Thứ trưởng Ngoại giao Ba Lan Pawel Jablonski
Thứ trưởng Ngoại giao Ba Lan Pawel Jablonski hôm qua (2/8) đã lên tiếng cho biết, hòa giải giữa Warsaw và Kiev là "không thể" nếu Kiev không công nhận rằng vụ sát hại hàng loạt người dân tộc Ba Lan trong Thế chiến II ở Volhynia bởi những người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine là một tội ác diệt chủng.
Phát biểu trên đài truyền hình RMF24 của Ba Lan, Thứ trưởng Jablonski đã thẳng thắn nói rằng, mối quan hệ giữa hai nước láng giềng Ba Lan và Ukraine “không may là đang rơi vào trạng thái không phải là tốt nhất” trong lúc này, “do những tuyên bố gần đây của một số nhà chức trách Ukraine”. Ba Lan hiểu “cảm xúc” nảy sinh vì Ukraine “đang bị tấn công, nhưng nước này cũng không nên tấn công các đồng minh của mình”, ông Jablonski nhấn mạnh.
“Chúng tôi hỗ trợ Ukraine trong phạm vi đáp ứng lợi ích quốc gia của Ba Lan. Điều đó đã luôn như vậy và cũng sẽ luôn như vậy,” Thứ trưởng Jablonski nói thêm.
Trong khi có “nhiều vấn đề” mà Warsaw và Kiev không đồng ý, vụ thảm sát thời Thế chiến thứ hai cho đến nay vẫn là vấn đề lớn nhất. Chính phủ Ba Lan phân loại vụ sát hại tới 60.000 người dân tộc Ba Lan bởi Quân đội nổi dậy Ukraine (UPA) của Stepan Bandera vào năm 1943-44 là một tội ác diệt chủng, và đã gây sức ép buộc Ukraine phải cho phép khai quật, tưởng niệm những người thiệt mạng và truy tố những người chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, ở Kiev, Bandera là một anh hùng dân tộc.
“Không có khả năng hòa giải thực sự giữa Ba Lan và Ukraine nếu vấn đề đó không được giải quyết”, Thứ trưởng Ngoại giao Ba Lan cho hay.
Ba Lan là trung tâm của các nỗ lực của NATO nhằm cung cấp vũ khí, đạn dược và trang thiết bị cho Ukraine. Tuy nhiên, Ba Lan cũng đã tham gia thúc đẩy sáu thành viên phía đông EU ngăn chặn việc bán nông sản xuất khẩu của Ukraine với giá thấp hơn giá thị trường, dưới áp lực từ những người nông dân. Điều này khiến Kiev tức giận.
Đáp lại những lời chỉ trích của Ukraine về lệnh cấm vào đầu tuần này, cố vấn chính sách đối ngoại của Tổng thống Ba Lan - ông Marcin Przydacz đã có phát biểu nói rằng, thay vì chỉ trích Ba Lan, Kiev nên “bắt đầu trân trọng vai trò mà Ba Lan đã đóng đối với Ukraine trong những tháng và năm gần đây”.
Bộ Ngoại giao Ukraine phản ứng bằng cách triệu tập Đại sứ Ba Lan đến để phản đối, nói rằng những phát biểu của ông Przydacz là "không đúng sự thật và không thể chấp nhận được." Phó Chánh Văn phòng của Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky - ông Andrey Sibiga đã đăng trên mạng xã hội rằng “Không có gì tệ hơn việc người cứu bạn yêu cầu bạn trả phí cứu hộ, ngay cả khi bạn đang chảy máu”.
Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki miêu tả động thái của Ukraine là một sai lầm nghiêm trọng và tuyên bố rằng “không lợi ích của một quốc gia nào được đặt lên trên lợi ích của Ba Lan”. Tổng thống Zelensky đã tìm cách hạ nhiệt căng thẳng, cho rằng hai nước là “lá chắn thực sự của châu Âu từ biển này sang biển khác” và rằng tấm lá chắn này không thể chịu được bất kỳ “một vết nứt nào”.
Tổng thống Ukraine Zelensky đã kêu gọi chính phủ Ba Lan "hạ nhiệt" tình hình căng thẳng hiện nay và khơi dậy quan hệ đối tác của hai quốc gia trong việc chống lại Nga.
Ông Zelensky đã than thở trên Twitter rằng “chính trị đôi khi đang cố gắng vượt lên trên sự đoàn kết, và cảm xúc đang cố gắng vượt lên trên lợi ích cơ bản của các quốc gia.” Nhà lãnh đạo Ukraine nói thêm rằng, chính phủ của ông đánh giá cao sự hỗ trợ của Ba Lan.