Chưa kết luận được ngay chiến dịch Kursk thất bại
Hiện nay, khá khó khẳng định một cách chắc nịch chiến dịch của Ukraine tại Kursk là một thắng lợi, một thất bại hay là một sự kết hợp 50-50. Một số phân tích cho rằng chiến dịch Kursk dù mạo hiểm nhưng cũng đã giúp Kiev đẩy bớt quân Nga từ miền Đông Ukraine về tỉnh Kursk và do vậy, làm suy yếu cuộc tiến công của Nga ở Donbass trong một chừng mực nào đó.
Cây cầu Nga bắc qua sông Seym ở Kursk bị Ukraine phá để gây khó khăn cho hoạt động hậu cần của Nga. Ảnh vệ tinh: Planet Labs 2024.
Viện Nghiên cứu chiến tranh ISW (trụ sở tại Washington) cho rằng Ukraine “đã buộc Bộ chỉ huy quân đội Nga tái triển khai các đơn vị đang ở Ukraine về tỉnh Kursk, đồng thời đưa những đơn vị mới đang trong lãnh thổ Nga tới khu vực Kursk thay vì đưa ra tiền tuyến bên Ukraine”.
Hiện không rõ có bao nhiêu quân nhân Nga đáng lẽ phải triển khai gần thị trấn Pokrovsk, Chasov Yar và những nơi khác thì nay lại đang có mặt ở Kursk. Tuy nhiên có bằng chứng cho thấy ít nhất một bộ phận quân nhân Nga đã được chuyển sang Kursk. Ví dụ, các yếu tố thuộc lữ đoàn súng trường cơ giới độc lập 15 của Nga, vốn đang chiến đấu gần Pokrovsk , đã được nhận diện ở Kursk.
Nga đã cam kết tung lực lượng đáng kể để giành lại các thị trấn bị Ukraine chiếm ở tỉnh Kursk, lực lượng này bao gồm các đơn vị hải quân đánh bộ và lính dù tinh nhuệ. Cho tới nay, những đơn vị này được cho là đang vấp phải sự kháng cự quyết liệt của các đơn vị đặc nhiệm cơ động cao thuộc quân đội Ukraine - thành phần chủ lực trong chặn đà tiến quân của Nga và tổ chức phản kích. Quân Ukraine đã chốt sẵn ở Kursk, xây dựng công sự vững chắc khiến cho nhiệm vụ của lực lượng Nga phản kích trở nên khó khăn.
Tin tức truyền thông cho hay, tới nay Ukraine vẫn đang chiếm trên 100 khu định cư và nắm giữ những vị trí xung yếu, trong khi lực lượng Nga đang phải nỗ lực điều phối chiến dịch phản kích, hiện đang còn chậm do cự ly di chuyển lớn. Lực lượng Nga mới tái chiếm được một số lãnh thổ khiêm tốn.
Thủ thuật lấy ít địch nhiều
Đặc trưng nổi bật trong lối đánh của Ukraine ở Kursk là phục kích, tập kích chính xác, sử dụng các nhóm nhỏ theo lối tác chiến bất đối xứng, tập trung đánh phá cầu đường. Chiến thuật này cho phép Ukraine quấy rối các tuyến tiếp tế của Nga.
Quân Ukraine cũng chớp cơ hội để làm suy yếu phòng tuyến Nga thông qua các đòn đánh bằng UAV và tên lửa tầm xa. Việc các cây cầu bắc qua sông Seym bị Ukraine phá hủy đã gây khó khăn cho Nga trong tổ chức một tuyến phòng thủ có tính kết dính cao.
Lực lượng đặc nhiệm Ukraine cũng được cho là đã phá hủy một trong những kho đạn pháo và tên lửa lớn nhất của Nga vào ngày 17/9, gây ra một vụ nổ cực lớn rung chuyển như động đất cấp độ 3. Sự kiện này không chỉ gây tổn thất đạn dược của Nga mà còn tạo tác động tâm lý mạnh lên binh sĩ Nga.
Đặc nhiệm Ukraine đóng vai trò then chốt trong chiến dịch Kursk . Những đơn vị tinh nhuệ này, được huấn luyện về tác chiến đặc biệt, đã tỏ ra thành thạo về kỹ năng tốc chiến, thu thập thông tin tình báo và gây bất ổn định cho phòng tuyến Nga.
Thành công của những đơn vị này trong phục kích các đoàn xe Nga, phá hủy các đoàn tiếp tế của đối phương và xóa sổ các kho dầu, kho đạn của Nga đã góp phần giúp Ukraine giữ chặt đáng kể lãnh thổ vừa chiếm được bất chấp các nỗ lực của Nga nhằm tái chiếm các địa điểm trọng yếu.
Tình báo Ukraine cũng đã nhận diện được những mục tiêu có giá trị cao của đối phương, giúp lực lượng Ukraine tấn công chính xác với hiệu suất cao.
Chiến dịch Kursk có nhiều mục đích, trong đó có 2 mục tiêu chính: Trực tiếp làm suy giảm năng lực quân sự của Nga, và tác động tâm lý lên cả quân và dân Nga. Khoảng 15.000 dân thường Nga đã di tản khỏi Kursk và Ukraine nhanh chóng lấp vào chỗ trống bằng việc thiết lập sự kiểm soát hành chính đối với một số thị trấn trong tỉnh, chứng minh ý đồ của Ukraine muốn hiện diện dài lâu tại Kursk.
Sắp tới, Ukraine sẽ có những bước đi tiếp theo như thế nào để gây khó dễ cho Nga? Thứ nhất, họ có thể mở rộng chiến dịch tuyên truyền bằng cách phát sóng các chương trình có lợi cho họ trên phần lãnh thổ do Nga kiểm soát.
Thứ hai, họ có thể thực hiện hoạt động binh vận, tác động vào binh sĩ Nga đang tham chiến. Thứ ba, họ có thể tiếp tục tập kích sâu vào lãnh thổ Nga kết hợp với phòng thủ chặt những khu vực họ mới chiếm được trên lãnh thổ Nga. Ukraine kiểm soát Kursk càng lâu thì Nga càng phải đối mặt với rủi ro lớn về chính trị và quân sự.