Sáng nay 2-8, Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố quyết định về đặc xá năm 2024 của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng tại buổi họp báo. Ảnh: P.T.
Đợt đặc xá năm nay được thực hiện nhân dịp 79 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2-9-1945 - 2-9-2024) và 70 năm ngày Giải phóng thủ đô (10-10-1954 - 10-10-2024). Đối tượng đặc xá bao gồm người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án.
Tại buổi họp báo, ông Phạm Thanh Hà, Phó chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước, cho biết từ năm 2009 đến nay, Việt Nam đã tiến hành 9 đợt đặc xá cho hơn 92.000 phạm nhân, nhân các sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước.
Các đợt đặc xá đã giúp hàng chục ngàn người được hưởng niềm vui khoan hồng, sớm trở về đoàn tụ với gia đình, sẵn sàng làm lại cuộc đời. Thực tế cho thấy, phần lớn người được đặc xá đã trở về nơi cư trú, ổn định cuộc sống, làm ăn lương thiện, tỷ lệ tái phạm tội rất thấp.
Theo Phó chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước, kết quả các đợt đặc xá còn bảo đảm các yêu cầu chính trị, pháp luật, nghiệp vụ, đối ngoại được nhân dân trong nước đồng tình và dư luận quốc tế đánh giá cao. Điều này tiếp tục khẳng định chủ trương, chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người một cách công bằng, bình đẳng cho tất cả mọi đối tượng công dân, kể cả những người đang chấp hành án phạt tù.
Ông Chu Ngọc Anh tại phiên toà
Theo quyết định đặc xá năm 2024 do Chủ tịch nước Tô Lâm ký, người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn cần đáp ứng 7 điều kiện để được xem xét đặc xá. Trong số này là người bị kết án phạt tù về các tội tham nhũng buộc phải thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác.
Trả lời câu hỏi về trường hợp cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội, cựu bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh (bị tuyên án 3 năm tù trong vụ án Việt Á) có thuộc diện được xem xét đặc xá năm nay, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng cho biết ông Chu Ngọc Anh là phạm nhân đang chấp hành án tại trại giam của Bộ Công an và "sẽ được đối xử bình đẳng như tất cả các phạm nhân khác", nếu đủ điều kiện sẽ được xem xét đặc xá.
Về số lượng phạm nhân nước ngoài được xem xét đặc xá trong năm nay, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc, cho biết hiện có 643 phạm nhân người nước ngoài đang chấp hành án phạt tù tại các cơ sở giam giữ ở Việt Nam. Sau khi công bố quyết định đặc xá và tiến hành rà soát hồ sơ, cơ quan chức năng sẽ sẽ có thông báo cụ thể về các phạm nhân đủ điều kiện được xét đặc xá.
Liên quan đến vụ Việt Á, trước đó ngày 7-6-2022, cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội, cựu bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh bị bắt về tội vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí. Đến ngày 12-1-2024, TAND TP Hà Nội đã tuyên cựu bộ trưởng Chu Ngọc Anh 3 năm tù về tội danh nêu trên. Sau phiên tòa ông Chu Ngọc Anh đã không kháng cáo.
Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định từ ngày 1-1-2018, các phạm nhân đủ điều kiện sẽ được xem xét tha tù trước thời hạn có điều kiện. Việc tha tù trước thời hạn mỗi năm được xem xét thực hiện 3 lần.
Điều 5 luật Đặc xá năm 2018 quy định Chủ tịch nước xem xét, quyết định về đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước. Ngoài ra, Chủ tịch nước xem xét, quyết định đặc xá trong trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu đối nội, đối ngoại của Nhà nước mà không phụ thuộc vào thời điểm quy định nêu trên.