Giao tiếp ứng xử là một trong những kỹ năng tối quan trọng trong thời buổi hiện đại nhưng không may nhiều người trong chúng ta lại thiếu hoặc xem nhẹ nó, gây nên những hiểu lầm trong giao tiếp không đáng có, tổn hại cho các mối quan hệ xã hội và cơ hội phát triển bản thân.
Công ty TalentSmart đã tiến hành kiểm tra chỉ số EQ (chỉ số cảm xúc) của hơn 1 triệu người và rút ra một kết quả rằng Nhận thức xã hội (Social Awareness – nhận biết và nhận thức được cảm xúc của người khác) là kỹ năng mà phần lớn chúng ta đang thiếu.
Sở dĩ chúng ta thiếu kỹ năng này vì quá tập trung vào nội dung hội thoại mà không để tâm đến cảm xúc của người đối diện. Đây là một vấn đề đáng đề cập bởi cảm xúc của con người vốn rất phức tạp.
Chỉ cần điều chỉnh một chút trong lời ăn tiếng nói cũng có thể cải thiện đáng kể mối quan hệ của bạn với mọi người xung quanh.
Dưới đây là một số cụm từ, kiểu câu mà những người có chỉ số EQ cao luôn tránh "vạ miệng" trong mọi cuộc nói chuyện:
1. "Nhìn bạn mệt mỏi thế"
Những người có vẻ ngoài mệt mỏi thường mang một số đặc điểm như đôi mắt lờ đờ, nặng trĩu, mái tóc rối bời, hoạt động lề mề, kém linh hoạt. Họ đang gặp khó khăn trong việc tập trung và dễ cáu bẳn.
Việc vô tình thốt ra câu này với họ có thể ám chỉ sự "chê bai" về tất cả những điều trên và khiến người nghe khó chịu hơn.
Thay vào đó hãy hỏi: "Mọi việc ổn cả chứ?". Bằng cách này, người nghe sẽ được xoa dịu vì được quan tâm và có thể sẵn lòng chia sẻ. Quan trọng hơn là họ sẽ ghi nhận sự ân cần và lịch sự của bạn.
2. "Bạn lúc nào cũng…" hoặc "Bạn chẳng bao giờ…"
Không có ai luôn luôn hoặc không bao giờ làm một việc nào đó cả. Những cấu trúc mang tính chỉ trích này sẽ vô tình khiến người nghe thiết lập "chế độ phòng thủ" và tránh tiếp tục cuộc hội thoại với bạn.
Điều này đặc biệt nghiêm trọng trong trường hợp bạn đang thảo luận điều gì đó quan trọng.
Thay vào đó hãy nhẹ nhàng giảng giải và chỉ ra điều mà người kia làm bạn không hài lòng.
Nói những câu mang hàm ý tương tự nhưng ở mức độ lịch sự hơn như "Có vẻ bạn đã làm điều này nhiều lần" hoặc "Bạn làm điều này khá thường xuyên, đủ để làm tôi chú ý" sẽ là phương án thích hợp.
3. "Tôi đã nói từ trước rằng…"
Luôn có những thứ chúng ta quên hết lần này đến lần khác.
Cấu trúc câu này nghe như thể bạn đang bị xúc phạm vì phải nhắc đi nhắc lại một điều nào đó nhiều lần, điều này có thể khiến người nhận cảm thấy khó nghe, và ngầm hiểu rằng bạn đang thể hiện mình tốt hơn họ.
Thực tế rất ít người thực sự nghĩ như vậy khi thốt ra câu này.
Thay vào đó, khi phải nhắc lại một điều mình đã nói từ trước, hãy xem xét lại liệu cách truyền đạt của mình có hợp lý, chính xác không và làm thế nào để truyền tải thông điệp đó một cách ý nghĩa, rõ ràng, tạo hứng thú cho người nghe hơn.
Bằng cách này, họ sẽ ghi nhớ lời bạn rất lâu.
4. "Chúc may mắn"
Đây là một câu nói tưởng chừng mang ý nghĩa tốt đẹp nhưng thực tế người nói cần sự tinh tế khi sử dụng nó. Trong một vài trường hợp, người nghe sẽ hiểu nhầm rằng họ cần đến sự may mắn mới có thể thành công.
Thay vào đó hãy nói: "Tôi biết bạn sẽ làm được mà". Câu này sẽ góp phần thúc đẩy sự tự tin cho người nghe, thể hiện niềm tin của bạn với họ và tạo ấn tượng của bạn trong họ hơn những người chỉ đơn thuần chúc may mắn khác.
5. "Tuỳ" hoặc "Sao cũng được"
Mặc dù có thể bạn không mấy hứng thú với cuộc nói chuyện, nhưng ý kiến của bạn rất quan trong đối với người hỏi (nếu không ngay từ đầu họ sẽ không hỏi bạn làm gì).
Thay vào đó hãy nói: "Tôi không hoàn toàn thiên về phương án nào cả, nhưng tôi có thể đưa ra vài ý kiến để xem xét là…".
Khi bạn đưa ra quan điểm của mình (kể cả khi không chọn phương án nào) thì nó cũng thể hiện sự quan tâm của bạn với người hỏi.
6. "Ít nhất tôi cũng chẳng bao giờ…"
Cấu trúc câu này là cách tiêu cực và mang tính công kích nhất để chuyển sự chú ý của người khác về sai lầm của bạn sang sai lầm của họ trong quá khứ (mà đáng lẽ bạn đã bỏ qua rồi).
Thay vào đó hãy thành thật nói: "Tôi xin lỗi về những điều đã xảy ra". Thừa nhận lỗi lầm là cách tốt nhất để ngăn chặn căng thẳng leo thang và giải quyết vấn đề một cách êm đẹp.
7. "Chà, dạo này có vẻ đỡ béo hơn nhiều nhỉ"
Một bình luận mang ý khen ngợi nhưng cách nói thiếu tinh tế như trên khiến người nghe hiểu lầm đây là một câu phê phán rằng họ đã từng trông rất mập mạp, kém hấp dẫn.
Nói rằng: "Cậu trông tuyệt quá" sẽ là cách "chữa cháy" hợp lý trong trường hợp này. Thay vì so sánh vẻ ngoài của người ấy trong hiện tại với quá khứ, bạn chì cần khen rằng trông họ thật tuyệt là người nghe đã cảm thấy rất vui rồi.
8. "Cô ta không xứng với cậu đâu"
Khi một người bạn của mình cắt đứt bất kỳ mối quan hệ nào với một cô gái, dù mang tính chủ quan hay khách quan, câu nhận xét trên ngụ ý rằng anh ta có gu chọn phụ nữ thật tệ và mắc sai lầm ngay từ đầu.
Thay vào đó bạn hãy động viên bằng câu: "Cô ta không biết mình đã đánh mất gì đâu!". Điều này sẽ an ủi tinh thần người nghe mà không mang chút ý mỉa mai nào.
Trong các cuộc nói chuyện thường ngày, một sự thay đổi nho nhỏ cũng tạo nên khác biệt lớn lao. Hãy thử áp dụng những gợi ý trên, bạn sẽ ngạc nhiên trước phản ứng tích cực mình nhận được từ người đối diện đấy!