Tại trung tâm thương mại cũ Neptune Magnet ở Mumbai, một công ty vận chuyển dầu quốc tế không biết từ đâu xuất hiện và trở thành gã khổng lồ chỉ trong vòng 18 tháng qua.
Kể từ khi nổ ra xung đột tại Ukraine, công ty này đã mua lượng lớn tàu chở dầu, biến mình từ một doanh nghiệp vận tải biển vô danh ở Ấn Độ trở thành một trong những chủ sở hữu tàu lớn nhất thế giới.
Vào năm 2021, Gatik Ship Management chỉ sở hữu 2 tàu chở hoá chất. Đến tháng 4/2023, công ty này đã mua một đội gồm 58 tàu. Theo các chuyên gia vận chuyển VesselsValue, tổng giá trị ước tính là 1,6 tỷ USD.
Tuy nhiên, gốc gác và quyền sở hữu của doanh nghiệp này vẫn là một bí ẩn. Hồ sơ công ty có rất ít thông tin. Tập đoàn này được đăng ký là công ty xuất khẩu ở Ấn Độ ngày 31/3, nhưng không xuất hiện trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp chính thức của Ấn Độ.
Một manh mối quan trọng là Gatik tiết lộ địa chỉ văn phòng nằm trong trung tâm thương mại đã cũ cùng với công ty Buena Vista Shipping. Hai năm trước, công ty này báo cáo tài sản trị giá hơn 100.000 USD.
Câu hỏi ai thực sự là chủ sở hữu của Buena Vista Shipping và ai hậu thuẫn cho sự phát triển thần tốc của Gatik đã khiến thị trường dầu mỏ bối rối. Nhưng các nhà môi giới tàu biển, nhà phân tích và thương nhân nghi ngờ “ông trùm” có mối liên hệ với khách hàng lớn nhất của họ là tập đoàn dầu mỏ khổng lồ Rosneft của Nga.
Dữ liệu theo dõi tàu chở dầu cho thấy đội tàu mới của Gatik chủ yếu vận chuyển dầu từ Nga đến các cảng ở Ấn Độ. Theo dữ liệu từ công ty phân tích Kpler được tờ FT nghiên cứu, tập đoàn Ấn Độ này đã vận chuyển ít nhất 83 triệu thùng dầu thô và các sản phẩm dầu Nga. Số lượng này đủ để đáp ứng nhu cầu dầu của cả nước Anh trong hơn 2 tháng. Hơn một nửa trong số đó đến từ Rosneft. Thậm chí, số liệu thực được cho là lớn hơn nữa.
Phương Tây đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với hoạt động xuất khẩu dầu Nga, làm định hình lại toàn bộ thị trường dầu mỏ toàn cầu. Rosneft là nhà sản xuất dầu mỏ lớn nhất của Nga và không tránh khỏi tâm bão.
EU đã áp đặt một loạt hạn chế đối với dầu thô của Nga. Sau các lệnh trừng phạt, New Delhi đã chọn tăng nhập khẩu dầu của Nga, thay vì tự áp đặt các lệnh trừng phạt hoặc tuân theo mức giá trần của G7.
Nguồn: VesselsValue
Đó là bối cảnh mà Gatik xuất hiện. Theo trang chuyên theo dõi doanh số bán tàu chở dầu VesselsValue, Gatik đã mua ít nhất 56 tàu kể từ tháng 3 năm 2022, bao gồm 13 tàu chỉ trong tháng 12, thời điểm lệnh cấm vận dầu của EU bắt đầu. Các thương vụ mua bán này đã đưa Gatik trở thành một trong những chủ sở hữu tàu chở dầu lớn nhất thế giới.
Những con tàu chở dầu này cũng bắt đầu mờ dần trong bóng tối với giấy tờ bảo hiểm không rõ ràng. Chúng tập trung nhiều vào con đường biển Nga - Ấn. Theo thống kê thương mại chính thức, hiện Nga cung cấp khoảng 30% dầu tho cho Ấn Độ.
Quốc gia châu Á này được hưởng lợi từ hàng triệu thùng dầu Nga nhờ mua được với giá chiết khấu cao hơn các nước khác. Trong quý đầu tiên của năm 2023, dầu mà Ấn Độ mua có giá 48,03 USD/thùng trước khi vận chuyển, thấp hơn 10 USD so với mức trung bình mà các quốc gia khác phải trả. Như vậy, Ấn Độ đang tiêu thụ phần lớn lượng dầu Nga mà vốn trước đây được xuất sang thị trường EU.
Cửa văn phòng trống của Gatik trong một trung tâm thương mại ở Mumbai, Ấn Độ.
Tại địa chỉ văn phòng của Gatik và Buena Vista trong trung tâm thương mại ở Mumbai, bưu phẩm chất đống trước cửa. Gần đây, Buena Vista đã chuyển đến một khu phát triển mới ở vùng ngoại ô thành phố. Một nhân viên đã xác nhận Gatik là “một phần” của nhóm, song từ chối trả lời thêm các câu hỏi.
Buena Vista cũng từ chối trả lời phỏng vấn. Giám đốc đăng ký công ty là hai công dân Ấn Độ. Công ty cũng có văn phòng ở Dubai. Họ đã tuyển dụng nhiều vị trí trong năm qua trước khi đổi địa chỉ.
Tham khảo FT