Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert đã một phen lúng túng trong cuộc họp báo ngày 22-2 khi bị vặn hỏi về Syria. Theo CNN, bà Nauert đã phải vất vả khi phác thảo các bước Bộ Ngoại giao và Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson sẽ thực hiện nhằm chấm dứt bạo lực ở Syria.
Những ngày qua liên tục đổ dồn các thông tin về thương vong dân thường trong đợt không kích của quân chính phủ Syria vào Đông Ghouta – một trong những cứ điểm quan trọng cuối cùng của phe nổi dậy ở ngoại ô thủ đô Damacus.
Tính đến hôm nay 23-2 đợt không kích đã bước sang ngày thứ 6, đã có 416 người chết và hơn 1.200 người bị thương trong 5 ngày qua. Hiện Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ) đang vận động thông qua nghị quyết yêu cầu ngừng bắn 30 ngày toàn Syria tạo điều kiện cứu trợ khẩn cấp và sơ tán cứu chữa người bị thương, nhưng khả năng thông qua không lạc quan khi vướng sự phản đối của Nga.
"Không biết các bạn còn muốn chúng tôi làm gì nữa?"
Tại cuộc họp báo, bà Nauert được hỏi liệu chấm dứt bạo lực ở Syria có là một phần nhiệm vụ của Bộ Ngoại giao, và Ngoại trưởng Tillerson sẽ làm gì để giải quyết sự đổ máu này. Bà Nauert đã không thể cung cấp được nhiều thông tin, thay vào đó chỉ viện đến các tuyên bố Bộ Ngoại giao và Nhà Trắng đã đưa ra trước đó, và đề cập đến các cuộc đối thoại với chính phủ các nước.
“Chúng tôi có một loạt biện pháp có thể sử dụng. Tôi không có thẩm quyền để có thể nói chúng tôi sẽ làm gì. Một số biện pháp có thể sẽ được quyết định từ các cơ quan khác mà tôi không thể nói chuyện với họ. Nhưng chúng tôi thật sự gắn mình với vấn đề Syria” – bà Nauert nói.
Tuy nhiên khi được hỏi liệu chính phủ ông Trump sẽ làm gì tới đây hoặc có thể làm gì, bà Nauert tỏ ra lúng túng. “Tôi không biết các bạn muốn chúng tôi làm gì. Công cụ tốt nhất của chúng tôi, điều chúng tôi làm bên ngoài tòa nhà này là thực hiện công việc ngoại giao. Chúng tôi nỗ lực mang lại sự chú ý cho những điều đang xảy ra khắp thế giới. Đó là điều tôi đang làm... Chúng tôi sẽ tiếp tục làm thế. Chúng tôi sẽ tiếp tục có hành động tại HĐBA LHQ” – theo bà Nauert .
“Mỹ cũng sẽ tiếp tục duy trì người của mình ở Syria. Chúng tôi có những người Mỹ đang giúp đỡ người dân Syria cố gắng quay lại cuộc sống bình thường. Tôi không biết các bạn còn muốn chúng tôi làm gì nữa” - bà Nauert nói thêm.
Đổ lỗi cho Nga
Tại cuộc họp báo, bên cạnh lúng túng về các bước đi của Mỹ, bà Nauert cũng chuyển hướng chỉ trích, đổ lỗi Nga trong vấn đề Syria. Theo bà Nauert, Mỹ đã có nhiều cuộc đối thoại với chính phủ Nga và đề nghị chính phủ Nga chấm dứt ủng hộ chính phủ Syria làm cái điều họ đang làm với người dân mình. "Liệu Nga có nghe không? Tôi không chắc họ sẽ nghe” - bà cho biết.
Theo bà Nauert, Mỹ rất muốn nghị quyết ngừng bắn 30 ngày khắp Syria của HĐBA LHQ được thông qua. “Chúng tôi đã có tuyên bố hai ngày trước rằng chúng tôi kêu gọi ngừng bắn. Chúng tôi sẽ tiếp tục lời kêu gọi này và tạo áp lực vì nó” - bà khẳng định.
Cũng theo bà Nauert, Mỹ quy trách nhiệm cho Nga trong việc leo thang bạo lực ở Syria, đồng thời kêu gọi cộng đồng thế giới ủng hộ cuộc hòa đàm Syria do LHQ bảo trợ tại Geneva.
“Nga chịu trách nhiệm cho điều đang xảy ra. Nếu không có Nga ủng hộ Syria, sự tàn phá và thương vong chắc chắn sẽ không xảy ra. Hơn 400 dân thường bị giết một cách dã man vì quân chính phủ Syria. Và như tất cả chúng ta đều biết, họ được ủng hộ không chỉ từ Nga, mà còn từ Iran” – bà Nauert nhắc đến việc Nga cung cấp vũ khí và khí tài quân sự cho chính phủ Syria.
Bà Nauert cũng cho rằng sự thảm khốc của Đông Ghouta cho thấy rõ sự thất bại của tiến trình hòa đàm Astana mà Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran – 3 nước tham gia xung đột Syria - bảo trợ. Đông Ghouta là một trong 4 vùng giảm căng thẳng mà Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran thống nhất năm 2017 theo kế hoạch Astana.
“Điều này là không chấp nhận được đối với vùng giảm căng thẳng. Họ tước hết mọi thứ của người dân ở đây. Họ ngăn chặn cứu trợ nhân đạo tiếp cận. Chúng ta đã thấy dân thường vô tội bị giết. Chúng ta đã thấy bom chùm. Chúng ta đã thấy sự tàn phá và hủy diệt. Đó chắc chắn không phải là vùng giảm căng thẳng” – bà Nauert nói.
Phụ nữ và trẻ em ở Đông Ghouta phải sống tạm bợ nhiều ngày trong hầm trú ẩn. Ảnh: AMERICAN MEDICAL SOCIETY
Theo bà Nauert, Mỹ và các đồng minh muốn Nga quay lại tiến trình hòa đàm Geneva. “Mỹ và các nước khác xem tiến trình Geneva là cách tốt nhất mang lại hòa bình và một giải pháp chính trị cho Syria” – bà Nauert nói, tiến trình hòa đàm Geneva do Mỹ dẫn đầu mà CNN nhận định là đã suy yếu nhiều.
Nội chiến Syria bắt đầu từ 7 năm trước, ngày càng trở thành một bãi lầy nguy hiểm ở khu vực khi ngày càng nhiều nước lớn tham gia vào xung đột và gia tăng nguy cơ xung đột với nhau. Có thể kể đến Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Mỹ, nhóm vũ trang Hezbollah ở Lebanon, các nước vùng Vịnh. Các nỗ lực giảm căng thẳng cuộc chiến hay loại trừ thương vong dân thường tới giờ đều thất bại.
Ảnh hưởng của Mỹ ở Syria suy yếu nhiều sau khi Nga đưa quân vào Syria năm 2015, cũng là thời điểm Mỹ tập trung hơn vào cuộc chiến đánh IS.