Trên thế giới, có rất nhiều câu chuyện làm giàu hay lụn bại của các tỷ phú thế giới nhưng có lẽ ít câu chuyện nào lại ấn tượng như chuyện của Eike Batista – người đàn ông mất tới 99,6% tài sản chỉ trong vòng 16 tháng.
Trước đó, ông trùm này từng kiếm được 34 tỷ USD trong chưa đầy 1 năm rưỡi cũng như nhiều lần sánh vai với các tổng thống và bộ trưởng. Có thời điểm, Eike là người giàu nhất Brazil và người giàu thứ 8 thế giới, theo Forbes. Thế nhưng giờ đây, ông gần như đã mất tất cả: tài sản và thậm chí là sự tự do khi phải đối mặt với án tù lên tới 30 năm.
Cựu tỷ phú Eike.
Dưới đây là câu chuyện của Eike Batista:
Thời kỳ đỉnh cao
Khi còn là sinh viên đại học, Eike từng bán các hợp đồng bảo hiểm để trang trải chi phí học tại châu Âu. Ngay từ những ngày này, ông đã nhận ra kỹ năng bán hàng của mình có thể tạo ra "phép màu".
Năm 1981, Eike (khi đó 25 tuổi), đã vay 500 nghìn USD để thành lập Autram Aurem, một công ty kinh doanh vàng dựa trên các hoạt động khai thác ở Amazon. Trong chưa đầy 2 năm, Eike đã kiếm được 6 triệu USD lợi nhuận.
Sự phát triển nhanh chóng của Autram Aurem đã thu hút sự quan tâm từ các quốc gia khác. Năm 1983, Eike liên kết với công ty Canada - TVX Gold. 2 năm sau, ông trở thành CEO của doanh nghiệp này.
Eike đã xây dựng một nền tảng vững chắc để gây ấn tượng với các nhà đầu tư. Như thể việc là một CEO sở hữu nhiều triệu USD ở tuổi dưới 30 chưa đủ thu hút sự chú ý, Eike còn kết hôn với một người mẫu trang bìa tạp chí Playboy.
Thời điểm đó, dường như mỗi bước đi của ông đều nằm trên con đường thành công không thể tránh khỏi.
Căn nhà sang trọng với nhiều siêu xe của cựu tỷ phú Eike.
Đế chế kinh doanh đa dạng
Năm 1998, Eike thành lập công ty đầu tiên trong số hàng loạt đơn vị sau này sẽ hình thành nên tập đoàn khổng lồ của ông. Đó là AMX, công ty xử lý nước thải, được thành lập sau khi Eike mua lại và tái cấu trúc một công ty cũ.
Những doanh nghiệp tiếp theo mà ông thành lập là MPX (lĩnh vực năng lượng nhiệt, 2001), MMX (khai thác, 2005), OGX (dầu khí, 2007), LLX (logistics, 2007), REX (bất động sản, 2008), OSX (xưởng đóng tàu, 2009) và SIX (công nghệ, 2011).
Hầu như tất cả các công ty này đều IPO và sau mỗi thương vụ, tài sản của Eike đều tăng lên gấp nhiều lần. Ngoài gặp gỡ các nhà đầu tư, tỷ phú Brazil còn thường xuyên xuất hiện trước công chúng.
Sau mỗi lần 1 công ty IPO, tài sản của Eike lại tăng lên đáng kể.
Không những vậy, Eike còn khéo léo thông qua báo chí để cập nhật tình hình kinh doanh như việc công ty khoan của ông phát hiện mỏ dầu mới hay công ty logistics ký hợp đồng mới.
Với ngoại hình ưa nhìn và kế hoạch kinh doanh ấn tượng, Eike đã thu hút các nhà đầu tư một cách dễ dàng. Ông thậm chí còn thuyết phục những người chưa bao giờ đầu tư vào cổ phiếu mở tài khoản chỉ để mua cổ phiếu của công ty do ông sáng lập.
Một nhân viên môi giới chứng khoán nhớ lại rằng số lượng người mở tài khoản để đầu tư vào các công ty của Eike lớn đến nỗi văn phòng của họ phải mất nhiều ngày mới xử lý được tất cả. Điều tương tự cũng xảy ra trên khắp Brazil. Có thể nói, lúc này, "rủi ro" khi đầu tư vào công ty của Eike hầu như bằng 0.
Chưa dừng lại ở đó, cái tên Eike còn "hot" đến nỗi mọi người đổ xô mua cuốn sách do ông viết mang tên "Hành trình của doanh nhân vĩ đại nhất Brazil".
Nhà quản lý của một công ty môi giới từng nói: "Công ty OXG thật khó tin. Mỗi lần khoan, họ sẽ tìm thấy một thứ mới. OXG sẽ sớm trở thành một gã khổng lồ toàn cầu!". Tuy nhiên, điều đó đã không xảy ra.
Lao dốc không phanh
Mở đầu cho sự xui xẻo và sụp đổ của Eike xảy ra vào tháng 3 năm 2012 khi con trai ông, Thor, đâm phải một người đi xe đạp khi đang lái chiếc Mclaren SLR. Cùng năm đó, các nhà đầu tư bắt đầu mất kiên nhẫn với hiệu suất hoạt động của các công ty của Eike. Trong khi MPX tích lũy nhiều khoản nợ và thua lỗ, "ngôi sao" OGX cũng không khá khẩm hơn là bao với số lượng khai thác dầu không đáng kể.
Do đó, Eike phải bán tài sản của một số công ty để bù đắp khoản lỗ cho các công ty khác. Vài tháng sau đó, các mỏ dầu của OGX được đánh giá là có chất lượng kém, khiến dầu được khai thác hầu như không đáng giá. Điều này khiến tài sản của Eike giảm gần 7 tỷ USD chỉ trong 1 ngày.
Từ đó về sau là một chuỗi khó khăn và lao dốc của vị tỷ phú. Đã có 4 cuộc điều tra tội phạm khác nhau nhắm vào Eike. Ông bị phát hiện là một trong những ông trùm kinh doanh hưởng lợi từ việc hối lộ các chính trị gia Brazil. Eike bị kết án 30 năm tù.
Tháng 1/2017, Eike, với mái tóc bị cạo trọc như bao tù nhân khác, đã bắt đầu chấp hành án tù tại Bangu, nơi giam giữ của hàng nghìn tội phạm từ trộm cắp, giết người, bắt cóc đến trùm ma túy.
Sau đó, Eike kháng án và hiện được quản thúc tại gia. Ngoài ra, ông phải nộp phạt 134 triệu USD cho Ủy ban Chứng khoán Brazil đồng thời bị cấm điều hành một công ty niêm yết trong vòng 7 năm.
Hình ảnh Eike trở về nhà.