Ngày 25/10, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã ra thông cáo nhằm phản ứng với bài phát biểu mà Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence đưa ra trước đó 1 ngày tại Wilston Center (Mỹ). Trao đổi về quan hệ Trung-Mỹ, ông Pence đã thể hiện một số lập trường cứng rắn về Trung Quốc trong bối cảnh đàm phán thương mại giữa hai nước ở vào giai đoạn quan trọng.
"Trung Quốc đã trở thành số một thế giới"
Mở đầu thông cáo, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã sử dụng những ngôn từ khá gay gắt để nói về phát biểu được chờ đợi của ông Pence:
"Ngày 24/10, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence đã có bài phát biểu cố tình bóp méo hệ thống xã hội, nhân quyền, tình trạng tôn giáo của Trung Quốc, đồng thời cáo buộc Trung Quốc và các chính sách đối ngoại của Trung Quốc một cách vô lý".
"Phát ngôn lần này của ông Pence giống hệt với bài phát biểu hồi tháng 10 năm ngoái, toàn là ngạo mạn và đạo đức giả, toàn là định kiến chính trị và dối trá. Phía Trung Quốc vô cùng phẫn nộ và cực lực phản đối", Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh.
Cơ quan ngoại giao của Trung Quốc cho biết, kể từ khi thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa từ 70 năm trước, người dân Trung Quốc đã bước vào một lộ trình phát triển phù hợp với điều kiện nội tại của Trung Quốc và đạt được nhiều thành tựu vĩ đại, thu hút sự chú ý của thế giới và khẳng định: Trung Quốc đã trở thành số một thế giới.
"Tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc là hàng đầu trong số các nền kinh tế lớn của thế giới. Trung Quốc đã đóng góp hơn 30% vào tăng trưởng kinh tế thế giới suốt nhiều năm nay. Trung Quốc đã trở thành số một thế giới".
"Không thế lực nào có thể ngăn cản tốc độ của con người và đất nước Trung Quốc", Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố.
Trong thông cáo, Bộ Ngoại giao Trung Quốc phản bác quan điểm cho rằng nước này theo đuổi chủ nghĩa bành trướng.
"Chính sách ngoại giao của Trung Quốc rõ ràng và chính trực", Bộ Ngoại giao Trung Quốc nêu trong thông cáo.
"Trung Quốc sẽ không đánh đổi lợi ích của các quốc gia khác để phát triển. Sự phát triển của Trung Quốc sẽ không đe dọa bất cứ nước nào. Trung Quốc sẽ không bao giờ theo đuổi bá quyền và sẽ không bao giờ bành trướng. Vì thế mà Trung Quốc có bạn bè khắp thế giới!"
Sự bành trướng, hành vi cưỡng ép và thù nghịch của Trung Quốc trên biển
Mới đây, đề cập tới tình hình Biển Đông trong cuộc họp báo qua điện thoại ngày 21/10 với phóng viên, Đô đốc Karl L. Schultz, Tư lệnh Tuần duyên Mỹ cho biết Trung Quốc đang có những hành vi cưỡng ép và thù nghịch trong các vùng biển khu vực.
"Theo quan điểm cá nhân của tôi, Trung Quốc dường như ngày càng chú trọng hơn tới việc thúc đẩy lợi ích của nước này trong khu vực, đi ngược lại với lợi ích của các đối tác ở châu Á và khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương" – Đô đốc Schultz nói.
"Một trong những bằng chứng về hành động của họ, tôi gọi vui đó là tiếng không đi chung với hình. Trung Quốc luôn nói về sự phát triển hòa bình nhưng sau đó chúng tôi thấy các đảo nhân tạo mọc lên ở những nơi mà trước đó chưa có gì cả".
GS Yoichiro Sato, Đại học Ritsumeikan Asia Pacific, Nhật Bản thì cho rằng: "Trung Quốc đã trở nên hung hăng hơn ở Biển Đông trong vòng một thập niên qua. Nước này đã thể hiện yêu sách ‘Đường 9 đoạn’ và đe dọa việc phát triển tài nguyên ở vùng biển của các nước khác. Tuyên bố chủ quyền vô căn cứ và các hoạt động thực địa của Trung Quốc đang gây căng thẳng trong khu vực".
Đại diện Cấp cao về Đối ngoại của EU Federica Mogherini khẳng định: "Sự căng thẳng và tình trạng quân sự hoá (trái phép của Trung Quốc trên Biển Đông) chắc chắn không mang tính xây dựng cho một môi trường hoà bình".
Người dân Trung Quốc đang hưởng sự tự do cũng như quyền lợi chưa từng có
Về vấn đề nhân quyền, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng: Người dân Trung Quốc đang hưởng sự tự do cũng như quyền lợi chưa từng có; và nhấn mạnh đó là vấn đề nội bộ của Bắc Kinh. Đây là phản ứng của Trung Quốc đối với những chỉ trích của ông Pence về cách Trung Quốc xử lý vấn đề ở Tân Cương, cũng như những cuộc biểu tình ở Hong Kong.
"Tình hình nhân quyền ở Trung Quốc có tốt hay không thì tiêu chuẩn quan trọng nhất vẫn là liệu người Trung Quốc có hài lòng hay không".
"Đài Loan, Hong Kong, Tân Cương và những vấn đề khác đơn thuần là vấn đề nội bộ của Trung Quốc và Trung Quốc sẽ không bao giờ cho phép bất cứ thế lực bên ngoài nào can thiệp".
"Một số các chính trị gia Mỹ mà đứng đầu là Pence đã đổi trắng thay đen về những vấn đề này. Họ đưa ra những phát ngôn vô trách nhiệm. Họ muốn can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc và cản trở sự ổn định, cũng như phát triển của Trung Quốc".
Bắc Kinh phủ nhận cáo buộc "cưỡng ép" liên quan tới đầu tư, thương mại. Nước này cam kết bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và sẽ không thay đổi chính sách tạo môi trường thích hợp cho các công ty nước ngoài đầu tư vào Trung Quốc.
"Chính sách bảo vệ quyền lợi hợp pháp và lợi ích của các công ty nước ngoài ở Trung Quốc sẽ không thay đổi. Bất cứ doanh nghiệp nước ngoài nào cũng được tự do hoạt động trên cơ sở tuân thủ luật pháp và quy định của Trung Quốc. Không hề có vấn đề "cưỡng ép" nào cả".
Người Mỹ nên tự soi chiếu lại mình
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng công kích Phó Tổng thống Mỹ với những ngôn từ sâu cay về vấn đề nội tại của Washington.
"Mike Pence đưa ra những phát ngôn vô trách nhiệm về các nước khác nhưng lại nhắm mắt làm ngơ trước các vấn đề nghiêm trọng tồn tại ở Mỹ".
"Chúng tôi khuyên một số người ở Mỹ tự soi chiếu lại mình và nhận ra những vấn đề của riêng họ, xử lý chuyện của riêng họ, đừng ăn to nói lớn và nên buông bỏ những hành động làm tổn hại tới người khác".
Bộ Ngoại giao Trung Quốc dành phần cuối cùng của bản thông cáo "dài hơi" để nói về quan hệ Mỹ-Trung. Theo đó, quan hệ Mỹ-Trung không phải một "trò chơi có tổng bằng 0" (tình huống kẻ thắng - người thua, phần thắng của người này bằng đúng phần thua của người khác - ND) và hiện tại quan hệ Trung Mỹ đang ở giai đoạn quan trọng.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định: "Lập trường của Trung Quốc về quan hệ Mỹ-Trung rất rõ ràng và kiên định", đồng thời nhấn mạnh: "Tôn trọng lẫn nhau và tìm kiếm một cơ sở chung trong khi chấp nhận khác biệt là cách để hòa hợp với nhau".
Xem các điểm chính trong bài phát biểu của Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence tại đây.