Sanakht là tên của một pharaoh Ai Cập thời cổ đại, trị vì trong Vương triều thứ 3 của Ai Cập (Third Dynasty) từ 4.700 năm trước. Có điều, ông cũng là một trong những cái tên làm đau đầu các nhà khoa học nhất từ trước đến nay.
Thời điểm ông lên nắm quyền, thời điểm băng hà, vị trí chôn cất, và chính xác triều đại của ông diễn ra những gì... tất cả đều chìm trong bí ẩn. Nhân loại chỉ biết về Sanakht qua những tài liệu rải rác trong lịch sử mà thôi.
Hình ảnh pharaoh Sanakht trong các bức phù điêu
Đến đầu thế kỷ 20, một nhóm chuyên gia cho rằng đã tìm thấy hài cốt của Sanakht tại ngôi làng nhỏ Beit Khallaf. Dù chưa được làm rõ, nhưng có một chi tiết rất đáng chú ý, đó là bộ xương thuộc về một nhân vật "cao bất thường". Tin được không khi gần 5000 năm trước, thế giới đã có một người cao tới 1,87m?
Thế nên, Sanakht bỗng trở thành một nhân vật trong thần thoại đến tận ngày nay- vị pharaoh khổng lồ, trị vì tất cả từ trên đỉnh cao. Tuy nhiên mới đây, các chuyên gia tin rằng họ đã tìm ra nguyên nhân đứng đằng sau ngoại hình "phi thường" ấy - chính là căn bệnh khổng lồ (giantism).
Cụ thể, nhóm chuyên gia từ ĐH Zurich đã phân tích hài cốt được cho là của Sanakht, rồi đưa ra kết luận rằng ông là trường hợp cổ nhất trong lịch sử loài người mắc phải chứng bệnh này.
Dành cho những người chưa biết, bệnh khổng lồ là chứng bệnh do sự rối loạn hormone tăng trưởng vào tuổi dậy thì gây ra. Nó không đơn giản là khiến cơ thể cao lớn hơn, mà khiến chúng ta phát triển quá mức bình thường, vượt qua tỉ lệ hợp lý mà tạo hóa đã ban tặng.
Tay, chân sẽ dài ra trước, rồi đến trán, cằm, mũi... Dần dần, cơ thể người bệnh biến dạng, trông giống như người khổng lồ trong truyền thuyết.
Nhưng hậu quả của chứng bệnh không chỉ có vậy. Bệnh khổng lồ kéo theo nhiều di chứng nguy hiểm khác, trong đó đặc biệt là chứng huyết áp cao - làm tăng nguy cơ truỵ tim.
Người mắc bệnh khổng lồ
Thông thường, nguyên nhân gây bệnh bắt nguồn từ một khối u trong tuyến yên, và cách duy nhất để khỏi bệnh là phẫu thuật. Nhưng đấy là câu chuyện của thời hiện đại, còn với người Ai Cập cổ, họ chẳng thể làm gì khác được.
Và thế là Sanakht trở thành vị pharaoh cao lớn nhất lịch sử - hơn nhân vật cao thứ hai là Ramesses đệ II tới 12,7cm.
Hộp sọ được cho là của Sanakht
Tuy nhiên khác với thời hiện đại, việc trở nên cao lớn hơn phần còn lại của thế giới không giúp cho Sanakht có thêm lợi thế nào.
Trong khi đó nếu là người lùn nhất, ông sẽ được tôn sùng như một vị thánh, vì xã hội Ai Cập cổ coi người lùn là hiện thân của tốt lành.
Nguồn: IFL Science, Atlas Obscura