"Chiến tranh ngầm" Trung Quốc - Canada
Đại sứ Trung Quốc tại Canada Lô Sa Dã đã lên tiếng chỉ trích Canada vì thực hiện "chủ nghĩa độc tôn phương Tây" và "người da trắng thượng đẳng" trong phản ứng của nước này đối với việc Trung Quốc bắt giữ 2 công dân Canada sau vụ giám đốc tài chính của Huawei bị bắt hồi tháng trước.
Theo Đại sứ Trung Quốc, Canada đang có "tiêu chuẩn kép" khi yêu cầu thả hai người Canada bị bắt giữ tại Trung Quốc 9 ngày sau khi bà Mạnh Vãn Chu - hay còn gọi là Cathey Meng và Sabrina Meng - bị bắt tại Canada theo yêu cầu của chính quyền Mỹ.
Đại sứ Trung Quốc tại Canada Lô Sa Dã. Ảnh: Reuters
Ông Lô Sa Dã cũng chỉ trích "một số cơ quan truyền thông Canada" vì cho rằng hệ thống pháp luật của Trung Quốc kém độc lập hơn của Canada.
"Có vẻ như - đối với một số người - chỉ có công dân Canada mới xứng đáng được hưởng quyền nhân đạo và sự tự do của họ mới có giá trị, còn người Trung Quốc thì không," đại sứ Trung Quốc viết trên một bài báo đăng tải trên trang Hill Times ngày 9/1.
"Lí do một số người sử dụng tiêu chuẩn kép một cách ngạo mạn là vì họ tin vào chủ nghĩa độc tôn phương Tây và lí tưởng người da trắng thượng đẳng".
"Trong trường hợp đó, pháp luật không có nghĩa lí gì ngoài việc trở thành công cụ chính trị cho các quốc gia bành trướng quyền bá chủ trên trường quốc tế.
Những gì mà họ [Canada] làm không chỉ cho thấy sự bất tuân pháp luật, mà còn chế giễu và chà đạp lên quy định quốc tế," ông Lô Sa Dã viết.
Canada đã kêu gọi một số quốc gia - bao gồm Mỹ, Anh, Đức, Pháp và Nhật - chỉ trích việc Trung Quốc bắt giữ hai công dân Canada.
Đáp lại, ông Lỗ cũng cho rằng "một số quốc gia đơn lẻ" không thể nào "thực sự đại diện cho toàn bộ cộng đồng quốc tế". Trong khi đó, Bắc Kinh khẳng định hai người Canada bị bắt vì những vấn đề liên quan tới "an ninh quốc gia".
Bà Mạnh Vãn Chu đã được tòa cho phép tại ngoại 4 tuần trước và hiện đang bị giám sát 24/24 trong căn nhà trị giá hàng triệu USD tại Vancouver.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã thúc giục Trung Quốc "thả ngay lập tức" hai công dân Canada bị Bắc Kinh bắt giữ "tùy tiện".
Ngoài ra, ông Trudeau khẳng định Canada không có lựa chọn nào khác trong vụ bắt giữ bà Mạnh tại Vancouver vì hiệp ước dẫn độ đã kí với Mỹ.
Tiếng nói quyết định của ông Trump
Theo một cựu luật sư liên bang Mỹ, Tổng thống Donald Trump có thể sẽ đích thân lên tiếng nói quyết định về vụ giám đốc Huawei bị bắt giữ.
Trả lời SCMP, Nelson Cunningham, một luật sư hoạt động tại New York từ năm 1988 tới năm 1994, cho biết ông Trump có "quyết định cuối cùng" trong việc tiếp tục theo đuổi hay hủy bỏ vụ án liên bang này.
"Tổng thống Mỹ có thể đặt ra điều luật truy tố cho nước Mỹ. Nói cách khác, khi liên quan tới những vấn đề quốc tế, đương nhiên ông Trump là người có tiếng nói lớn nhất."
Trước khi được cho phép tại ngoại với khoản tiền 7,5 triệu USD vào tháng trước, bà Mạnh Vãn Chu đã bị chính quyền Canada bắt giữ tại sân bay Vancouver vào ngày 1/12 theo yêu cầu của chính phủ Mỹ với cáo buộc liên quan tới các hoạt động gian lận và vi phạm cấm vận đối với Iran.
Theo dự kiến, bà Mạnh sẽ trở lại tòa vào ngày 6/2 để tham dự một phiên điều trần khác. Từ giờ tới cuối tháng 1, phía Mỹ có quyền đệ đơn yêu cầu dẫn độ chính thức đối với Giám đốc Tài chính của Huawei.
Được biết, bà Mạnh Vãn Chu bị bắt đúng ngày Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình gặp ông Trump tại Argentina và đạt được một thỏa thuận đình chiến thương mại kéo dài 90 ngày.
Trả lời Politico, một nguồn tin giấu tên trong chính phủ Mỹ tiết lộ ông Trump và các quan chức cấp cao khác của Mỹ có mặt tại bữa tối với ông Tập đã biết về vụ bắt giữ bà Mạnh ngay trước buổi gặp.
Tuy nhiên, CBS News cho hay, ông Trump và cố vấn an ninh quốc gia John Bolton đã phản bác thông tin này, khẳng định không biết gì về vụ bắt giữ.
Trong một cuộc phỏng vấn với Reuters vào ngày 11/12, ông Trump đã bày tỏ ý định can thiệp vào vụ án bà Mạnh Vãn Chu nếu việc này giúp đem lại lợi ích cho nước Mỹ hoặc giúp kết thúc thỏa thuận thương mại với Trung Quốc.