Trang Business Insider đưa tin Học viện Hải quân Mỹ thông báo khẳng định Bắc Kinh đã vi phạm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) khi tuyên bố lập "vùng cấm đi lại" trong vùng biển quốc tế trên Biển Đông gần đảo Hải Nam.
"Vùng cấm đi lại" bao trùm quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam được Cục Hải sự Trung Quốc thông báo trước khi tổ chức diễn tập quân sự trên Biển Đông từ ngày 5 đến 11.7, tức cuộc diễn tập chấm dứt một ngày trước khi Tòa Trọng tài thường trực công bố phán quyết về đơn kiện "đường chín đoạn" của Philippines.
Giáo sư James Kraska ở Học viện Chiến tranh hải quân Mỹ, chuyên gia về luật hàng hải, giải thích các nước (như Trung Quốc) có thể tuyên bố lập vùng diễn tập hải quân và thông báo cho không quân và hải quân nên báo trước với các tàu chiến, máy bay về các nguy cơ và các khuyến nghị.
Dù vậy, việc lập vùng diễn tập không cho phép bắt buộc tàu chiến và máy bay nước ngoài phải tránh xa "vùng cấm đi lại".
Các quan chức Mỹ cũng nói với Học viện Hải quân Mỹ rằng nhóm tác chiến tàu sân bay USS Ronald Reagan đang hiện diện ở Biển Đông sẽ lãnh nhiệm vụ nếu được lệnh phải thách thức "vùng cấm đi lại" do Trung Quốc ban bố.
Việc Trung Quốc đơn phương tuyên bố "vùng cấm đi lại" không phải chuyện mới và Mỹ chắc chắn sẽ không quan tâm.
Chuyên gia Greg Poling, người đứng đầu chương trình Sáng kiến Minh bạch hàng hải châu Á (thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế) phát biểu với trang USNI News:
"Thời điểm tuyên bố lập vùng này rõ ràng là nhạy cảm, nhưng các cuộc tập trận và việc tuyên bố lập vùng cấm đi lại lớn thì không mới.
Trong quá khứ, quân đội Trung Quốc đã tổ chức các cuộc tập trận tương tự ở cùng địa điểm trên Biển Đông và tuyên bố một vùng cấm đi lại lớn".
Khi được hỏi Mỹ sẽ tôn trọng yêu cầu của Trung Quốc hay không, người phát ngôn Lầu Năm Góc nói họ chỉ "tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế và không có trường hợp đặc biệt".