Theo PGS.TS Trịnh Thị Ngọc – Phó chủ tịch hội gan mật Hà Nội cho biết bà cho làm xét nghiệm ký sinh trùng và kết quả bệnh nhân bị sán lá gan.
Theo lời kể, bệnh nhân V.Đ.K có ăn rau sống vài lần nhưng ăn ít, bệnh nhân không đau mạn sườn phải và không sốt.
Khi siêu âm ổ bụng tình cờ phát hiện tổn thương gan ở phân thùy VIII do sán lá gan và kết quả xét nghiệm tổng phân tích máu có công thức bạch cầu: Tỷ lệ % bạch cầu ái toan 51%, tức tăng rất cao (bình thường từ 2-11%).
Bác sĩ chỉ định xét nghiệm máu tìm sán lá gan lớn theo phương pháp ELISA cho kết quả kháng thể IgG: dương tính.
Theo PGS Ngọc nhấn mạnh: Xét nghiệm tìm sán lá gan bằng phản ứng ELISA tuy đơn giản, nhưng cho kết quả chính xác. Bởi vì, khi sán xâm nhập nhu mô gan chúng tiết ra nhiều kháng nguyên nhất, 2 tuần sau bắt đầu xuất hiện kháng thể (IgG và IgE), nếu thực hiện phản ứng ELISA sẽ dương tính.
PGS Ngọc cho biết, người bị nhiễm bệnh sán thường có thói quen ăn sống các loại rau thủy sinh (rau ngổ, rau rút, rau cần, cải xoong,...), ăn các đồ chưa nấu chính như gỏi, tiết canh, hoặc uống nước lã có nhiễm ấu trùng sán. Từ đó, sán đi vào cơ thể theo đường tiêu hóa và khu trú thường là ở gan tạo nên các ổ áp-xe gan.
Theo Giáo sư Bệnh sán lá gan lớn Fasciola gigantica lưu hành ở ít nhất 47 tỉnh, thành trên cả nước, lưu hành cao trên gia súc ăn cỏ (trâu, bò, dê, cừu…) và ký sinh trên người. Người và súc vật nhiễm bệnh do ăn sống phải rau thủy sinh có ấu trùng sán hay uống nước lã có ấu trùng. Bên cạnh đó, một số ấu trùng có thể dính vào dụng cụ như dao, thớt, rổ đựng rau...
Ấu trùng sán đi vào dạ dày, phá vỏ rồi xuống ruột, chui qua thành ruột vào ổ bụng, rồi từ đó xuyên thẳng vào nhu mô gan. Lúc này, sán làm tổn thương tổ chức gan và tạo nên "ổ tổn thương". Những ổ này quan sát trên siêu âm hay chụp cắt lớp vi tính có hình ảnh giống như u gan làm cho nhiều thầy thuốc chẩn đoán nhầm.
PGS Ngọc cho biết với thói quen ăn đồ tái, ăn kèm rau sống của người dân Việt Nam đã làm gia tăng số người nhiễm sán lá gan lớn. Vì vậy, để phòng bệnh, PGS Ngọc khuyến cáo với người dân những biện pháp ngăn ngừa nhiễm sán lá gan như:
- Không ăn cá chưa nấu chín như gỏi cá, cá rán hoặc nấu chưa chín dưới mọi hình thức nào; không ăn rau sống mọc dưới nước, không uống nước lã, không ăn gan sống.
- Vệ sinh phòng bệnh: ăn chín, uống chín, không dùng phân người nuôi cá, không phóng uế bừa bãi xuống các nguồn nước.
- Định kỳ tẩy giun sán 6 tháng 1 lần.