Vào một ngày nọ, mẹ bỗng thấy bé khởi động buổi sáng bằng cách hét lên: "Không, để con tự làm!" hay "Không, con không ăn!" khi mẹ đang chuẩn bị bữa sáng và cho bé ăn.
Hoặc bé sẽ nổi giận, ném tất cả đồ chơi khi mẹ yêu cầu bé dọn dẹp để đi ngủ. Đây đều là những tình huống dễ bắt gặp trong bất cứ gia đình nào có con nhỏ trong độ tuổi 2-3 tuổi. Liệu đây có phải là bé đang cố tình chọc giận mẹ?
Thái độ ương bướng, không chịu nghe lời có thể không phù hợp với bé, nhưng ở độ tuổi này đó là điều phải xảy ra. (Ảnh minh họa)
Bà Fiona Maher O' Sullivan, chuyên gia cố vấn tại Trung tâm Incontact Counselling & Training (Singapore) cho biết: "Nói một cách đơn giản là trẻ chỉ muốn những gì mà chúng muốn, những từ như 'Không', Tự con làm' sẽ được bé thường xuyên dùng và trở thành phổ biến nhất trong vốn từ vựng của trẻ."
Mặc dù mẹ rất không vui, thậm chí cáu giận mỗi khi bé hét lên "Không" hoặc lăn lộn trên sàn nhà, đạp chân và la hét, nhưng đó chỉ là phản ứng bình thường của các bé ở lứa tuổi này.
Thay vì nổi nóng và quát mắng trẻ, ép trẻ làm theo yêu cầu thì mẹ hãy sử dụng kĩ năng lắng nghe và kiên nhẫn tìm hiểu mong muốn của trẻ là gì.
Khi có bất cứ hành động nào thì đó đều có nghĩa là bé muốn khám phá thế giới quanh mình và kiểm tra khả năng của mình, ngoài ra bé cũng đang học cách kiểm soát hành động và cảm xúc.
Thái độ ương bướng, không chịu nghe lời có thể không phù hợp với bé, nhưng ở độ tuổi này đó là điều phải xảy ra. Để giúp mẹ đối phó với sự ương bướng, gan lì, không nghe lời của trẻ, các chuyên gia đưa ra 7 gợi ý như sau:
1. Tìm hiểu ý muốn của bé đằng sau sự thách thức
Thay vì nổi nóng và trách phạt trẻ, mẹ hãy thử tìm hiểu xem đằng sau sự ương bướng đó là con đang mong muốn điều gì. (Ảnh minh họa)
Mỗi đứa trẻ là một cá thể khác nhau, có cách giao tiếp và ứng xử khác nhau với những người xung quanh.
Người mà trẻ có phản ứng tích cực nhất chính là người hiểu bé nhất. Chính vì vậy, thay vì nổi nóng và trách phạt trẻ, mẹ hãy thử tìm hiểu xem đằng sau sự ương bướng đó là con đang mong muốn điều gì.
Đôi khi trẻ chỉ phản ứng vì quá đói hoặc mệt, điều mà người lớn cũng có thể mắc phải.
2. Cúi xuống và giao tiếp bằng mắt
Hoàng tử William và Công nương Kate Middleton (Anh) luôn sử dụng kĩ năng giao tiếp bằng mắt và cúi xuống ngang tầm với con để trò chuyện và tìm cách hiểu con hơn.
Khi được mẹ cúi xuống ngang bằng ở cùng một độ cao, bé sẽ cảm thấy an toàn và dễ chia sẻ hơn. Hành động này cũng truyền đi một thông điệp rằng mẹ thực sự quan tâm và muốn chia sẻ với con, nghe con nói.
Mẹ hãy ngồi hoặc quỳ xuống bên cạnh con, nhìn con bằng ánh mắt yêu thương nhất. Chắc chắn bé sẽ không nỡ tiếp tục gan lì và ương bướng với mẹ nữa.
Công nương Kate luôn áp dụng bí kíp cúi xuống ngang bằng và giao tiếp bằng mắt với con nhỏ để xoa dịu cơn giận của con. (Ảnh minh họa)
3. Nhất quán trong hành động
Bà Sullivan giải thích sự nhất quán trong hành động của mẹ rất quan trọng trong việc giúp trẻ nhận ra hành vi đúng-sai của bản thân. Nếu trẻ mắc lỗi và vi phạm nội quy thì trẻ cần phải bị phạt.
Chính sự không nhất quán khi xử lý tình huống của mẹ mới khiến trẻ thất vọng và nổi giận, ngày càng không chịu nghe lời.
4. Cho con sự lựa chọn
"Có thể mẹ sẽ khó chấp nhận cách cư xử của con khi con đang cố gắng khẳng định sự độc lập của mình, nhưng điều đó không có nghĩa là mẹ cần dập tắt cảm xúc của con ngay lập tức", bà Sullivan cho hay.
Mẹ hãy cho phép trẻ được tự chủ một chút, tự ý thức với hành động của mình trong những tình huống có thể.
Hãy tỉnh táo cân nhắc sự việc nào cần xử lý ngay mà không cần thương lượng, chẳng hạn như đeo dây đai an toàn, uống thuốc; và sự việc nào nên cho trẻ không gian để tự giải quyết, ví dụ để trẻ tự thu dọn đồ chơi vào cuối ngày sau khi trẻ chơi xong.
Mẹ hãy cho phép trẻ được tự chủ một chút, tự ý thức với hành động của mình trong những tình huống có thể. (Ảnh minh họa)
5. Trao quyền cho trẻ
Cuộc sống vốn dĩ là những sự lựa chọn, vì vậy hãy cho con cơ hội sử dụng tiếng nói của chính mình, tự đưa ra quyết định, phát triển quyền sở hữu và giải quyết các vấn đề để chuẩn bị cho tương lai.
Thêm vào đó, trao quyền cho trẻ cũng là một cách tuyệt vời để gắn kết với con bởi con sẽ cảm thấy như được lắng nghe và yêu thương thực sự.
Ví dụ, mẹ cho trẻ được chọn câu chuyện kể trước khi đi ngủ, quyết định bộ phim nào muốn xem, hoặc cho phép con chọn đồ ăn và tự chuẩn bị cho bữa trưa mỗi chủ nhật.
6. Dạy con về sự lắng nghe và tính kiên nhẫn
Ai cũng cần lắng nghe và thấu hiểu người khác, kể cả là trẻ nhỏ. Mẹ hãy thấm nhuần tư tưởng này với trẻ và đề nghị trẻ lắng nghe cũng như kiên nhẫn thay vì nổi nóng hoặc tỏ ra ngang bướng, không chịu nghe lời.
Ngoài ra, âm lượng giọng nói của mẹ cũng có tác động không nhỏ tới hành vi tiếp theo của trẻ, mẹ cần cân nhắc việc giữ giọng nói vừa phải, không nên la hét, quát mắng trẻ khiến trẻ ấm ức và ngang ngược hơn.
7. Khen ngợi, cổ vũ khi bé làm tốt
Khen ngợi con đúng lúc, đúng việc sẽ giúp trẻ tiến bộ và có hành vi đúng đắn hơn. (Ảnh minh họa)
Khen ngợi con đúng lúc, đúng việc sẽ giúp trẻ tiến bộ, bớt ương bướng và có hành vi đúng đắn hơn. Nhưng lạm dụng lời khen, khen không đúng chỗ, đúng thời điểm sẽ chỉ làm hại con thêm mà thôi.
Thay vào đó, mẹ hãy cụ thể hóa và mô tả hành vi đúng đắn của con trong lời khen ngợi đó để con biết chính xác những gì đang khiến mẹ vui, những gì trẻ đã làm tốt.
Lời khen ngợi nên tập trung vào sự nỗ lực và quá trình mà trẻ đã cố gắng.