SOHA NEWS
Quan hệ thương mại với Trung Quốc
Trong bối cảnh ứng viên đảng Dân chủ Mỹ Joe Biden chuẩn bị bước vào Nhà Trắng, cuốn hồi ký của cựu Tổng thống Barack Obama nói về nhiều câu chuyện nội bộ liên đến quan hệ Trung-Mỹ trong nhiệm kỳ của ông cũng được xuất bản.
Tập đầu tiên trong cuốn hồi ký A Promised Land (Miền đất hứa) đã được xuất bản vào ngày 17/11. Trong cuốn sách mới dày 768 trang, ông nhiều lần nói về những kinh nghiệm và quan điểm liên quan đến Trung Quốc trong nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ.
Trong nhiệm kỳ Tổng thống của ông Obama, Trung Quốc trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Trong bối cảnh đó, chính sách thương mại đối với Trung Quốc của ông đã bị một số ý kiến chỉ trích trong nhiều năm. "Nếu không có những ràng buộc của cuộc khủng hoảng tài chính, tôi sẽ có cách tiếp cận cứng rắn hơn đối với các vấn đề thương mại của Trung Quốc", ông giải thích.
Trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí The Atlantic cách đây vài ngày, ông Obama nói nếu cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu không nổ ra từ năm 2008 đến năm 2009, ông có thể "có một thỏa thuận nặng cứng rắn hơn với Trung Quốc về các vấn đề thương mại".
Ông giải thích rằng, Trung Quốc đóng một vai trò quan trọng trong sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu, việc này cản trở ông đối phó với chính sách trọng thương của Trung Quốc vốn "vi phạm các quy tắc thương mại quốc tế". Ông nhấn mạnh, "trong năm 2009 hoặc 2010, tôi không thể có chiến tranh thương mại; khi đó, tôi cần hợp tác với Trung Quốc, châu Âu, và bất kỳ đối tác có tăng trưởng tiềm năng nào khác để khởi động lại nền kinh tế toàn cầu".
Trong cuộc phỏng vấn, Obama cho hay, "việc gây áp lực lớn hơn lên Trung Quốc về các vấn đề thương mại là hoàn toàn hợp pháp".
Ông Obama và ông Hồ Cẩm Đào trong cuộc gặp năm 2010. Ảnh: Nhà Trắng
Nhận định về lãnh đạo Trung Quốc
Theo Hong Kong Economic Times, ông Obama đã đề cập nhiều lần trong cuốn sách về các cuộc tiếp xúc của ông với các cựu lãnh đạo Trung Quốc Hồ Cẩm Đào và Ôn Gia Bảo.
Obama nói rằng, trong cuộc gặp của họ, "ông Hồ Cẩm Đào có vẻ hài lòng khi dựa vào một vài trang thảo luận đã chuẩn bị sẵn để nói chuyện, không có chương trình nghị sự rõ ràng nào ngoài việc khuyến khích các cuộc đàm phán tiếp theo cũng như "hợp tác cùng có lợi"".
Obama cũng chỉ ra rằng ông đã cố gắng phá vỡ bầu không khí đơn điệu bằng những câu chuyện cá nhân, truyện cười nhưng đối phương lại tỏ ra rất nghiêm túc. Ông Obama mô tả cựu lãnh đạo Trung Quốc là người "thiếu cá tính" và "thiếu mạnh mẽ".
Trái lại, cựu Tổng thống Mỹ cho rằng cựu Thủ tướng Ôn Gia Bảo ấn tượng hơn. Ông mô tả ông Ôn Gia Bảo là "một người đàn ông có vóc dáng thấp bé và đeo kính cận, người không cần bản thảo khi phát biểu, và thể hiện sự nắm bắt tinh tế về cuộc khủng hoảng đương thời".
Nói chung, vào thời điểm đó, ông Obama cảm thấy rằng "người Trung Quốc không quá vội vàng để giành quyền lãnh đạo trật tự thế giới".
Obama đã đến thăm Trung Quốc ba lần trong nhiệm kỳ của mình, và ông cũng đã gặp gỡ nhà lãnh đạo hiện tại của Trung Quốc Tập Cận Bình, nhưng cuốn sách mới không nói về nội dung liên quan. Một số nhà phân tích chỉ ra rằng, có thể ông sẽ nhắc tới ông Tập trong những tập sách sau, bởi đây mới là tập đầu tiên.
Ngoài ra, cuốn sách mới của Obama cũng tiết lộ rằng khi ông đến thăm Trung Quốc lần đầu tiên, Mỹ nghi ngờ mỗi phòng có thể lắp camera giấu, để tránh bị chụp ảnh, đoàn tháp tùng của ông đã chọn cách thay đồ, thậm chí tắm trong bóng tối.
Ông Obama gặp ông Ôn Gia Bảo. Ảnh: Nhà Trắng
Chuyên gia Trung Quốc chỉ trích
Tuy nhiên, trước những thông tin liên quan đến Trung Quốc trong cuốn hồi ký của cựu Tổng thống Obama, chuyên gia Trung Quốc đã tỏ ra tức giận và lên tiếng phản đối.
Ngày 19/11, tờ Thời báo Hoàn cầu (Trung Quốc) dẫn lời chuyên gia về các vấn đề nước Mỹ tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc Lữ Tường, cho rằng dưới thời Obama, chính phủ Mỹ có thái độ mâu thuẫn về Trung Quốc, vừa muốn hợp tác nhưng lại cũng rất cảnh giác Trung Quốc. "Thái độ này được viết trong hồi ký, là một biểu hiện điển hình cho tính hai mặt trong chính sách của giới chính trị Mỹ đối với Trung Quốc", ông này nói.
Chuyên gia Trung Quốc cho rằng, cựu Tổng thống Mỹ làm điều này nhằm để cuốn sách bán chạy hơn mà thôi.
Ông Obama giữ chức Tổng thống Mỹ từ 20/1/2009 đến 20/1/2017, trong đó ông Joe Biden là cấp phó của ông. Miền đất hứa được xuất bản chính thức vào ngày 17/11 vừa qua, là nửa đầu của cuốn hồi ký, mô tả kinh nghiệm của ông từ những ngày đầu làm chính trị cho đến khi bước chân vào Nhà Trắng hay thời điểm quân đội Mỹ tiêu diệt Osama bin Laden. Cuốn sách đã bán được hơn 880,000 bản trong ngày đầu tiên ra mắt.