SOHA NEWS
Thủ tướng Úc Scott Morrison.
Đến nay, Úc còn gióng hồi chuông lớn hơn, Thủ tướng Scott Morison yêu cầu Trung Quốc phải xin lỗi vì quan chức ngoại giao Trung Quốc đăng ảnh bôi nhọ binh sĩ Úc. Ông Morrison là người bày tỏ sự không hài lòng khi Trung Quốc liên tục chặn các hàng hóa xuất khẩu của Úc.
Nhưng một mặt công khai yêu cầu Trung Quốc xin lỗi, ông Morrison cũng kêu gọi khởi động lại quan hệ với Trung Quốc, nói rằng mục đích cuối cùng của Úc vẫn là “hai đối tác chung sống hòa bình”, theo New York Times.
Hai tuyên bố trái ngược của Thủ tướng Úc Morrison cho thấy Úc không hề cảm thấy thoải mái và an toàn khi phải đứng giữa mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc.
Ở thời điểm Tống thống Donald Trump sắp rời Nhà Trắng, có những lo ngại rằng chính quyền Tổng thống đắc cử Joe Biden sẽ không còn tập trung vào Úc, một trong những đối tác hàng đầu của Mỹ ở Thái Bình Dương. Ông Biden có thể muốn hướng sự chú ý đến châu Âu nhiều hơn.
“Ở một mức độ, phản ứng của Thủ tướng Úc là hoàn toàn hợp lý. Mặt khác, đó là hành động giới hạn ở mức có thể chấp nhận được mà không làm cho mọi thứ tồi tệ hơn”, John Blaxland, giáo sư về an ninh quốc tế tại Đại học Quốc gia Úc, nói. “Ông Morrison phải cân nhắc rất kỹ vì Úc không có nhiều ưu thế trong mối quan hệ với Trung Quốc”.
Trong lịch sử Úc, quốc gia này luôn liên minh với cường quốc hàng đầu thế giới, trước đây là Anh, rồi đến Mỹ. Nhưng viễn cảnh Mỹ suy yếu và Trung Quốc ngày càng trỗi dậy đang khiến người Úc cảm thấy lo lắng.
David Brophy, giảng viên cấp cao về lịch sử Trung Quốc hiện đại tại Đại học Sydney, nói Trung Quốc luôn gây sức ép vì cho rằng Úc làm theo yêu cầu của Mỹ, trong khi thực ra Úc phải cố gắng lôi kéo để Mỹ can thiệp sâu hơn vào tình hình khu vực.
“Sự hiện diện của Mỹ ở châu Á còn quan trọng với Úc hơn là với chính Mỹ”, ông Brophy nói.
Trong căng thẳng mới nhất giữa Úc và Trung Quốc, ông Morrison có thể phớt lờ hành động khiêu khích của Trung Quốc. Nhưng ông Morrison đã lên tiếng yêu cầu xin lỗi, để rồi chỉ nhận lại những lời chỉ trích và lời khẳng định Trung Quốc sẽ không xin lỗi.
Dưới con mắt của Trung Quốc, Úc đang vi phạm nguyên tắc cơ bản nhất. Đó là “nếu làm giàu nhờ Trung Quốc thì hãy im lặng”, theo New York Times.
Trong nhiều năm qua, Úc thu lời rất lớn từ hoạt động xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc. Đông đảo du học sinh Trung Quốc sang Úc du học và nhiều nhà đầu tư Trung Quốc cũng quan tâm đến thị trường Úc.
Các chuyên gia nhận định, Thủ tướng Úc Morrison đã sai lầm khi đưa ra phản ứng không nhất quán. Lẽ ra ông không cần phải đích thân lên tiếng về bức ảnh “giả mạo” mà quan chức ngoại giao Trung Quốc đăng lên Twitter.
“Trung Quốc không hề muốn lấy lòng Úc”, Hugh White, một cựu quan chức tình báo, hiện công tác tại Đại học Quốc gia Úc, nói. “Họ muốn chúng ta hiểu sức mạnh của họ và khả năng sẵn sàng sử dụng sức mạnh đó. Vấn đề là chúng ta đã quá chậm khi nhận ra sức mạnh đó là có thật”.