Cuộc xung đột Nga-Ukraine đã bước sang năm thứ hai, với những trận chiến kéo dài nhiều tháng ròng ở các thành phố miền Đông là Bakhmut và Avdiivka. Quân đội Ukraine đang bị hao mòn cả về binh lực lẫn vật lực. Họ đã mất đi nhiều đơn vị chiến đấu hiệu quả nhất với những binh sỹ giàu kinh nghiệm, đồng thời tiêu hao một số lượng lớn vũ khí và pháo binh.
Lính pháo binh Ukraine đứng trên khẩu lựu pháo gần một vị trí tiền tuyến không được tiết lộ ở miền đông Ukraine. Ảnh: AFP
Trả lời phỏng vấn Financial Times, Oleksiy – một binh sỹ thuộc lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ Kiev nói rằng, đơn vị của anh có 21 người, nhưng chỉ có 3 người, trong đó có anh, không bị thương hoặc mất mạng sau các cuộc giao tranh ở Bakhmut.
“Nơi đây giống như địa ngục. Cảnh tượng giống chiến tranh thế giới thứ nhất hoặc chiến tranh thế giới thứ hai. Chúng tôi bị tấn công bằng đạn pháo, xe tăng và máy bay. Máy bay không người lái của đối phương đã thả bom xuống cứ điểm của chúng tôi. Tôi phải sơ tán một người bị thương nặng và 1 xác chết ra khỏi chiến hào. Tất cả đều diễn ra trong vòng 24 giờ”, Oleksiy cho biết.
Cách đây hơn 1 năm, Oleksiy cùng nhiều binh sỹ Ukraine khác đều là dân thường. Sau khi xung đột nổ ra, họ đã tình nguyện tham chiến. Trong độ tuổi từ 20 đến 60, những cựu luật sư, phiên dịch viên, lập trình viên và công nhân nhà máy đã nghỉ hưu đã tham gia những đơn vị mới và ít kinh nghiệm chiến đấu.
Roman – một sỹ quan thuộc Lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ 108 Dnipropetrovsk cho biết: “Kinh nghiệm chiến đấu trung bình của những người lính trong lữ đoàn này từ 7 đến 10 tháng. Một số đã từng chứng kiến các cuộc giao tranh, một số người thì chưa. Nhưng tất cả họ đều phải chuẩn bị cho trận chiến đầy khó khăn trước mắt”.
Đến thời điểm hiện tại, cả Nga và Ukraine chưa chính công bố tổn thất về binh lực. Nhưng theo ước tính của Mỹ, số binh sỹ thương vong của Ukraine vào khoảng 100.000 người, thậm chí cao hơn, lên đến 120.000 người, còn Nga có khoảng 200.000 trường hợp thương vong.
Giới phân tích cho rằng, Ukraine cần phải nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu để đạt được mục tiêu đẩy lùi Nga trên chiến trường, giành lại các vùng lãnh thổ đã mất và xoay chuyển cục diện cuộc chiến theo hướng có lợi cho họ. Tuy vậy, các tài liệu tình báo bị rò rỉ của Lầu Năm Góc lại đưa ra những đánh giá thiếu lạc quan về khả năng của Kiev trong việc giành được các mục tiêu đề ra, ngay cả khi phương Tây tiếp tục cung cấp các loại vũ khí tiên tiến cho nước này. Một tài liệu dự đoán, tình hình chiến trường ở miền Đông Ukraine sẽ tiếp tục bế tắc trong năm 2023.
Ukraine đã phát động đợt tuyển quân lớn vào mùa đông, dán áp phích và quảng cáo trên khắp đất nước kêu gọi người dân gia nhập lực lượng vũ trang, các đơn vị cảnh sát và lữ đoàn bảo vệ lãnh thổ. Kiev cũng thành lập nhiều đơn vị tấn công mới với quân số 40.000 người để chuẩn bị cho cuộc phản công. Nhưng các quan chức Ukraine cho rằng con số này vẫn chưa đủ.
Chính phủ Ukraine hồi đầu tháng 4 đã ban hành một số quy định mới cho phép các trung tâm tuyển dụng gửi giấy gọi nhập ngũ đến tất cả các khu vực trên khắp đất nước. Trước đây, họ chỉ gửi giấy triệu tập cho nam giới trong độ tuổi từ 18 đến 60.
Một số quan chức Ukraine cho rằng, nguy cơ mà nước này phải đối mặt trong những tháng tới sẽ rất lớn. Họ lo ngại, nếu cuộc phản công thất bại hoặc nếu Ukraine chỉ giành lại một số ít vùng lãnh thổ rơi vào tay Nga thì điều này có thể khiến các nước phương Tây gây sức ép, buộc Kiev đàm phán với Moscow.
Ông Andriy Sybiha, Phó chánh Văn phòng của Tổng thống Zelensky cho biết: “Chúng tôi đang ở trong thời điểm quyết định. Chúng tôi cần phải đạt được thành công và không thể mắc sai lầm”.
Trong khi đó, Nga đang nỗ lực củng cố hệ thống phòng thủ tại những khu vực mà nước này đang kiểm soát. Hình ảnh vệ tinh cho thấy, Moscow đã đào các chiến hào mới dài hàng trăm km và thiết lập các dãy công sự chống tăng có nhiều vật cản bằng bê tông, còn gọi là “răng rồng” ở các tỉnh Zaporizhzhia, Kherson, cũng như ở Crimea. Việc Nga tập trung bảo vệ các khu vực này là điều dễ hiểu bởi Kiev có thể phát động cuộc phản công lớn từ 3 hướng quan trọng đó bất cứ khi nào.
Ngoài ra, Ukraine cũng có thể tiến về phía Nam và giành lại thành phố chiến lược Melitopol – một trung tâm hậu cần quan trọng của các lực lượng Nga, vốn là một phần của cây cầu đất liền nối lục địa Nga với bán đảo Crimea. Để tấn công Melitopol, quân Ukraine có thể vượt sông Dnepr từ hướng nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia hoặc đánh dọc theo con đường E105/M18 từ thành phố Zaporizhzhia ở phía bắc, cách Melitopol khoảng 170km. Việc chiếm lại thành phố này sẽ làm suy yếu khả năng tiếp tế của Nga và cắt đôi vùng lãnh thổ mà Moscow kiểm soát.
Nhưng cuộc phản công sắp tới của Ukraine được cho là sẽ vấp phải nhiều thách thức lớn. Ngoài vấn đề nhân sự, quân đội Ukraine cũng đang bị thiếu vũ khí và đạn dược. Trong cuộc phỏng vấn với tờ Daily Beast, Oleg – một trung sỹ thuộc đơn vị vận hành máy bay không người lái của Ukraine cho biết, các loại phương tiện và vũ khí mà phương Tây cung cấp cho họ không đủ để đối phó với Nga. “Vấn đề lớn nhất đối với chúng tôi là cạn kiệt đạn pháo. Để ngăn chặn Nga chúng tôi phải tấn công không ngừng nghỉ nhưng kho dự trữ đạn dược có hạn. Chúng tôi không thể làm theo cách chúng tôi muốn”. Còn Petro – chỉ huy đơn vị máy bay không người lái Ukraine, cho rằng quân đội Nga đang bắt đầu thích nghi với chiến thuật của Kiev.
“Họ đang tìm ra các biện pháp để chiến đấu tốt hơn. Họ học hỏi từ những vấn đề và rút kinh nghiệm từ những sai lầm đã mắc phải”, Petro nói./.