Ukraine tăng mạnh nhập khẩu điện và tạm dừng xuất khẩu sau một loạt cuộc tấn công vào hệ thống năng lượng vào cuối tháng 3 và đầu tháng 4/2024. Dù vậy, bộ năng lượng Ukraine tuyên bố: “Không cần lên kế hoạch cho tình trạng thiếu điện hay hỗ trợ khẩn cấp nào hôm nay (21/4)”.
Đến nay, nước này dự kiến khôi phục một phần nhỏ xuất khẩu điện. Bộ năng lượng Ukraine cho biết có kế hoạch xuất khẩu khoảng 139 megawatt giờ (Mwh) vào ngày 21/4, trong khi đó có thể nhập khẩu 8.430 Mwh.
Một số khu vực Ukraine mất điện sau các vụ tấn công vào cơ sở năng lượng.
Lượng điện xuất khẩu của Ukraine dù có sự khôi phục vẫn thấp hơn nhiều so với mức trước các cuộc tấn công. Nhập khẩu điện của Ukraine đạt mức cao kỷ lục vào cuối tháng 3 sau khi một loạt cuộc tấn công bằng tên lửa gây mất điện ở nhiều khu vực.
Người đứng đầu công ty lưới điện quốc gia Ukrenergo Volodymyr Kudrytskyi nói với Reuters rằng các cuộc tấn công gần đây của Nga đã gây ra thiệt hại đáng kể cho hệ thống điện, nhưng khó có khả năng xảy ra sự sụp đổ hoàn toàn.
Bộ trưởng Năng lượng Herman Halushchenko từng nói Ukraine không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước mà còn sẵn sàng khởi động lại xuất khẩu sang các nước láng giềng - thể hiện thông điệp rõ ràng rằng các nỗ lực nhắm vào cơ sở hạ tầng của nước này đã không hiệu quả.
Halushchenko nói nhu cầu năng lượng trong nước của Ukraine được đáp ứng “100%” và nước này có nguồn dự trữ để xuất khẩu nhờ “công việc vĩ đại” của các kỹ sư và đối tác quốc tế. Vào tháng 12/2023, Ngoại trưởng Nỹ Antony J. Blinken công bố viện trợ song phương trị giá 53 triệu USD để giúp nước này mua thiết bị lưới điện, bên cạnh 55 triệu USD hỗ trợ ngành năng lượng.
Ông Halushchenko cho biết vẫn còn nhiều việc phải làm. Ukraine cần kinh phí để sửa chữa các đường dây phát điện và truyền tải bị hư hỏng, và doanh thu từ xuất khẩu điện sẽ là một cách để cung cấp nguồn này. Ông cho biết quốc gia đầu tiên nhận xuất khẩu năng lượng của Ukraine là Moldova.
Nhiệt độ ấm hơn và nhu cầu tiêu thụ điện giảm do chiến tranh cũng tạo điều kiện cho Ukraine xuất khẩu trở lại. Năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời và năng lượng gió cũng phát huy tác dụng khi nhiệt độ tăng, giảm áp lực lên các nhà máy điện hạt nhân và nhiệt điện than.
Nhưng không rõ liệu Ukraine có thể duy trì xuất khẩu ở mức nào trong bối cảnh chiến sự phức tạp.
Một số khách hàng khác của Ukraine được đề cập là Ba Lan, Slovakia, Romania. Doanh thu xuất khẩu sẽ phụ thuộc vào biến động giá điện ở châu Âu. Vào năm 2022, khi Ukraine có thể xuất khẩu năng lượng, các công ty của nước này đạt doanh thu trung bình hàng tháng từ 40 triệu đến 70 triệu euro (43,7 triệu đến 76,5 triệu USD), tùy thuộc vào giá cả.
Ukraine theo đuổi mục tiêu dài hạn là “thực sự tích hợp” vào mạng lưới của châu Âu. Điều này giúp tăng cường an ninh cho nước này, cũng như cung cấp và giúp đỡ các nước láng giềng trao đổi điện, theo Georg Zachmann, chuyên gia chính sách năng lượng tại tổ chức tư vấn Bruegel ở Brussels.