Căn bệnh nguy hiểm
Bệnh ung thư dạ dày ở Việt Nam theo ghi nhận của Bệnh viện K từ năm 1997 đến 2007, ung thư dạ dày ở Hà Nội luôn đứng hàng thứ hai sau ung thư phổi, phế quản. Còn ở Hải Phòng, Huế, Cần Thơ, đứng hàng thư ba sau ung thư phổ, phế quản, gan.
Tỷ lệ mắc theo chuẩn tuổi ở Hà Nội là 30,3 tuổi ở nam và 15,0 tuổi ở nữ. ở Hải Phòng 16,0 ở nam và 8,1 ở nữ. Thái nguyên 15,4 tuổi ở nam, 6,7 tuổi ở nữ.
Bệnh ung thư dạ dày các triệu chứng lâm sàng thường mờ nhạt.
PGS Phạm Duy Hiển - Nguyên Phó GĐ Bệnh viện K Trung ương cho biết nghiên cứu trên 329 bệnh nhân bị ung thư dạ dày chỉ có 35 người có triệu chứng sớm còn lại đều đã ở giai đoạn muộn bệnh đã tiến triển hoặc sờ thấy có khối u ở ổ bụng.
Các triệu chứng thường là đau thượng vị, sụt cân, chán ăn và đầu bụng khó tiêu các triệu chứng càng đầy đủ khi giai đoạn càng muộn như nôn ra máu, đi đại tiện ra máu…
Để phát hiện sớm bệnh ung thư dạ dày, PGS Hiển khuyến cáo tốt nhất nên đi nội soi dạ dày hàng năm từ năm 35 tuổi trở lên.
Tuy nhiên, hiện nay người dân đa số là họ sợ bị nội soi và rất ngại đi khám nội soi dạ dày mà không biết đây là biện pháp phát hiện ung thư sớm nhất.
Hình ảnh ung thư dạ dày.
PGS Hiển cho biết có bệnh nhân phát hiện ung thư dạ dày qua nội soi được ông phẫu thuật cắt triệt căn không phải điều trị hoá chất và vẫn sống khoẻ hơn chục năm nay.
Vì thế, việc nội soi phát hiện sớm bệnh cực kỳ quan trọng bệnh nhân không phải hoá, xạ trị mà chỉ cần phẫu thuật là đủ.
Loài vi khuẩn mang tên HP
Nguyên nhân gây ra bệnh ung thư dạ dày hiện nay theo PGS Hiển theo vùng tập quán sinh hoạt và ăn uống.
Yếu tố đóng vai trò quan trọng như chế độ ăn uống, yếu tố nguy cơ tăng lên được nhiều nghiên cứu báo cáo cho thấy khi ăn thịt hun khói, thịt cá ướp muối, cũng như rau, dưa muối người ta tìm thấy Nitrates ở các thịt nướng cháy, một số loại nước uống.
Người ta cũng tìm thấy H.pylori ở các động vật bị ung thư dạ dày. Trái lại khi ăn nhiều hoa quả tươi, giàu vitamin A, C hình như tỷ lệ ung thư dạ dày thấp hơn.
Ngoài ra, những người hút thuốc làm tăng tỷ lệ đáng kể bệnh ung thư dạ dày đặc biệt ở phần tâm – phình – vị.
Những người béo phì dễ bị ung thư dạ dày hơn những người bình thường nhất là ung thư phần tâm vị. Gần một nửa số bệnh nhân ung thư tâm vị liên quan đến thuốc lá và béo phì.
Còn vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP) thì nhiều giả thuyết cho rằng HP là nguyên nhân gây ung thư dạ dày đặc biệt là ung thư 1.3 dưới. HP gây nên viêm niêm mạc dạ dày mãn tính nhất là viêm mãn teo đét được coi là thay đổi tiền ung thư.
Vi khuẩn HP không những được quy kết là nguyên nhân của những thay đổi dạng tiền ung thư mà còn gây ra cả viêm dạ dày loạn sản tip ruột.
Gần đây, người ta còn cho rằng HP có một tuyp nào đó có thể gây ra những biến đổi hoá học của một số loại thức ăn có nguy cơ ung thư cao thành các chất hoá học làm tổn thương DNA của tế bào niêm mạc dạ dày.
Điều đó giải thích vì sao có một số thức ăn lại có nguy cơ cao với ung thư dạ dày.
Tuy nhiên, cũng có một số thức ăn làm giảm nguy cơ của căn bệnh này. Đây là những thức ăn có khả năng bất hoạt hoá các hoá chất độc hại đối với các DNA, cụ thể là các gen điều hành sự phân bào, sự chết theo chương trình và ức chế tạo ra u …
Vi khuẩn HP lây theo đường ăn uống nên ăn uống hợp vệ sinh là khâu quan trọng hàng đầu để phòng tránh nhiễm khuẩn.
Trong gia đình khi có người bị viêm loét dạ dày tá tràng thì bát, đũa, cốc, chén... không nên dùng chung hoặc phải nhúng vào nước sôi sau khi đã rửa sạch. Cần xóa bỏ thói quen mớm cơm cho trẻ với bất kỳ hình thức nào để tránh lây bệnh.
Độ tuổi cũng được ghi nhận như là yếu tố quan trọng. Mọi thống kê của Việt Nam tại bệnh viện K cũng như tại Nhật Bản, và Mỹ cho thấy tuổi từ 50 trở lên càng nhiều tuổi khả năng ung thư dạ dày càng cao.Ở Mỹ phần lớn ung thư dạ dày phát hiện ở tuổi 60 , 70 và 80.
Một số báo cáo cho thấy người có nhóm máu A hay bị ung thư dạ dày hơn tuy nhiên số lượng rất nhỏ.Một số tài liệu có nói đến bệnh thiếu máu ác tính nhưng các bệnh này hiếm gặp và các điều tra dịch tễ cũng không thấy rõ rệt.
Những người bị polyp gây ung thư có tính gia đình chủ yếu ở đại trực tràng, còn với dạ dày ít người nói tới. Tuy nhiên, người thuộc thế hệ thứ nhất của người bệnh ung thư dạ dày có nguy cơ cao hơn người khác.