Một nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng những con rết ăn thịt khổng lồ trên một hòn đảo ở Nam Thái Bình Dương có thể ăn thịt tới 3.700 con chim biển mỗi năm.
Bất chấp sự háu ăn quái dị của những con rết – các nhà khoa học vẫn đánh giá cao vai trò quan trọng của những kẻ săn mồi này trong việc khôi phục hệ sinh thái xanh của hòn đảo sau sự can thiệp thô bạo của con người.
Rết đảo Philip (Cormocephalus coynei) là những kẻ săn mồi hung dữ. Chúng có chiều dài lên tới gần 30 cm và được khoác lên mình những tấm vỏ cứng rắn như áo giáp. Để săn mồi đạt hiệu quả cao nhất, thiên nhiên đã "trang bị" cho chúng một loại chất độc nguy hiểm - thứ mà những con rết sẽ tiêm vào đầu các "nạn nhân" trong khi chúng không hề hay biết.
Nhưng trên hết, các nhà nghiên cứu đều cảm thấy thích thú với "chế độ ăn kiêng" kinh dị của những con quái vật chân dài này. Hóa ra, bằng cách săn bắt và tiêu thụ hàng nghìn con chim petrel cánh đen (Pterodroma nigripennis) mỗi năm, những con rết đã chứng tỏ chúng là loài động vật săn mồi bá chủ trên đảo Philip, nằm cách Australia 1.400 km về phía đông. Đồng thời, những sinh vật háu ăn này đã trở thành một phần quan trọng của hệ sinh thái trong khu vực.
Rết đảo Phillip đang ăn thịt một con chim petrel cánh đen.
Các nhà nghiên cứu viết trên tờ The Conversation: "Theo một nghĩa nào đó, chúng đã chiếm lĩnh vai trò sinh thái của các loài động vật có vú ăn thịt - vốn không có trên đảo".
Khi màn đêm buông xuống trên một hòn đảo xa xôi, từ hang ổ của mình, những con rết bắt đầu xuất hiện để đi săn mồi. Hai chiếc râu như bộ ăng-ten nhạy cảm giúp chúng di chuyển qua các tầng rừng. Loài chim petrel cánh đen không xây tổ mà đào hang trên mặt đất, vì vậy con non của chúng chính là món ngon cho những kẻ săn mồi lắm chân.
Rết đi săn - ảnh: Luke Halpin
Đây là một cảnh tượng thực sự rùng rợn: thông thường, con rết sẽ cắn vào cổ chim non, tiêm chất độc vào đầu nó để gây tê liệt toàn thân rồi mới ăn thịt.
Bằng cách quan sát cách những con rết đi săn mồi và phân tích các mẫu mô lấy từ miệng của chúng cũng như trên phần còn lại của con mồi, các nhà nghiên cứu ước tính rằng loài thân đốt này sát hại từ 2.109 đến 3.724 con chim petrel non mỗi năm.
Theo các nhà khoa học, công trình nghiên cứu của họ là trường hợp đầu tiên được ghi nhận về đề tài rết săn chim biển. Tuy nhiên, lũ rết không chỉ săn những con chim biển – người ta đã thấy chúng ăn tắc kè, thằn lằn, dế và thậm chí cả những loài cá ăn xác thối.
Hóa ra, động vật có xương sống chiếm tới 48% khẩu phần ăn của những kẻ săn mồi hàng đầu này, trong khi chim non chỉ chiếm 8% mà thôi.
Mặc dù thực tế này khiến chúng ta phải nổi da gà, nhưng sự háu ăn của loài rết ở đây lại thực sự rất quan trọng đối với hệ sinh thái của hòn đảo.
Những con chim báo bão (petrel) săn mồi trên biển, trong khi đám rết kiếm ăn trên cạn. Việc này cũng giống như là chúng đang giúp chuyển chất dinh dưỡng từ môi trường này sang môi trường khác. Như vậy, chính những cho con rết lại có vai trò quan trọng giúp thảm thực vật của hòn đảo mọc trở lại. Trong quá khứ, sự sống xanh đã gần như bị con người phá hủy hoàn toàn. Vào năm 1788, những người di dân đã mang theo lợn, dê và thỏ lên hòn đảo. Do không có động vật ăn thịt cỡ lớn nên những con vật nuôi đã nhanh chóng ăn hết thảm thực vật xanh của hòn đảo.
Vào đầu thế kỷ 20, người ta đã dẹp bỏ việc nuôi lợn và dê, và từ những năm 1980, các nỗ lực bảo tồn tại vườn quốc gia Đảo Norfolk gần đó cũng đã tống khứ nốt đám thỏ. Việc này cho phép các quần thể chim biển và rết được phục hồi và kết quả là hệ sinh thái trên đảo đã trở lại bình thường và hiện đang phát triển rực rỡ.