Theo SCMP, ông Bu Jianjie, cựu giám đốc Viện nghiên cứu 718, Công ty Công nghiệp đóng tàu Trung Quốc, đang phải đối mặt với cuộc điều tra với nhiều cáo buộc khác nhau. “Bu Jianjie vi phạm kỷ luật tổ chức, lấy quyền công dân Canada bằng cách vi phạm các quy định và không trình báo đầy đủ những vấn đề cá nhân” – tuyên bố từ Ủy ban Kỷ luật và Kiểm tra trung ương Trung Quốc (CCDI).
Nhà khoa học đến từ Hàm Đan, Hà Bắc, Trung Quốc còn bị cáo buộc có hành vi gian lận, biển thủ một số tiền (không công bố chi tiết) và nhận hối lộ, SCMP dẫn tuyên bố của CCDI cho biết thêm. Cơ quan kỷ luật đảng nói "ông Bu tham lam và đánh mất tất cả các nguyên tắc của mình".
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết chưa thể bình luận về sự việc. Theo SCMP, đại sứ quán Canada tại Bắc Kinh chưa trả lời các cuộc gọi.
Ông Bu có thời gian ở Canada năm 1996 khi làm giảng viên thỉnh giảng tại Đại học Tây Ontario và đại học Queen, theo Heibei Worker’s Daily. Khi quay về, ông nói với nhà chức trách Trung Quốc rằng đã từ chối một cơ hội ở lại Canada.
Viện nghiên cứu 718 ở miền Bắc Trung Quốc sản xuất hydro cho pin nhiên liệu, loại pin mạnh có thể giữ tàu ngầm chìm trong nhiều tuần. Nó cũng tạo ra các loại nhiên liệu năng lượng cao khác như lithium lưu huỳnh hexafluoride, có thể được sử dụng để cung cấp năng lượng cho ngư lôi hoặc phương tiện dưới nước không người lái.
Dưới sự lãnh đạo của Bu, viện đã trở thành một trong những nhà cung cấp lớn nhất thế giới về hóa chất nhạy cảm và các sản phẩm sử dụng trong hệ thống lái tàu ngầm. Nhà khoa học này đã được công nhận vì đóng góp cho việc xây dựng quân đội Trung Quốc, theo báo cáo.
Sinh ra trong một gia đình thuần nông ở Hà Bắc, ông Bu tham dự kỳ thi tuyển sinh đại học quốc gia sau Cách mạng Văn hóa và tiếp tục học tại Đại học Kỹ thuật Cáp Nhĩ Tân, một trung tâm quan trọng trong phát triển công nghệ tàu ngầm.
"Luật pháp của Trung Quốc cho phép chỉ có một quyền công dân và có vẻ như Bu đã không từ bỏ hộ chiếu Trung Quốc của mình. Nhưng tôi không nghĩ rằng Trung Quốc sẽ giao ông ta cho Canada", một luật sư ở Quảng Châu giấu tên nói.
Quan hệ Bắc Kinh-Ottawa căng thẳng kể từ vụ bắt giữ Giám đốc tài chính Huawei Technologies Sabrina Meng Wanzhou (Mạch Vãn Chu), theo yêu cầu của Mỹ hôm 1/12. Hai công dân Canada kể từ đó đã bị giam giữ tại Trung Quốc và một công dân bị phạt hành chính vì làm việc bất hợp pháp tại nước này. Cho đến nay chưa có bằng chứng cho thấy vụ ông Bu liên quan đến mâu thuẫn ngoại giao giữa hai bên.