Các vệt dầu thô đen kịt lan khắp bờ biển dài hơn 4.400 km của Brazil. Dầu tràn vào các rừng ngập mặn, các rạn san hô, gây ra sự cố tràn dầu tồi tệ nhất trong lịch sử nước này. Ngày đầu tiên dầu dạt vào bờ biển Brazil không được xác định rõ nhưng căn cứ vào báo cáo của chính phủ, đó là ngày 30-8.
Theo hãng tin Reuters, tính đến ngày 18-12, dầu đã làm ô nhiễm hơn 950 bãi biển. Bãi biển nổi tiếng Porto de Galinhas của bang Pernambuco và bãi biển Praia do Forte ở bang Bahia cũng không thoát "ma trảo" của "thủy triều đen". Bùn đất tấn công 127 đô thị và 11 bang ở quốc gia Nam Mỹ này.
Các vệt dầu thô đen kịt lan khắp bờ biển dài hơn 4.400 km của Brazil. Ảnh: REUTERS
"Thủy triều đen" tràn vào các rừng ngập mặn, các rạn san hô. Ảnh: REUTERS
Tính đến ngày 18-12, "thủy triều đen" đã làm ô nhiễm hơn 950 bãi biển ở Brazil. Ảnh: REUTERS
Hải quân Brazil đã lấy mẫu dầu để thử nghiệm và phát hiện rằng ra nó có cùng đặc tính với dầu thô có nguồn gốc từ Venezuela. Caracas và công ty dầu khí quốc gia PDVSA phủ nhận mọi liên quan đến sự cố tràn dầu.
Tháng 10, Viện Kỹ thuật thuộc trường ĐH Liên bang Coppe ở bang Rio de Janeiro nghiên cứu về nguồn gốc của dầu. Sau khi xem xét các yếu tố như dòng hải lưu và gió trong 80 ngày trước khi các cụm dầu đầu tiên xuất hiện, nghiên cứu đã chỉ ra 3 khu vực cách bờ từ 300-600 km có thể là nơi bắt nguồn của dầu. Các nhà nghiên cứu đang so sánh thông tin đó với dữ liệu theo dõi tàu nhưng chưa công bố kết quả.
Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây của Viện nghiên cứu Không gian Quốc gia Brazil (INPE) cho thấy dầu di chuyển từ bờ biển phía Nam châu Phi vào tháng 4 đến bờ biển Brazil vào tháng 9.
Mỗi chấm tròn là một bãi biển bị ô nhiễm. Ảnh: REUTERS
Mức độ dầu loang qua các mốc 30-8, 15-9, 15-10, 2-11, 22-11, 18-12 (từ trái qua) Ảnh: REUTERS
Đầu tháng 11, các nhà điều tra Brazil nghi ngờ Bouboulina, một tàu chở dầu mang cờ Hy Lạp thuộc sở hữu của Công ty Delta Tankers, là thủ phạm gây ra sự cố tràn dầu.
Một tuần sau, chính quyền Brazil bổ sung thêm 4 tàu chở dầu vào danh sách "nghi phạm": Maran Apollo và Maran Libra của hãng tàu Maran Tankers, Minerva Alexandra của Công ty Minerva Marine và Cap Pembroke của hãng tàu Euronav NV. Tuy nhiên, tất cả công ty đã phủ nhận liên quan tới sự cố tràn dầu.
Dầu loang ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ động vật của Brazil. Tính đến ngày 16-12, tổng cộng 159 động vật bị ảnh hưởng, 109 trong số đó chết. Loài bị ảnh hưởng nhiều nhất là rùa biển vì chúng chậm hơn các loài khác trong việc nhận thức mối đe dọa, theo Francisco Kelmo, Giám đốc Viện Sinh học của trường ĐH Liên bang Bahia (UFBA).
Các tình nguyện viên cố gắng xử lý sự cố tràn trên bãi biển bang Pernambuco hồi tháng 10. Ảnh: REUTERS
Sự cân bằng hệ sinh thái khó có thể được phục hồi trong vòng 10-12 năm tới. Ảnh: REUTERS
Một con cua "tắm" dầu tại bãi biển Suape ở đô thị Cabo de Santo Agostinho, bang Pernambuco, ngày 20-10. Ảnh: REUTERS
Nhiều tổ chức phi lợi nhuận dựng các hàng rào để cách ly động vật với vùng biển bị ô nhiễm. Dự án TAMAR về bảo vệ rùa biển đã giải cứu hơn 3.000 con rùa biển con trước nạn dầu loang. Hơn 100 con vật đã được tìm thấy với dấu vết của dầu và hơn 70% trong số chúng đã chết.
Các chuyên gia cho rằng thảm họa gây ra hậu quả lâu dài cho môi trường. "Chúng tôi không cho rằng sự cân bằng hệ sinh thái ở đây có thể được phục hồi trong vòng ít nhất 10-12 năm nữa" - ông Kelmo cho biết thêm rằng tình hình càng trầm trọng hơn vì dầu xuất hiện vào khoảng thời gian giao phối của động vật.
Theo ông Kelmo, "những thiệt hại và hậu quả đối với khu vực ven biển và đối với những người phụ thuộc vào nghề đánh bắt cá là rất nghiêm trọng". Ông Kelmo chỉ trích chính phủ đánh giá thấp mức độ của thảm họa này, phản ứng chậm chạp. Các viện nghiên cứu ở Brazil đang phát triển một hệ thống giám sát bờ biển cho phép phát hiện sớm các sự cố trong tương lai.