Một "cỗ máy nguy hiểm" trên khung gầm cổ điển
Tại triển lãm DSEI 2025 ở London, Rheinmetall và Lockheed Martin đã giới thiệu Fuchs JAGM - một phương án mang tính trình diễn công nghệ, được cấu thành trên nền tảng xe chiến đấu Fuchs Evolution vốn đã phục vụ nhiều quân đội từ cuối thập niên 1970.
Vốn là loại xe 6×6 đã được nâng cấp, Fuchs Evolution trong phiên bản mới có khoang nội thất mở rộng, khung gầm chịu tải tốt hơn, hệ truyền lực cải tiến kèm hệ thống phanh ABS và hệ thống bơm hơi lốp trung tâm, cùng lớp bảo vệ trước mối đe dọa hóa học, sinh học, phóng xạ và hạt nhân (CBRN). Những nâng cấp này biến một chiếc xe trinh sát/bọc thép lâu đời thành nền tảng phù hợp cho một hệ phóng tên lửa.
Điểm độc đáo nhất của Fuchs JAGM là khả năng mang tới 24 quả tên lửa đặt thẳng đứng, bố trí trong sáu bệ phóng bốn ống; các ống phóng này ứng dụng nguyên lý "pop-up" dùng bộ tạo khí nén tương tự Mk 41 VLS trên tàu chiến.
Những đầu đạn trên AGM-179 JAGM và AGM-114R Hellfire hứa hẹn có khả năng xuyên giáp phản ứng nổ, trong khi đầu dẫn đa chế độ của JAGM kết hợp quang-laaser bán tích cực và radar milimet, cho phép tấn công "bắn và quên" trong điều kiện thời tiết xấu, hoặc sử dụng cả hai chế độ để đảm bảo khóa mục tiêu trong pha cuối.
Trên thực địa, hệ thống cảm biến điện-quang đặt trên cột cần thu vào cao khoảng 4,3 mét giúp tổ lái có tầm quan sát mở rộng, đạt khoảng 8 km để phát hiện và khóa mục tiêu tương đương tầm bắn tối đa của phiên bản tên lửa cơ bản. Đồng thời, Fuchs JAGM có thể tích hợp dữ liệu từ cảm biến bên ngoài, đặc biệt là drone trinh sát, để khai thác hết tầm với của phiên bản JAGM tầm trung (JAGM-MR) đạt thử nghiệm khoảng 16 km. Việc phát hiện đồng thời nhiều mục tiêu và khả năng phóng loạt lớn giúp nó có thể nhắm vào 24 chiếc xe tăng chủ lực một cách nhanh chóng mà không cần nạp lại tên lửa.
Ý tưởng đặt 24 ống phóng trên một khung gầm bánh lốp, nhằm hạ giá thành so với các hệ thống trên khung gầm xe tăng hoặc xe bọc thép hạng nặng. Bên cạnh đó giúp Fuchs JAGM di chuyển nhanh trên đường nhựa hơn nhiều so với cơ giới bánh xích. Rheinmetall công bố tốc độ hành trình trên đường là khoảng 97 km/h và tầm hoạt động khoảng 800 km. Thiết kế này phù hợp với ý tưởng đánh tập kích, phục kích nhằm vào đoàn thiết giáp đối phương, hay bảo vệ cửa ngõ trận địa trước các tổ hợp thiết giáp số lượng lớn.
Tuy nhiên, chi phí tên lửa loại JAGM và Hellfire là một hạn chế không thể bỏ qua; mỗi quả là đạn tuy hạng nhẹ nhưng có giá trị cao, khiến các lực lượng phải cân nhắc giữa sử dụng loạt tên lửa đắt tiền hay áp dụng các biện pháp rẻ hơn như UAV cảm tử và đạn chống tăng.
Ngoài ra, JAGM ở phiên bản mặt đất vẫn chưa thu hút nhiều khách hàng so với phiên bản phòng không hay các tên lửa điều khiển giá rẻ có camera, vốn cho phép kiểm tra mục tiêu trực tiếp và tiết kiệm đạn khi mục tiêu biến động trong môi trường đô thị phức tạp.
Từ góc nhìn chiến trường Ukraine, nơi tăng-thiết giáp tái xuất với quy mô lớn, nhu cầu một hệ thống chống tăng di động, có thể tấn công mạnh vào đội hình xe tăng ngày càng trở nên rõ ràng. Fuchs JAGM đáp ứng khả năng đó theo một cách khác biệt: thay vì tiêu diệt bằng pháo nòng dài hay tên lửa phòng không lắp trên xe hạng nặng, nó dùng hàng loạt tên lửa dẫn đường chính xác để "khóa" toàn bộ phạm vi tác chiến trong vài giây, làm tê liệt đội hình tiến công của đối phương. Nếu triển khai theo đội hình, vài chiếc Fuchs JAGM có thể chặn đứng một lữ đoàn thiết giáp trong giai đoạn quyết định.
Về triển khai và xuất khẩu, Lockheed Martin rõ ràng hy vọng Fuchs JAGM là con đường đưa JAGM vào châu Âu rộng hơn; hiện ngoài Mỹ chỉ có Hà Lan và Anh mua JAGM. Rheinmetall cũng nhấn mạnh tính linh hoạt của gói phóng, nó có thể đặt trên nền tảng xe khác như 8×8 Boxer nếu cần, tạo phương án đa dạng cho các quốc gia tìm kiếm năng lực chống tăng tầm xa.
Fuchs JAGM không chỉ là câu trả lời kỹ thuật cho mối đe dọa xe tăng hiện đại mà còn là biểu hiện của xu hướng chiến tranh hiện nay: ưu tiên hỏa lực chính xác, tấn công từ xa và khả năng kết nối mạng - cảm biến để tối đa hóa hiệu quả tấn công. Giá thành tên lửa, sự cạnh tranh từ UAV cùng bài toán logistics sẽ quyết định liệu ý tưởng 24 quả tên lửa trên một chiếc xe thiết giáp, có thực sự thay đổi cán cân trên chiến trường châu Âu hay chỉ là một màn trình diễn công nghệ ấn tượng tại triển lãm.