Các sắc lệnh của hoàng gia Saudi Arabia là động thái mới nhất trong chiến dịch cải tổ đất nước này dưới sự lãnh đạo của Thái tử Mohammed bin Salman, người con trai quyền lực của vua Salman bin Abdul Aziz Al Saud.
Người đứng đầu vương quốc không giải thích cho những thay đổi đột ngột này, trong đó có Tổng tham mưu trưởng quân đội và các quan chức cao cấp trong Bộ Quốc phòng, Bộ Nội vụ. Điều này làm dấy lên suy đoán việc "thay máu" bộ máy quân sự là do cuộc chiến đang rơi vào bế tắc ở Yemen.
Tuy nhiên, các nhà phân tích nhận định, đây là một phần trong cuộc cải cách rộng khắp, bao gồm những thay đổi trong chính sách kinh tế và xã hội cũng như tăng cường các cam kết quân sự ở nước ngoài.
"Có một dự án lớn hơn nhằm cải cách quân đội. Sự yếu ớt của quân đội bị phơi bày trong chiến tranh ở Yemen giúp họ hiểu được vấn đề", NPR dẫn lời chuyên gia về Trung Đông Bernard Haykel của Đại học Princeton.
Vương quốc này chi hàng tỷ để mua sắm khí tài quân sự, chủ yếu từ các nước phương Tây như Mỹ, Anh và Pháp. Dù vậy khoảng cách giữa việc mua sắm và năng lực quân sự vẫn còn.
Thái tử Mohammed là Bộ trưởng Quốc phòng Saudi Arabia và được xem là kiến trúc sư của cuộc chiến ở Yemen. Các nhà phân tích nói rằng, ông thúc đẩy cải cách quân sự, trong đó đẩy mạnh xây dựng công nghiệp vũ trang trong nước. Theo chuyên gia Haykel, Thái tử Mohammed "muốn Saudi Arabia nội địa hóa vũ trang quốc phòng".
Ông Haykel giải thích, cuộc cải tổ nhân sự diễn ra khi Thái tử đã cải tiến quá trình mua sắm quân đội và đấu thầu. "Có điều gì đó lớn lao hơn là sa thải và bổ nhiệm", ông nói.
Những biến động diễn ra trước chuyến công du kéo dài 3 tuần của Thái tử Mohammed. Trong tháng 3 tới, ông tới London sau đó tới Mỹ, dự kiến thăm Washington, D.C. và 5 thành phố khác ở Mỹ.
"Đây là thời khắc lớn lao đối với họ", Theodore Karasik, thành viên nhóm cố vấn chính trị Gulf State Analytics ở Washington nói.
"Điều đó không chỉ khiến cho Bộ Quốc phòng hiệu quả hơn mà còn là một phần trong các cuộc đàm phán ở Mỹ và Anh về quốc phòng và vũ khí", ông nói.
Chuyên gia Karasik tin rằng, đây cũng là ví dụ về sự chuyển giao tại Saudi Arabia, khởi đầu là việc vua Salman đưa con trai lên ngôi Thái tử tháng 6.2017.
Thái tử Mohammed bin Salman củng cố quyền lực, thúc đẩy sự thay đổi nhanh chóng trong vương quốc và nhận được sự ủng hộ của thế hệ trẻ khao khát sự thay đổi.
Thái tử cam kết những người trẻ sẽ có nhiều việc làm, được phát triển, vui chơi giải trí, thoát khỏi các luật lệ hà khắc. Phụ nữ được phép lái xe, có công việc riêng mà không cần sự cho phép từ người giám hộ.