Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, các nhân vật với những tính cách, tài năng và phẩm chất khác nhau đã tạo nên một bức tranh phong phú về nhân sinh. Tuy nhiên, bên cạnh những anh hùng kiệt xuất, cũng có không ít nhân vật mang lại hậu quả tai hại vì tính cách hoặc hành vi của mình.
Từ đó, chúng ta có thể rút ra nhiều bài học quý giá trong việc dạy con, đặc biệt là cách chọn bạn mà chơi. Việc kết giao sai lầm có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường, vì vậy cần giúp con hiểu rằng có những kiểu người nhất định phải tránh xa.
1. Đầu tiên, đó là những kẻ hai mặt, tráo trở như Lã Bố
Dù được đánh giá là dũng mãnh và thiện chiến bậc nhất Tam Quốc, Lã Bố lại nổi tiếng vì sự phản trắc và thiếu lòng trung thành. Ông giết cha nuôi Đinh Nguyên để đầu quân cho Đổng Trác, rồi sau đó lại ra tay sát hại Đổng Trác để theo phe khác. Sự tráo trở này khiến Lã Bố không nhận được sự tin cậy từ bất kỳ ai, và cuối cùng ông phải chịu một cái kết thảm. Từ đây, hãy dạy con rằng cần tránh xa những người hay thay đổi lập trường, không giữ vững sự trung thành và chỉ biết hành động vì lợi ích cá nhân.
Nhân vật Lã Bố trong bộ phim Tam Quốc diễn nghĩa 1994
2. Thứ hai, cần phải xa lánh những kẻ nịnh bợ, xu nịnh, tiêu biểu như Tưởng Cán
Ông từng làm việc dưới trướng Lưu Bị nhưng vì tham vọng cá nhân, ông đã phản bội Lưu Bị để chạy sang đầu quân cho Tào Tháo. Tuy nhiên, chính sự phản bội đó khiến Tào Tháo khinh thường và không trọng dụng ông. Câu chuyện của Tưởng Cán cho thấy những người chỉ biết xu nịnh kẻ mạnh, phản bội bạn bè để đổi lấy lợi ích cá nhân không bao giờ được coi trọng, và kết cục của họ thường không tốt đẹp. Vì vậy, hãy dạy con tìm kiếm những người trung thực, chân thành thay vì giao du với những kẻ hay lươn lẹo, tâng bốc.
3. Tiếp đến, nên cảnh giác với những người bất tài nhưng thích phô trương, điển hình như Viên Thiệu
Là một quý tộc quyền quý, Viên Thiệu luôn tự hào về xuất thân của mình mà coi thường người khác. Tuy nhiên, ông thiếu khả năng lãnh đạo và thường nghe theo những lời xu nịnh, dẫn đến thất bại thảm hại trước Tào Tháo. Câu chuyện của Viên Thiệu là lời nhắc nhở rằng, trong cuộc sống, không nên kết bạn với những người chỉ thích khoe khoang nhưng không có năng lực thực sự. Thay vào đó, hãy đánh giá người khác qua hành động và tài năng thực chất, chứ không phải qua những lời họ nói hay vẻ ngoài của họ.
4. Ngoài ra, cần dạy con tránh xa những kẻ tham lam, không giữ chữ tín, mà Đổng Trác là một ví dụ tiêu biểu
Là một quyền thần thao túng triều đình, Đổng Trác không chỉ thâu tóm của cải mà còn giết hại người khác không thương tiếc để thỏa mãn lòng tham vô đáy. Sự tham lam và tàn ác của ông đã khiến cả thiên hạ căm ghét và dẫn đến cái chết dưới tay Lã Bố. Đây là bài học để dạy con hiểu rằng những người tham lam, không giữ chữ tín là mối nguy hiểm tiềm tàng, bởi họ sẵn sàng làm hại người khác để đạt mục tiêu của mình.
5. Hơn thế, con cũng cần tránh xa những kẻ thiếu tinh thần đồng đội và thích tranh công, như Trương Hợp ở giai đoạn đầu
Khi còn phục vụ dưới trướng Viên Thiệu, Trương Hợp không thể phối hợp tốt với đồng đội và thường xuyên tìm cách tranh công. Hành vi này không chỉ khiến đồng minh xa lánh mà còn làm giảm hiệu quả của cả đội ngũ. Đây là cơ hội để dạy con về giá trị của sự hợp tác và tinh thần đồng đội, thay vì chỉ nghĩ đến lợi ích cá nhân.
6. Cuối cùng, một kiểu người cần tránh chính là những người cố chấp, bảo thủ, mà Quan Vũ ở giai đoạn cuối đời là một minh chứng
Quan Vũ là một danh tướng lừng danh, nhưng vì tính tự mãn và xem thường kẻ khác, ông đã gây thù với Đông Ngô, dẫn đến thất bại đau đớn. Từ đây, hãy dạy con rằng việc lắng nghe ý kiến và tôn trọng mọi người là điều quan trọng. Những người quá cứng nhắc và luôn cho mình đúng thường dễ mắc sai lầm và rước họa vào thân.