Tăng Quốc Phiên là danh thần dưới triều Mãn Thanh vừa thông thạo binh pháp, vừa am tường Nho học, là một người văn võ song toàn.
Do đó, cầm sách lên, ông là người đảm nhiệm chức vị Nội các Học sĩ trong triều đình, bỏ sách xuống, ông lại có thể mặc giáp mang gươm ra trận, trở thành Tướng lĩnh chỉ huy quân đội chủ lực trong rất nhiều cuộc chiến, làm nên vô số thành tựu để đời, là người Hán nhưng vẫn được tôn xưng như một trong ba vị đại thần cao nhất của triều đình mãn Thanh.
Cuộc đời Tăng Quốc Phiên đã đạt đến đỉnh cao trong 3 điều bất hủ của cổ nhân là "lập đức, lập công, lập ngôn". Chính vì vậy, trí huệ kiếp nhân sinh của ông luôn là điều khiến hậu thế coi trọng và trân quý. Rất nhiều tư tưởng, câu nói của ông được người đời đúc kết và lưu truyền, kể cả trong cuộc sống lẫn trong sự nghiệp.
Ví dụ như "Quân tử thủ khuyết nhi bất đảm cầu toàn. Tiểu nhân tắc thời thời cầu toàn. Toàn giả kí đắc, nhi lận dữ hung tùy chi hĩ". (Theo "Tăng Quốc Phiên gia thư")
Dịch nghĩa: Điều người quân tử cần nắm vững là khiếm khuyết chứ không dám truy cầu sự hoàn mỹ. Kẻ tiểu nhân thì luôn luôn theo đuổi sự hoàn mỹ, nhưng khi sự hoàn mỹ được thực hiện thì nỗi nhục nhã và điều không may mắn đều sẽ thi nhau kéo tới.
Do đó, hãy học cách đối diện với cuộc đời không hoàn mỹ, đừng quá cầu toàn mà tự hà khắc với bản thân và những người xung quanh, khiến con đường càng đi càng hẹp.
Điều người quân tử cần nắm vững là khiếm khuyết chứ không dám truy cầu sự hoàn mỹ. Kẻ tiểu nhân thì luôn luôn theo đuổi sự hoàn mỹ, nhưng khi sự hoàn mỹ được thực hiện thì nỗi nhục nhã và điều không may mắn đều sẽ thi nhau kéo tới.
Hoặc là "Phúc họa do Thiên chủ chi, thiện ác do nhân chủ chi. Do Thiên chủ giả vô khả như hà, chỉ đắc thính chi; Do nhân chủ giả, tận đắc nhất phân toán nhất phân, sanh đắc nhất nhật toán nhất nhật". (Theo "Tăng Quốc Phiên gia thư")
Câu này có thể được diễn nghĩa như sau: Họa phúc do Trời định đoạt, thiện ác do người nắm giữ. Những điều ông Trời định đoạt thì con người không thay đổi được mà chỉ có thể thuận theo; còn những điều con người nắm giữ thì chỉ có thể làm được phần nào hay phần nấy, chỉ có thể kiên trì ngày này qua ngày khác. Hành thiện hết sức mình thì sẽ có thể yên lòng.
Đặc biệt nhất là, trong kho tàng trí tuệ bao la đấy, người ta đặc biệt tìm ra 3 câu nói nhận xét thâm thúy mà chứa đựng cả bài học quý giá nếu áp dụng vào chính môi trường làm việc bây giờ của mỗi người như sau:
Đầu tiên, với những người thích bàn luận thị phi, nói lời độc địa, thêu dệt li gián
"Tranh nhau một lời chanh chua nhất thời, để rồi cả đời oán hận về sau."
Trong cuộc sống, nhiều người có thói quen sử dụng những từ độc địa, ác mồm, có phần chanh chua để bình luận thị phi về chuyện của người khác. Đến khi nói xong, làm mất lòng người khác, họ lại ngụy biện tìm lý do rằng mình "thẳng tính", "nhanh mồm nhanh miệng" và "hy vọng người ta đừng để bụng về điều đó".
Việc phán xét đúng sai, thêu dệt ly gián một cách tùy tiện như vậy chỉ có thể đem tới sự sung sướng, tự mãn nhất thời, cho người ta cảm giác bản thân mình ưu việt trong thời khắc ngắn ngủi, nhưng sẽ để lại hậu quả tiêu cực lâu dài trong lòng người nghe.
Thứ hai, với những người ích kỷ, không biết chia sẻ
"Ích lợi cần cộng hưởng chứ không thể độc chiếm, càng chiếm càng bại."
Nếu bạn muốn đoàn kết mọi người, bạn phải biết cách cùng nhau kiếm tiền, cùng nhau chia tiền sao cho tương xứng với công sức mỗi người bỏ ra. Trong công việc, cấm kỵ nhất là hành động độc chiếm lợi ích chung thành của riêng, ích kỷ chiếm đoạt mà không chịu chia sẻ, đánh mất lòng người.
"Một doanh nhân chỉ biết nhìn chăm chăm vào túi tiền của mình thu về được bao nhiêu, thì mãi chỉ là doanh nhân nhỏ" - tỷ phú Lý Gia Thành.
Tỷ phú Lý Gia Thành chính là một minh chứng điển hình khi luôn tuân theo quy tắc này. Ông đã từng nhiều lần chia sẻ về triết lý kinh doanh quý giá của mình, dạy rất nhiều người trẻ cách đặt và trao đi niềm tin tưởng của bản thân, muốn giúp đỡ những người xung quanh chứ không bao giờ ích kỷ độc chiếm một mình.
Câu nói nổi tiếng của ông chính là: "Một doanh nhân chỉ biết nhìn chăm chăm vào túi tiền của mình thu về được bao nhiêu, thì mãi chỉ là doanh nhân nhỏ".
Thứ ba, với những người thiếu ý thức trách nhiệm, chỉ biết trốn tránh oán giận
"Mọi khó khăn và sợ hãi sinh ra là để trau dồi phẩm chất anh hùng".
Khi đối mặt với những thử thách nan giải, ngay cả khi có hàng triệu nỗi bất bình, uất ức trong lòng, chúng ta cũng phải kìm nén cảm xúc cá nhân lại để tập trung, tỉnh táo tinh thần giải quyết khó khăn chung. Trốn tránh trách nhiệm hay oán giận phàn nàn đều không phải phương pháp xử lý vấn đề mà chỉ khiến tâm trạng của tất cả mọi người bị ảnh hưởng tiêu cực hơn.
Càng vào những thời điểm gian khổ nhất, chúng ta lại càng có cơ hội được rèn luyện ý chí và cải thiện năng lực để thành đạt hơn, giỏi giang hơn.