Bàn luận về vấn đề hải quân của các nước, một bài viết trên tờ RT (Nga) mới đây cho rằng Trung Quốc sẽ làm thay đổi cán cân sức mạnh quân sự trên biển của thế giới và sẽ thay thế vị trí dẫn đầu của Mỹ. Dưới đây là nội dung bài viết:
Bức hình chụp 1 trong những nhà máy đóng tàu quân sự của Trung Quốc gần Thượng Hải đã khiến nhiều người choáng ngợp. Tờ tạp chí kinh tế Forbes gần đây cũng đăng tải một bài viết để nói về "tốc độ đáng kinh ngạc" và "quy mô khó lường" của hoạt động hiện đại hóa quân sự bởi Trung Quốc.
Trong bức hình nói trên, có thể nhìn thấy tổng cộng 9 tàu khu trục mới được đóng đỗ dọc bến tàu và neo đậu ở khu bên trong. Trong khi đó, toàn bộ lực lượng Hải quân Hoàng gia Anh chỉ có 6 chiếc tàu tương tự như vậy.
Chưa dừng ở đó, nhà máy đóng tàu quân sự này còn đang đóng một tàu sân bay mới của Trung Quốc. Đây là tàu sân bay thứ 3 được đóng. Chiếc thứ 2 có tên gọi là Shandong đã được Hải quân Giải phóng quân Nhân dân Trung Quốc (PLAN) đưa vào hoạt động gần đây.
Với thiết kế để chở theo 36 máy bay chiến đấu J-15, đây là tàu sân bay đầu tiên được sản xuất hoàn toàn trong nước.
Ảnh chụp nhà máy đóng tàu gần Thượng Hải. Ảnh: Twitter
Con tàu đang được đóng ở nhà máy đóng tàu gần Thượng Hải được cho là còn to hơn và hiện đại hơn. Theo một số dự đoán, tàu này sẽ có máy phóng điện từ giống như tàu sân bay mới nhất của Hải quân Mỹ USS Gerald R. Ford.
Quan trọng hơn, đây không phải là nhà máy đóng tàu duy nhất của Trung Quốc và "có những nhà máy đóng tàu khác trên khắp đất nước cũng có quy mô không kém" - tờ Forbes cảnh báo.
Những vấn đề đáng lo ngại
Không chỉ riêng tờ Forbes bày tỏ lo ngại về sức mạnh hải quân Trung Quốc mà nhiều phương tiện truyền thông và các cơ sở nghiên cứu của Mỹ đều cảm thấy cần phải đề phòng trước năng lực ngày càng "nguy hiểm" của Bắc Kinh.
Hồi tháng 6, Trung tâm Nghiên cứu An ninh Mỹ (CNAS) ở Washington cho rằng năng lực công nghiệp và kĩ thuật của Trung Quốc có thể "hạ gục người Mỹ ngay trên sân nhà của Mỹ" và đẩy thế giới vào một cuộc chạy đua vũ trang mới.
"Liên Xô trước đây không thể nào vượt qua được sức mạnh công nghệ Mỹ. Nhưng điều đó có thể không đúng trong trường hợp Trung Quốc. Bắc Kinh đang có tham vọng đạt được năng lực công nghệ tương đương và thậm chí thống trị nền khoa học kĩ thuật," - CNAS đưa ra cảnh báo.
Ông Tập Cận Bình gặp các sĩ quan của tàu sân bay. Ảnh: Global Look Press / Li Gang
Tương tự như vậy, tờ The Diplomat và National Interest cũng cho rằng cuộc hiện đại hóa quân sự Trung Quốc đang là "thách thức" đối với Mỹ và khiến Washington "có lí do xứng đáng" để quan ngại. Harvard Policy Review còn cho rằng chiến lược của Bắc Kinh có thể đưa Trung Quốc tới vị trí "thống trị" và mọi thứ chỉ phụ thuộc vào vấn đề "Trung Quốc muốn đi xa tới đâu".
Tổ chức nghiên cứu RAND công bố nghiên cứu về chương trình phát triển quân sự nhanh chóng của Trung Quốc, cho rằng Trung Quốc đã thu hẹp khoảng cách về sức mạnh và công nghệ với Mỹ. Trong nhiều tình huống cụ thể, Mỹ có thể gặp bất lợi khi đối đầu với hải quân Trung Quốc - RAND nhận định.
Hầu hết những cơ quan truyền thông và nghiên cứu Mỹ đều tin rằng Washington nên bắt đầu chú ý tới sự trỗi dậy của "con rồng" Trung Quốc. Nhưng riêng về mặt hải quân, có thể mọi chuyện đã quá muộn.
Chương trình chưa từng có
RT dẫn lời các nhà phân tích cho biết, Bắc Kinh đã đặt hải quân làm nền móng cho công cuộc hiện đại hóa quân sự. Trung Quốc đang theo đuổi tham vọng trở thành cường quốc quân sự toàn cầu với khả năng đi tới mọi địa điểm trên thế giới, và Mỹ chưa chắc đã có đủ năng lực công nghiệp để làm điều tương tự.
Vasily Kashin, một nhà nghiên cứu Viễn Đông tại Viện Khoa học Nga, nói: "Trung Quốc có thể dễ dàng tăng cường số lượng tàu tại những nhà xưởng lớn nhất thế giới. Họ có năng lực đóng tàu khổng lồ mà Mỹ đang thiếu hụt. Ngành đóng tàu thương mại của Mỹ đã chững lại trong nhiều thập kỉ qua".
Nhà khoa học chính trị và chuyên gia quân sự Aleksandr Khramchikhin, phó viện trưởng Viện Phân tích Chính trị và Quân sự, mô tả chương trình phát triển hải quân Trung Quốc là "hoàn toàn chưa từng có."
Tàu sân bay Shandong. Ảnh: ifeng
"Thậm chí không thể đếm tất cả các tàu được đóng ở đó. Chương trình hiện đại của Trung Quốc đang đứng đầu thế giới và người Mỹ thậm chí không thể mơ tới tốc độ đóng tàu như vậy," ông nói.
Ông Khramchikhin tin rằng Bắc Kinh có thể cạnh tranh với Washington về quy mô đội tàu trong hơn 1 thập kỷ tới. Ông đặc biệt lưu ý rằng Trung Quốc đã có thể chế tạo khinh hạm, tàu hộ tống và thậm chí cả tàu khu trục trong hàng chục năm qua.
"10 năm trước, Mỹ có 15 tàu sân bay và Trung Quốc không có chiếc nào. Trong 10 năm tới, con số này có thể ngang bằng. Trung Quốc có nhiều nhà máy đóng tàu hơn phần còn lại của cả thế giới gộp lại."
Lợi thế công nghệ
Một trong những lợi thế mà Mỹ có thể tận dụng là năng lực công nghệ vượt trội. Mỹ có thể hạn chế năng lực hải quân của Trung Quốc thông qua việc hạn chế Bắc Kinh tiếp cận những công nghệ hiện địa. Các nhà phân tích cho rằng chiến lược này có thể sẽ không hiệu quả bởi Trung Quốc đã có những công nghệ tiên tiến có thể được phát triển dễ dàng trong tương lai. Bên cạnh đó, Trung Quốc có thể được một đối tác chiến lược quan trọng giúp sức: Nga.
"Họ đang đạt được những tiến bộ kĩ thuật lớn," Kashin nói. Ông cũng chỉ ra rằng Trung Quốc là quốc gia thứ hai trên thế giới trang bị tàu của mình bằng hệ thống vũ khí có thể đối trọng với hệ thống Aegis của Mỹ.
Ông Khramchikhin tin rằng nhiều công nghệ hàng hải của Trung Quốc đang có năng lực sánh ngang với Mỹ. Tuy vậy, vẫn còn rất nhiều công nghệ quân sự khó phát triển và cần hàng thập kỉ để nâng cấp.
Đặc biệt trong số đó có thể kể tới tàu ngầm, đây là lĩnh vực Trung Quốc vẫn bị Mỹ bỏ xa. Các nhà phân tích cho rằng sự hợp tác giữa Bắc Kinh và Moskva sẽ bù đắp cho những thiếu hụt này.
Gần đây, tổng thống Nga Vladimir Putin chia sẻ trong cuộc họp báo cuối năm rằng Nga sẽ hợp tác với "đối tác chiến lược Trung Quốc" trong lĩnh vực quốc phòng.
"Những dự án phát triển chung, thiết bị phức tạp,... đều có thể tới từ Nga," Kashin dự đoán.
Washington có thể trì hoãn Bắc Kinh trong một số lĩnh vực, nhưng với những gì quan sát được ở hiện tại, Mỹ dường như không có cách nào hiệu quả để ngăn chặn Trung Quốc trở thành cường quốc về hải quân trong 10-20 năm tới - RT kết luận.