Ngày 16-5, TAND tỉnh Phú Thọ đã mở phiên xử vụ án dân sự tranh chấp đất giữa 11 anh em ruột trong một gia đình ở huyện Thanh Thủy (tỉnh Phú Thọ).
Khu đất nơi bị tranh chấp. Ảnh: H.L,
Bản án sơ thẩm từng được TAND tỉnh Phú Thọ tuyên hồi tháng 8-2022 song sau đó bị TAND Cấp cao tại Hà Nội tuyên huỷ do có "sai sót nghiêm trọng" trong tố tụng. TAND Phú Thọ do đó mở lại phiên toà vào hôm nay 16-5, theo trình tự sơ thẩm.
Nguyên đơn là ông Nam (con trưởng) thay mặt 7 em và các con của một người em đã mất, khởi kiện ông Dũng, con trai thứ 4. Nguyên đơn trình bày rằng cha mẹ nhận chuyển nhượng và sử dụng mảnh đất 1.213 m2 từ một người cùng xã, năm 1962. Năm 1984, cha mẹ cho ông Dũng 138 m2 trong mảnh đất này để làm nhà riêng.
Cha mẹ mất không để lại di chúc. Năm 2020, ông Nam họp 11 anh chị em bàn xây nhà từ đường trên 1.075 m2 còn lại nhưng ông Dũng thông báo: Toàn bộ 1.213 m2 đã đứng tên ông, được huyện Thanh Thuỷ cấp sổ đỏ từ 15 năm trước (2005), trong lúc mẹ còn sống.
Ông Nam cho rằng việc em trai tự ý đứng tên tài sản khi không có văn bản bố mẹ uỷ quyền, tặng cho, cũng không qua họp bàn gia đình là trái luật. 7 anh chị em khác đã uỷ quyền cho ông Nam khởi kiện, đề nghị ông Dũng chỉ được giữ 138 m2, phần còn lại chia đều 11 người.
Còn ông Dũng khẳng định từ năm 1992, cha đã tới UBND xã làm thủ tục cho mình cả 1.213 m2 đất. Từ đó, ông tôn tạo, xây tường bao, đóng thuế đất và sử dụng ổn định, đăng ký trên sổ địa chính.
Theo ông Dũng, toàn bộ di sản thừa kế đã được định đoạt xong, không ai có ý kiến gì về mảnh đất 1.213 m2 ông đang ở và đứng tên. Nay do "sốt đất", các anh chị em "bỗng dưng đòi quyền lợi", vì thế ông không chấp nhận.
Tại phiên toà hôm nay, ông Nam nói kiện em ruột không phải vì cần tiền mà do thấy "giấm giúi đổ đất lấp ao, chặt cây". Số tiền và thời gian ông bỏ ra khiếu kiện tính đến bây giờ "quá tiền mảnh đất".
Tại toà, luật sư hỏi ông Nam, "nếu ông xác định đòi đất về để xây nhà thờ họ thì sao không đề nghị cấp sổ đỏ diện nhà thờ họ, hoặc sở hữu chung 11 anh em mà lại đề nghị để riêng tên mình?", Ông Nam đáp vì là con trưởng nên sẽ đứng tên. "Nhưng trong sổ, tôi sẽ đề nghị ghi chú là đất này để thờ tổ tiên, mãi mãi không con cháu nào được mua bán chuyển nhượng"- ông nói.
Trong vụ kiện, bà Lan, con thứ hai, là người duy nhất đứng về "phe" bị đơn, Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) hỏi tại sao 9 người đứng về phía con trưởng, mình bà bênh ông Dũng? Có uẩn khúc gì không?". Bà Lan nói không thiếu tiền, không "bênh" ai.
Bà cho hay trước nay thân thiết với anh trưởng hơn "nhưng vì tôi biết bố mẹ lúc còn sống luôn nói cho cậu Dũng rồi. Tôi nghĩ bố mẹ cho cậu rồi thì tôn trọng, không nên tranh giành".
Trả lời Hội đồng xét xử (HĐXX), bà Lan nói việc ông Dũng được bố mẹ cho đất rồi làm sổ đỏ đã được ông Dũng thông báo cho tất cả gia đình vào dịp Tết năm 2001, không ai có ý kiến gì. "Anh Nam bảo sốc vì cậu Dũng làm sổ không ai biết, thế là nói sai rồi"- bà nói.
Tại phiên tòa hôm nay, HĐXX triệu tập các đơn vị liên quan gồm: UBND xã nơi có đất, UBND huyện Thanh Thủy, đại diện ngân hàng và đại diện phòng công chứng, song họ đều có đơn xin xét xử vắng mặt và gửi các ý kiến bằng văn bản. HĐXX không công bố do tài liệu này có trong hồ sơ, các đương sự đều đã được tiếp cận.
Sau nhiều giờ xét hỏi, VKSND và HĐXX đều đánh giá nhiều lời khai của nguyên đơn đang có sự mâu thuẫn qua các phiên tòa và việc ai là người đóng thuế đất cũng chưa rõ. Ngoài ra, việc cha mẹ các đương sự có thực sự chuyển đến khu đất mới hay không cần phải làm rõ bằng cách triệu tập những người cao tuổi trong khu để xác nhận.
Xét thấy các nội dung trên không thể giải quyết ngay tại tòa, HĐXX tuyên hoãn phân xử, sẽ mở lại "trong vòng một tháng".