Gạo Việt xanh lần đầu tiếp cận thị trường quốc tế
Chiều ngày 5/6/2025, tại TP. Cần Thơ, Hiệp hội Ngành hàng lúa gạo Việt Nam (VIETRISA) đã tổ chức Lễ xuất khẩu 500 tấn "Gạo Việt xanh phát thải thấp" đầu tiên sang Nhật Bản, với mức giá xuất khẩu tại kho là 820 USD/tấn. Tổng doanh thu xuất khẩu 500 tấn gạo đạt 410.000 USD (hơn 10,6 tỷ đồng).
Sự kiện này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc đưa sản phẩm gạo từ Đề án 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp - gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030 - chính thức tiếp cận thị trường quốc tế.
Lô gạo Japonica thuộc 500 tấn "Gạo Việt xanh phát thải thấp" đang được đóng gói để xuất khẩu lần đầu tiên sang Nhật Bản. Ảnh: Chí Quốc/Tuổi Trẻ
"Chúng tôi cảm ơn các đối tác Nhật Bản đã ký hợp đồng nhập khẩu gạo Japonica được trồng tại Việt Nam. Người tiêu dùng tại Nhật Bản không chỉ được thưởng thức loại gạo chất lượng cao mà còn hưởng lợi từ chứng chỉ xanh phát thải thấp - lần đầu tiên được áp dụng cho hạt gạo Việt Nam.
Sự kiện này mang ý nghĩa quan trọng, đánh dấu bước tiến dài hạn trong việc đưa ngành hàng lúa gạo Việt Nam vươn ra thế giới. Không chỉ tập trung vào chất lượng và hương vị, gạo Việt Nam còn đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về sản xuất xanh và phát triển bền vững" - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam cho biết.
Trong diễn biến liên quan đến gạo tại Nhật Bản, Japantimes thông tin ngày 3/6 rằng, giá gạo bán lẻ trên khắp Nhật Bản chứng kiến mức giảm lần đầu tiên trong ba tuần "bão giá".
Bộ Nông nghiệp Nhật Bản cho biết giá gạo trung bình được bán tại khoảng 1.000 siêu thị trên khắp Nhật Bản với mức giá trung bình 4.260 Yên (29,80 USD) cho 5 kg, giảm 25 Yên so với tuần trước. Tuy nhiên, tốc độ phân phối vẫn còn chậm. Mức giá trung bình mới nhất vẫn gấp đôi so với cùng kỳ năm 2024.
Gạo là loại lương thực thiết yếu đối với người dân Nhật Bản. Ảnh: Getty Images
Đến ngày 5/6, tại một siêu thị ở Tokyo, hàng dài người tiêu dùng Nhật Bản kiên nhẫn xếp hàng để mua gạo giá rẻ. Đây là số gạo dự trữ vừa được chính phủ xuất kho và bán trực tiếp cho các nhà bán lẻ, nhằm đưa giá mỗi túi gạo 5 kg xuống khoảng 2.000 Yên, thấp hơn một nửa so với giá thị trường hiện tại.
Bộ trưởng Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản, ông Shinjiro Koizumi, nhấn mạnh rằng nếu giá gạo tiếp tục tăng cao mà không được kiểm soát, thị trường nội địa có thể chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ của gạo nhập khẩu. Để đối phó với tình trạng này, ông khẳng định Chính phủ Nhật Bản sẵn sàng tung thêm gạo từ kho dự trữ quốc gia nhằm ổn định giá cả và bảo vệ ngành sản xuất gạo trong nước.
Dẫu vậy, việc giá gạo tại Nhật Bản (quốc gia có nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới theo GDP năm 2024, nguồn Global PEO Services) tăng mạnh khiến nhu cầu về gạo giá rẻ sản xuất ở nước ngoài gia tăng đáng kể, bất chấp mức thuế quan cao do chính phủ nước này áp dụng.
Theo thống kê, chỉ riêng trong tháng 4/2025, các doanh nghiệp tư nhân đã nhập khẩu hơn 6.800 tấn gạo để đáp ứng nhu cầu thị trường.
Giới chuyên gia phân tích, một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến giá gạo Nhật Bản tăng đến từ mất mùa do thời tiết khắc nghiệt. Biến đổi khí hậu gây ra thời tiết cực đoan, như nắng nóng và hạn hán, ảnh hưởng đến vụ mùa 2024, khiến sản lượng gạo không đáp ứng đủ nhu cầu. Riêng mùa hè năm 2023, Nhật Bản chịu đợt nắng nóng kỷ lục. Nhiệt độ cao làm giảm chất lượng và số lượng gạo thu hoạch.
