trách nhiệm của các bộ chủ quản trong quản lý doanh nghiệp, dự án đầu tư của doanh nghiệp.
Vì thế, như dự án Đạm Ninh Bình, sẽ làm rõ được trách nhiệm các bên, làm sai tới đâu, xử lý thế nào...."Chúng tôi cần có thời gian hoàn tất những công việc này, báo cáo Chính phủ phương án xử lý dứt điểm và sẽ báo cáo Quốc hội tại các kỳ họp sau", ông Tuấn Anh nhấn mạnh.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thuý (Đà Nẵng) cũng thấy chưa thuyết phục với phần trả lời của Bộ trưởng Tuấn Anh liên quan đến các dự án boxit Tây Nguyên.
Bà lấy ví dụ, theo cam kết trước đây Bộ Công thương xin giãn đầu tư hồ chứa bùn đỏ vì độ an toàn quá cao.
"Căn cứ trên cơ sở nào để Bộ đưa ra đề xuất này?", bà Thuý hỏi và nói, Bộ trưởng nếu chưa chuẩn bị kịp tài liệu thì có thể gửi trả lời bằng văn bản tới đại biểu.
Bộ trưởng Tuấn Anh sau đó đã cho biết, sẽ trả lời bằng văn bản để cụ thể, rõ ràng..
Đại biểu Trần Thị Dung thẳng thắn nói chưa bằng lòng với câu trả lời của Bộ trưởng về việc kiểm tra công việc xả lũ của thủy điện tại miền Trung.
"Việc xả lũ và xả lũ bất ngờ tại Hà Tĩnh, Gia Lai đều không biết. Trước đây tôi từng chất vấn nhưng đến nay ngày càng nghiêm trọng hơn.
Trước khi xả lũ, 5 giờ chiều người dân mới biết. Câu hỏi đặt ra là Bộ trưởng sẽ xử lý vi phạm đó như nào để tình trạng này không tái diễn", bà Dung nhấn mạnh.