Bánh bao Chó Chẳng Thèm: Hành trình từ 'con cưng' được Từ Hi Thái hậu khen nức nở đến thương hiệu trăm năm tuổi bị 'hắt hủi' trên đất Bắc Kinh

Ở Trung Quốc, bánh bao Chó Chẳng Thèm (hay Chó Không Thèm - Goubuli, tên Hán Việt là Cẩu Bất Lý, tức "chó cũng chẳng thèm đếm xỉa", đôi khi người ta còn đọc lái thành Go Believe) lâu nay được coi là 1 trong "Thiên Tân tam tuyệt" - 3 món ăn ngon và nổi tiếng nhất ở Thiên Tân. Tuy nhiên, gần đây thương hiệu này lại đang có nguy cơ "bay màu" tại Bắc Kinh.

Vào sáng ngày 29/3, thông tin của cửa hàng Chó Chẳng Thèm trên trang web chính thức đã không còn thấy "bóng dáng" ở Bắc Kinh.

Chiều ngày 29/3, phóng viên Chinanews (viết tắt CNS, hãng thông tấn nhà nước lớn thứ 2 tại Trung Quốc) đã tìm đến cửa hàng để xác nhận thực hư. Nếu như không có địa chỉ rõ ràng thì thật khó có thể tìm được, bởi cửa hàng Chó Chẳng Thèm Bắc Kinh hiện tại đang khóa cửa, biển hiệu cũng bị dỡ bỏ. Qua cửa sổ có thể thấy trên 1 chiếc tủ nhỏ có ghi dòng chữ Cẩu Bất Lý nhưng đã phủ đầy bụi.

"Phía cửa hàng nói đang 'sửa sang' nên đóng cửa 1 thời gian dài. Không biết bao giờ mới mở lại." - 1 người kinh doanh gần đó nói với phóng viên.

Khoảng 14h30' chiều cùng ngày, 1 số nhân viên mang theo kệ trưng bày, dây thừng và các dụng cụ khác đến cửa hàng. Khi được hỏi, họ cũng trả lời rằng "đang trùng tu".

Phóng viên đã liên hệ qua điện thoại với 1 nhân viên của Tập đoàn Chó Chẳng Thèm thì được biết trụ sở chính ở Bắc Kinh đã đóng cửa vì hết hạn hợp đồng.

"Cửa hàng là nhà công đoàn, hiện đã hết hạn hợp đồng nên bị thu hồi, 2 bên đang đàm phán gia hạn hợp đồng thuê, vẫn chưa có câu trả lời." - Nhân viên của Tập đoàn cho biết.

Khi được hỏi thêm về sự phát triển về sau của Chó Chẳng Thèm tại thị trường Bắc Kinh, nhân viên này bày tỏ: "Đây là chiến lược của Tập đoàn, tôi không rõ."

Từ "chó chẳng thèm" đến "người cũng chẳng thèm"

Chó Chẳng Thèm được thành lập vào năm 1858 và có lịch sử 163 năm, là 1 trong những thương hiệu món ăn truyền thống lâu đời ở Trung Quốc. Chó Chẳng Thèm chính thức nổi tiếng kể từ khi được Từ Hi Thái hậu nếm thử và tấm tắc khen ngon.

Bánh bao Chó Chẳng Thèm ban đầu chỉ là 1 cửa hàng bán bánh bao hấp bình thường của ông chủ có biệt danh là Cẩu Tử (Cẩu nghĩa là chó). Nhưng 1 thời gian sau cửa hàng kinh doanh tốt, chủ quán bận bịu không chăm sóc được khách hàng chu đáo nên mới có biệt danh "chó bán bánh bao, chẳng thèm quan tâm khách", lâu dần theo thời gian cái tên Chó Chẳng Thèm bỗng trở nên nức tiếng xa gần.

Từng nổi tiếng khắp Trung Quốc với hương vị thơm ngon, độc lạ, nhưng nay Chó Chẳng Thèm lại thường xuyên trở thành tâm điểm vì những tin tức tiêu cực.

Vào ngày 18/3, Công ty TNHH Quản lý Nhà hàng ăn Thiên Tân đã chuyển trạng thái kinh doanh sang dừng hoạt động từ ngày 17/3, và lý do của việc này là quyết định giải thể cổ đông kinh doanh mặt hàng Chó Chẳng Thèm. Cư dân mạng bàn tán xôn xao, không biết liệu có phải Chó Chẳng Thèm sắp đóng cửa?

Vào thời điểm ấy, 1 số thống kê cho thấy Tập đoàn Chó Chẳng Thèm đã dừng hoạt động 15 công ty con kể từ khi thành lập, 11 trong số đó đã bị dừng từ năm 2019 đến năm 2021. Qua đó có thể thấy, Chó Chẳng Thèm đã bắt đầu thu hẹp các chuỗi chi nhánh của mình, bao gồm cả "căn cứ địa" Thiên Tân.

Trước đó, Tập đoàn Chó Chẳng Thèm cũng phải chấm dứt hợp tác với các chuỗi cửa hàng ở phố Vương Phủ Tỉnh - con phố sầm uất nhất Bắc Kinh do gặp vấn đề với dư luận.

Vào tháng 9/2020, bình luận từ 1 food blogger nổi tiếng ở Trung Quốc đã nhận được đông đảo sự chú ý của cư dân mạng. Trong video, blogger trên đã nhận xét về chất lượng, dịch vụ và giá cả của các loại bánh tại cửa hàng như: bánh có nhiều mỡ, giá đắt, đánh giá trên mạng toàn 1 sao hóa ra là có căn cứ.

Ngay sau khi video kể trên được đăng tải, cửa hàng Chó Chẳng Thèm ở Vương Phủ Tỉnh đã đưa ra tuyên bố rằng, tất cả những bình luận vu khống trong video là sai sự thật và đã nhờ cảnh sát can thiệp, yêu cầu blogger xin lỗi công khai.

Nhưng kể từ sau sự việc ấy, danh tiếng của thương hiệu có tuổi đời hàng thế kỷ đã bị lung lay.

Những nhận xét tiêu cực

Phóng viên của Chinanews đã tiến hành hỏi đáp ngẫu nhiên những người qua đường gần cửa hàng. Trong đó, 1 du khách là người Thiên Tân cho biết, tại Thiên Tân có rất ít người ăn bánh bao Chó Chẳng Thèm, đa phần đều cho rằng giá bánh quá cao so với giá trị thực của nó. Ngoài ra, còn có không ít trường hợp những "nhà kinh doanh nhỏ lẻ" đến mua bằng nửa giá rồi mang ra ngoài bán rẻ hơn so với giá gốc trong cửa hàng.

Những bình luận để lại trên mạng đều xoay quanh "giá đắt quá", "dịch vụ không tốt", và "hương vị chẳng có gì đặc biệt" khiến cho danh tiếng của Chó Chẳng Thèm ngày càng đi xuống.

"Cao cấp hóa" dường như là 1 trong những lý do chính khiến cho thương hiệu Chó Chẳng Thèm - vốn có xuất phát điểm bình dân - không còn được các thực khách đón nhận. Năm 2017, ông Trương Ngạn Sâm, Chủ tịch Công ty TNHH Tập đoàn Chó Chẳng Thèm Thiên Tân cho biết cần phải phá bỏ tư duy cũ về giá cả và mở rộng không gian lợi nhuận.

Theo quan niệm ấy, giá bánh bao Chó Chẳng Thèm ngày càng cao, kéo theo khoảng cách với người tiêu dùng ngày càng xa, thậm chí còn bị 1 số người chế giễu là "bánh bao giá trên trời". Ngoài giá cao, điều gây mất cảm tình của khách chính là hương vị không đạt yêu cầu của nó.

"Các thương hiệu lâu đời bắt đầu vì rẻ, ngon, phục vụ tốt. Muốn níu chân thực khách thì phải nâng cao dịch vụ và đảm bảo chất lượng, thì thương hiệu mới có thể tồn tại lâu dài." - 1 cư dân mạng nhận xét.

Tiếc thay cho 1 thương hiệu lâu đời

"Mới đầu, món bánh bao Chó Chẳng Thèm quả thực rất ngon và giá cả cũng phải chăng, nhưng khi danh tiếng ngày đi lên, tiệm bánh bao nhỏ giản dị ấy đã bị thương mại hóa." - 1 số người dân có tuổi sống tại Thiên Tân nhận xét.

Nhà kinh tế học Tống Thanh Huy bày tỏ sự tiếc nuối: "Không dễ dàng chèo lái 1 thương hiệu lâu đời vì có quá nhiều thử thách cũng như công việc phải chuẩn bị. Trước hết, chúng ta phải bắt kịp thời đại, chủ động đón nhận những thay đổi, mới đủ sức cạnh tranh trong thị trường khốc liệt. Thứ hai, chúng ta phải duy trì cái 'truyền thống' hòa quyện với cái mới, tức là phải kiên trì phát triển hoạt động kinh doanh và bám sát ý định ban đầu của thương hiệu, sau đó nỗ lực kết hợp thích ứng với xu hướng tiêu dùng mới và tìm kiếm sự phát triển hơn nữa."

"Các thương hiệu lâu đời còn thường phải đối mặt với áp lực hiệu suất lớn hơn và nguy cơ 'trôi dạt thương hiệu' hoặc 'mất giá thương hiệu' cũng cao hơn." - Ông bày tỏ quan điểm.

Nhà kinh tế học Tống Thanh Huy còn nói thêm, Chó Chẳng Thèm cần phải làm tốt các sản phẩm chính, tức là chất lượng bánh bao mang thương hiệu Chó Chẳng Thèm, và nên thận trọng với việc kinh doanh chéo ngành, kẻo xôi hỏng bỏng không.