"Hạn chế thiệt hại"
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị sẽ bắt đầu chuyến công du tới 5 quốc gia châu Âu từ thứ Ba tuần này. Trong chuyến thăm này, ông sẽ hội kiến Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte.
Chuyến thăm của ông Vương Nghị diễn ra sau khi Châu Âu chỉ trích Bắc Kinh về cách ứng phó dịch COVID và những chính sách cứng rắn của chính phủ áp dụng tại Hồng Kông. Nhiều quốc gia châu Âu cũng đang loại bỏ công nghệ không dây 5G của tập đoàn Huawei khỏi hệ thống viễn thông nước mình.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên hôm thứ Hai cho biết ông Vương Nghị sẽ thăm Italy, Hà Lan, Na Uy, Pháp và Đức trong khoảng thời gian từ ngày 25/8 đến ngày 1/9. Đây là chuyến đi nước ngoài đầu tiên của người đứng đầu Bộ Ngoại giao Trung Quốc kể từ khi dịch COVID bùng phát.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng Trung Quốc và Châu Âu nên hợp tác cùng nhau để phục hồi nền kinh tế toàn cầu và bảo vệ chủ nghĩa đa phương.
Ông cũng nói thêm, phía Trung Quốc hy vọng chuyến thăm của người đứng đầu Bộ Ngoại giao nước này sẽ thúc đẩy tiến trình của các chương trình nghị sự chính trị và kinh tế của cả hai bên, và ổn định chuỗi cung ứng sau đại dịch.
Lucrezia Poggetti, một chuyên gia về quan hệ EU-Trung Quốc tại Viện Nghiên cứu Mercator, cho biết chuyến thăm của ông Vương Nghị sẽ là một "bài tập hạn chế thiệt hại".
Bà Poggetti nói: "Mục tiêu chính của Bắc Kinh là ngăn cản việc tạo ra một mặt trận thống nhất xuyên Đại Tây Dương chống lại Trung Quốc, đặc biệt trong lĩnh vực mạng 5G".
Các điểm dừng chân trong chuyến thăm của ông Vương Nghị sẽ không trùng lặp với lịch trình thăm Châu Âu hồi tháng trước của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo. Ông Pompeo đã đến thăm Áo, Anh, Séc, Đan Mạch, Ba Lan và Slovenia như một phần trong nỗ lực của Washington để thuyết phục Châu Âu áp dụng quan điểm cứng rắn hơn đối với Trung Quốc.
Trong bối cảnh mối quan hệ Mỹ-EU cần được định hình lại, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến tổ chức hội nghị thượng đỉnh đặc biệt với một số nhà lãnh đạo EU vào giữa tháng 9. Theo các nhà phân tích, về phần mình, ông Vương Nghị sẽ tập trung chú ý vào mối quan hệ hợp tác EU-Trung Quốc thời hậu COVID.
Trung Quốc sẽ thất vọng?
Ông Vương sẽ bắt đầu chuyến thăm tại nước Italy - quốc gia G7 duy nhất tham gia Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc - nơi ông dự kiến sẽ tập trung vào công nghệ 5G trong các cuộc họp được cho là bao gồm Bộ trưởng Ngoại giao Italy Luigi Di Maio và có thể là Thủ tướng Giuseppe Conte.
Đất nước hình chiếc ủng đang cân nhắc việc loại bỏ thiết bị của tập đoàn Huawei khỏi mạng viễn thông 5G. Vào đầu tháng 7, ông Di Maio đã có cuộc gặp với đại sứ Mỹ tại Rome trong đó có đề cập về vấn đề Huawei. Sau đó, hãng viễn thông Telecom Italia đã loại Huawei khỏi vòng đấu thầu hợp đồng cung cấp thiết bị 5G cho cơ sở hạ tầng mạng lõi, nơi xử lý dữ liệu nhạy cảm.
"Ông Vương Nghị rất mong muốn biết liệu Bắc Kinh có thể tin tưởng vào sự ủng hộ hoàn toàn của giới chức Rome hay không, khi căng thẳng Mỹ-Trung đang leo thang và EU đang theo đuổi một chính sách cứng rắng hơn đối với Trung Quốc", bà Poggetti nói. "Ông có thể sẽ thất vọng."
Noah Barkin, một chuyên gia về quan hệ châu Âu-Trung Quốc tại Rhodium Group, cho biết: "Quan điểm cứng rắn của Bắc Kinh thông qua luật an ninh quốc gia mới áp dụng tại Hồng Kông đã gây ra một cú sốc đối với lãnh đạo Châu Âu, bao gồm cả Berlin. Bắc Kinh đang trong quá trình đánh mất sự ủng hộ châu Âu".
Tập đoàn Huawei đã bị "cấm cửa" hoàn toàn hoặc một phần ở Mỹ, Anh và Pháp, khiến Đức trở thành thị trường lớn duy nhất ở phương Tây vẫn còn mở cửa cho gã khổng lồ Trung Quốc.
Một nguồn tin thân cận với Tổng thống Pháp đã xác nhận cuộc gặp dự kiến giữa Macron và Ngoại trưởng Vương Nghị với SCMP, đồng thời cho biết thêm rằng thông tin đang được giữ bí mật do các quan chức Trung Quốc muốn tránh việc nổ ra các cuộc biểu tình. Một nguồn tin ngoại giao cấp cao Đức cho biết Thủ tướng Merkel thông thường sẽ không gặp ông Vương Nghị. Cả Pháp và Đức đã nhiều lần chỉ trích việc Trung Quốc áp đặt luật an ninh quốc gia ở Hồng Kông.
Chuyến thăm của Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị tới Hà Lan diễn ra sau khi uy tín của đất nước màu cam bị giảm sút do thủ tướng nước này Rutte kiên quyết thu hẹp quy mô gói hỗ trợ tài chính cho các nước thành viên bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID.
Tại Na Uy, ông Vương Nghị nhiều khả năng khẳng định lại cam kết của Trung Quốc về việc "làm lành" với Oslo. Bắc Kinh đã phản đối dữ dội khi nhân vật có quan điểm đối lập với chính phủ Trung Quốc Lưu Hiểu Ba được trao giải Nobel Hòa Bình vào năm 2010 và hai nước chỉ mới hàn gắn quan hệ vào năm 2016.