Ngày 26/3, 24 quốc gia, trong đó có 15 quốc gia thành viên Châu Âu cùng với Mỹ, Canada, Australia… đã quyết định trục xuất hàng chục nhà ngoại giao Nga để trả đũa cho vụ đầu độc cựu điệp viên Skripal ở Anh mà phương Tây đang đổ lỗi cho Moscow.
Trong đó, Mỹ gây bất ngờ khi “ra đòn” nặng tay nhất với Nga. Ông Trump đã ra lệnh trục xuất 60 nhà ngoại giao Nga và đóng cửa Lãnh sự quán Nga tại Seatle. Trong số 60 nhà ngoại giao Nga bị trục xuất khỏi Mỹ có 12 nhà ngoại giao thuộc phái đoàn Nga tại Liên Hợp Quốc.
Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc bà Nikki Haley tuyên bố, 12 nhà ngoại giao Nga bị trục xuất là những người đã “lạm dụng quyền ưu tiên” ở Mỹ và tham gia vào các hoạt động gián điệp gây tổn hại đến an ninh quốc gia của Mỹ. Bà Haley còn nói thêm rằng, các nhà ngoại giao Nga đã sử dụng Liên Hợp Quốc như một "nơi ẩn náu an toàn" để thực hiện các hoạt động nguy hiểm bên trong biên giới của Mỹ.
Cùng với Mỹ, hàng chục nước khác đã đồng loạt ra đòn tương tự với Nga, trong đó có 15 quốc gia thuộc liên minh Châu Âu (EU). Trong hội nghị thượng đỉnh ở Brussels hồi tuần trước, 28 lãnh đạo của các nước thành viên EU đã nhất trí ủng hộ Anh trong vụ đầu độc cựu điệp viên Skripal.
Các nước EU ra đòn với Nga gồm có Pháp, Đức đều trục xuất 4 nhà ngoại giao Nga. Hà Lan và Đan Mạch trục xuất 2 nhà ngoại giao. Ba Lan cũng tuyên bố trục xuất 4 quan chức ngoại giao Nga và họ phải rời đi chậm nhất vào ngày 3/4. Lítva cho biết sẽ trục xuất 3 nhà ngoại giao Nga, cấm 44 công dân Nga vào nước này. Còn Latvia tuyên bố trục xuất một quan chức ngoại giao Nga.
Đan Mạch thông báo trục xuất 2 nhà ngoại giao Nga. Hà Lan và Italy cũng thông báo quyết định trục xuất nhằm vào Nga. Thủ tướng Czech Andrej Babis cũng tuyên bố sẽ trục xuất 3 nhà ngoại giao Nga...
Ukraine là nước ra đòn nặng thứ hai sau Mỹ khi quyết định trục xuất 13 nhà ngoại giao Nga. Canada cũng quyết định trục xuất 4 nhà ngoại giao Nga để thể hiện “sự đoàn kết” với Anh trong khi Australia trục xuất 2 nhà ngoại giao Nga.
Phản ứng trước việc các nước đồng loạt ra đòn trừng phạt nhằm vào Nga, Bộ Ngoại giao Nga đã ra tuyên bố, Nga kiên quyết phản đối quyết định của một số quốc gia EU và NATO trong việc trục xuất các nhà ngoại giao. Sẽ có những biện pháp đáp trả tương xứng. Trong vài ngày tới, Moscow sẽ vạch ra ra kế hoạch và sẽ đáp trả từng nước một. Theo Bộ Ngoại giao Nga, các thế lực mạnh ở Anh và Mỹ đã đứng đằng sau vụ đầu độc cựu điệp viên Nga ở Anh.
Trong khi đó, Thủ tướng Anh Theresa May đã hoan nghênh động thái của các nước trục xuất các nhà ngoại giao Nga, coi đây là tín hiệu mạnh mẽ gửi tới Moskva về việc không thể "phớt lờ luật pháp quốc tế".
Ngoại trưởng Anh Boris Johnson cũng cho rằng, hành động của phương Tây nhằm vào một loạt nhà ngoại giao Nga tại Mỹ và châu Âu là một sự trục xuất lớn nhất từ trước tới nay đối với các nhân viên tình báo Nga.
Trên trang mạng Twitter, ông Johnson nêu rõ: "Phản ứng quốc tế phi thường hôm nay của các đồng mình của Anh là việc trục xuất tập thể lớn nhất từ trước tới nay trong lịch sử đối với các nhân viên tình báo Nga và sẽ giúp bảo vệ an ninh chung của thế giới ." Ngoại trưởng Anh cũng nhấn mạnh, Nga không thể vi phạm luật pháp quốc tế mà không bị trừng phạt.
Những diễn biến trên đang đẩy Nga và phương Tây vào một cuộc chiến ngoại giao mới trong bối cảnh quan hệ song phương giữa hai bên vốn đã rơi vào một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng vì cuộc chiến ở Ukraine.