Hoạt động của Lực lượng Hàng không-Vũ trụ Nga ở Aleppo và của không quân Mỹ ở Mosul khác nhau như thế nào? Câu hỏi này đã được đại diện của Bộ Quốc phòng Nga là tướng Igor Konashenkov nêu lên vào ngày 01/4.
Sự khác biệt cơ bản về "phong cách" trong hoạt động của không quân Nga tại Aleppo (Syria) và Không quân Mỹ tại Mosul (Iraq) là Mỹ không chú trọng đến vấn đề thương vong của dân chúng, trong khi Nga đặc biệt chú trọng đến vấn đề nhân đạo.
Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga lưu ý rằng, trong bối cảnh giống nhau là các nhóm phiến quân-khủng bố đều lợi dụng dân thường làm lá chắn sống, máy bay của không quân Nga đã không được sử dụng trong chiến dịch giải phóng Aleppo, còn ở Mosul, máy bay Mỹ thỏa sức ném bom để hỗ trợ lực lượng vũ trang người Kurd.
Với Nga, tất cả mọi sự chú ý được tập trung vào hoạt động nhân đạo, cũng như cung cấp hỗ trợ toàn diện cho người dân địa phương. Các máy bay Nga không được phép hoạt động để hạn chế tối đa thương vong cho dân thường, đồng thời các nỗ lực cung cấp viện trợ vẫn được tiến hành.
Đặc biệt là Nga đã phải "năm lần bảy lượt" tự đề xuất các lệnh ngừng bắn, mở các hành lang nhân đạo để cho phiến quân có thể đầu hàng hoặc rút lui về Idlib; còn dân thường có thể thoát ra khỏi các khu vực chiến sự ác liệt hoặc đến nhận các chuyến hàng viện trợ nhân đạo.
Trong bối cảnh đầy khó khăn như vậy, cùng với chiến dịch truyền thông khổng lồ của phương Tây nhằm chống phá Nga và Quân đội Syria (SAA), nhưng các lực lượng Nga và SAA đã thực hiện chiến dịch đầy thành công, giải phóng hoàn toàn thành phố, bức lui một khối lượng lớn khủng bố về tỉnh Idlib trong điều kiện thương vong tối thiểu đối với dân thường.
Trong khi đó, chiến dịch giải phóng Mosul - thủ phủ tỉnh Nineveh - của Quân đội Iraq và lực lượng vũ trang người Kurd đã tiến hành từ ngày 01/11/2016 đến nay mới bước vào giai đoạn cuối cùng, khi Iraq chuẩn bị mở cuộc tổng tấn công vào khu vực phía Tây thành phố.
Tuy nhiên, ngay từ khi bắt đầu chiến dịch này, những thảm họa nhân đạo đã xảy ra. Ngoài việc đời sống nhân dân Mosul vô cùng khó khăn do các hành động bức ép của IS và vòng vây của Quân đội Iraq, đã có hàng nghìn dân chúng thương vong do đòn không kích của máy bay Liên minh.
Hiệu quả không kích của liên quân Mỹ ở Iraq đang bị nghi ngờ
Đơn cử ví dụ là trong cuộc không kích của không quân Mỹ đánh vào Mosul hôm 17/3, một số đánh giá của các tổ chức nhân đạo quốc tế cho thấy, cuộc ném bom kéo dài trong vài giờ đã có tới khoảng 200 dân thường thiệt mạng, trong khi con số khủng bố thiệt mạng thì không thể xác minh.
Các quan chức Nga lấy làm ngạc nhiên rằng, nếu trong vài giờ mà Lầu Năm Góc vẫn không thể chắc chắn rằng đã đánh bom trúng mục tiêu, thì hành đông kéo dài cuộc không kích là rất kỳ quặc, bởi Mỹ sở hữu đầy đủ những trang bị cần thiết để xác minh độ chính xác của mình.
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã từng thốt lên, Hội đồng Bảo an khó có thể "đưa ra tiếng nói thống nhất về những gì đã xảy ra". Trong khi chiến dịch hỗ trợ đầy hiệu quả của Nga ở Aleppo bị cực lực lên án thì chiến dịch không kích của Mỹ mặc dù gây thương vong lớn cho dân thường thì vẫn mặc nhiên bị bỏ qua.
Tướng Igor Konashenkov nhấn mạnh, theo phát ngôn viên của liên minh quân sự 68 nước phương Tây là ông Joseph Skrokka, bất chấp con số thương vong khổng lồ của dân chúng, liên minh do Mỹ cầm đầu "không có ý định lùi bước, ngay cả khi cuộc chiến trở nên khó khăn".
Theo ông, không bàn về khía cạnh kỹ năng tác chiến của máy bay và hiệu quả hỗ trợ Quân đội Iraq của các cuộc không kích, chỉ đơn thuần là về vấn đề đảo bảo quyền sống của dân chúng Iraq, hành động của Không quân Mỹ tại Mosul không thể nói đến vấn đề hoạt động nhân đạo.
Bàn về vấn đề này, các chuyên gia quân sự độc lập đã từng nhận định rằng, chiến dịch giải phóng Mosul của Quân đội Iraq và người Kurd có những điều kiện vô cùng thuận lợi như: Tập trung được quân số lớn và vũ khí nặng; được sự hỗ trợ đắc lực của không quân.
Nếu Mỹ cũng gặp những vấn đề khó khăn như Nga và Syria ở Aleppo (tức là quân số thiếu thốn, không được dùng máy bay ném bom) thì Lầu Năm Góc sẽ bất lực trong việc hỗ trợ Quân đội Iraq và người Kurd đánh bại khủng bố IS, giải phóng thành phố Mosul.