Mỗi một con người có hai quả thận (thận trái và thận phải), nằm trong khoang bụng ở hai bên cột sống, giữa lưng, ngay trên thắt lưng. Chúng cùng thực hiện nhiệm vụ chung là loại bỏ các chất thừa (muối, chất điện giải, nước) và các chất thải từ máu ra khỏi cơ thể và kiểm soát các chức năng khác của cơ thể (điều hòa huyết áp…).
Thận khoẻ mạnh sẽ hoàn thành tốt các nhiệm vụ sau:
- Duy trì sự cân bằng nước và nồng độ các chất khoáng như natri, kali và phốt pho trong máu.
- Loại bỏ các sản phẩm thải từ máu, hoạt động cơ bắp, tiếp xúc với hóa chất hoặc thuốc
- Sản xuất renin, một loại enzyme giúp điều chỉnh huyết áp
- Sản xuất một chất hóa học gọi là erythropoietin, vốn kích thích sản xuất tế bào hồng cầu
- Sản xuất một dạng hoạt động của vitamin D, cần thiết cho sức khỏe của xương.
Khi thận bị suy, mọi chức năng của chúng đều bị suy giảm, cho nên một lượng lớn dịch, chất điện giải, chất thải, chất độc…bị tích lũy, từ đó gây sưng ở mắt cá chân, nôn mửa, suy nhược, ngủ kém và khó thở.
Nếu không chữa trị kịp thời, tình trạng trên có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng hơn, và thận có thể ngừng hoạt động hoàn toàn. Điều này rất nguy hiểm vì nó có khả năng gây tử vong.
Suy thận cấp
Nguyên nhân gây bệnh:
Nếu 2 quả thận đột ngột ngừng làm việc, các bác sĩ gọi đó là tổn thương thận cấp, hay là suy thận cấp (ARF). Có ba nguyên nhân chính gây ra vấn đề này:
- Thiếu lưu lượng máu đến thận
- Tổn thương trực tiếp đến thận
- Tắc nghẽn dòng nước tiểu.
Những điều này xảy ra khi bạn:
- Chấn thương gây mất máu
- Mất nước
- Tổn thương thận do sốc trong một tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng gọi là nhiễm trùng huyết
- Dòng nước tiểu bị cản trở, ví dụ như phì đại tuyến tiền liệt
- Tổn thương từ các loại thuốc hoặc chất độc
- Biến chứng trong thai kỳ như sản giật và tiền sản giật, hoặc liên quan đến hội chứng HELLP (một dạng của tiền sản giật nặng).
Dấu hiệu của bệnh suy thận cấp:
- Các triệu chứng ban đầu: Lượng nước tiểu ít hoặc không có.
- Các triệu chứng khi bệnh trở nên nặng: Buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy và ăn không ngon miệng; không ngủ được, động kinh, ngẩn ngơ, hôn mê, ngứa, huyết áp tăng cao hoặc thấp, bầm hoặc chảy máu nhưng không rõ nguyên nhân.
Suy thận mạn
Các nguyên nhân gây bệnh:
Khi 2 quả thận không làm việc hiệu quả kéo dài hơn 3 tháng, các bác sĩ gọi đó là bệnh thận mạn tính (CKD). Bệnh thận mạn đặc biệt nguy hiểm bởi vì bạn có thể không có triệu chứng nào cho đến khi bệnh tiến triển, thường không thể khắc phục.
Bệnh tiểu đường (tuýp 1 và 2) và huyết áp cao là những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh suy thận mạn. Hàm lượng đường trong máu cao theo thời gian có thể làm hại thận. Tình trạng tăng huyết áp, không được kiểm soát kéo dài gây ra áp lực cao trong cầu thận, làm giảm mức lọc cầu thận.
Các nguyên nhân khác:
- Tình trạng hệ miễn dịch như lupus và bệnh mạn do virus như HIV/ AIDS, viêm gan B, viêm gan C
- Nhiễm trùng đường tiểu trên, được gọi là viêm thận mủ, có thể dẫn đến sẹo khi lành. Nhiều lần dẫn đến tổn thương thận.
- Viêm trong các bộ lọc nhỏ (cuộn quản cầu) trong thận; điều này có thể xảy ra sau khi nhiễm liên cầu khuẩn và các nguyên nhân khác không rõ.
- Bệnh thận đa nang, trong đó u nang chứa đầy dịch hình thành trong thận theo thời gian. Đây là hình thức phổ biến nhất của bệnh thận di truyền.
- Khuyết tật bẩm sinh, thường là hậu quả của tắc nghẽn đường tiết niệu hoặc dị dạng có ảnh hưởng đến thận.
- Thuốc và độc tố, bao gồm tiếp xúc lâu dài với một số loại thuốc và hóa chất, chẳng hạn như NSAID (thuốc chống viêm không steroid), ibuprofen và naproxen, hoặc các loại thuốc tiêm tĩnh mạch "đường phố".
Dấu hiệu của bệnh suy thận mạn:
- Suy thận thường không có triệu chứng ban đầu và diễn biến âm thầm, từ từ.
- Các dấu hiệu và triệu chứng muộn: Buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy và ăn không ngon miệng; mệt mỏi, thở gấp, đau dạ dày, tê, ngứa ran, nóng đốt chân và tay, giảm ham muốn tình dục, không có kinh nguyệt, thiếu máu, đau cơ và xương.
Ngoài ra, người bệnh còn gặp một số tình trạng như ngủ không ngon, trầm cảm, động kinh, ngẩn ngơ và hôn mê; ngứa, huyết áp bất thường, và các vấn đề về chảy máu cũng có thể xảy ra.
* Theo WebMD