Quả bòn bon có hai tên quý phái nữa do Vua Nhà Nguyễn ban: trái nam trân, tức "trái) quý ở phương nam" và trái trung quân, tương truyền vì trong khi trốn tránh quân Tây Sơn, nhờ có trái bòn bon ăn cứu đói mà nhóm quân phò chúa mới cầm cự được.
Còn tên khoa học là Lansium domesticum, thuộc họ Meliaceae.
Theo các nhà dinh dưỡng thì cứ 100g thịt trái bòn bon có chứa 0,8g chất đạm, 9,5g chất carbohydrates; 2,3g chất xơ; 20mg calcium; 30mg phosphorus; 0,089mg thiamine; 0,124 mg ribofl avine, 1mg ascorbic acid và khá nhiều vitamin A.
Ngoài ra, quả bòn bon còn chứa nhiều đường, chất xơ, chất béo, protein, vitamin B1, B2, B3, C, E được xem là những chất mang tính antioxydant giúp cơ thể loại trừ các gốc tự do, gây nguy cơ dẫn đến các bệnh tim mạch, đột quỵ và các khoáng tố như: Ca, Fe, P... giúp tăng lượng hồng cầu và phòng bệnh thiếu máu.
Ăn bòn bon giúp cho cơ thể khỏe mạnh và tốt cho ruột già, phòng ngừa được nhiều bệnh đường ruột nhất là bệnh ung thư ruột kết, bòn bon còn giúp tăng cường hoạt động của hệ vi khuẩn có lợi trong ruột.
Ở các quốc gia Đông Nam Á, toàn bộ cây bòn bon đều được dùng làm thuốc.
Vỏ và hạt bòn bon làm thuốc hạ sốt, diệt ký sinh trùng đường ruột và ký sinh trùng sốt rét, tiêu chảy, kiết lỵ, vỏ cây còn được dùng để chữa côn trùng cắn. Chất xơ trong quả bòn bon còn giúp cho hệ tiêu hóa và phòng ngừa nhiều bệnh ung thư.
Tuy nhiên, nếu ăn bòn bon sai cách lại có thể gây hại cho sức khỏe của bạn. Sau đây là những sai lầm bạn dễ mắc phải khi ăn loại quả này:
Ăn cả hạt
Qủa bòn bon thường có 5 múi, có vách ngăn mỏng. Trong các múi thường có hạt, nếu hạt bé hoặc chưa có bạn có thể nhai luôn.
Tuy nhiên, với những hạt lớn bạn không nên ăn vì hạt đắng và có chứa một chất được xác định là cấu trúc alkaloid gây độc.
Cắn vỏ để ăn
Bạn tuyệt đối không dùng răng cắn vỏ để ăn phần ruột bên trong. Mặc dù vỏ bòn bon có thể dùng làm thuốc nhưng lại có độc tố cao.
Trong vỏ loại quả này có chứa acid lansium độc với tim, ở liều cao có thể làm ngừng tim ếch. Tốt nhất khi ăn bòn bon không nên cắn trái mà cần dùng tay để cách bỏ vỏ, hạt.
Nếu ăn bòn bon sai cách, bạn có thể gây hại cho sức khỏe của gia đình và bản thân. Ảnh minh họa.
Người mắc bệnh tiểu đường
Với những người mắc bệnh tiểu đường không nên ăn nhiều bòn bon vì trong loại quả này chứa hàm lượng đường cao. Người bình thường cũng không nên ăn vì dễ bị nặng bụng.
Hay bị sâu bệnh
Bòn bon thường xuất hiện những bệnh như sâu đục quả, nhện đỏ và rệp sáp. Khi ăn cần quan sát kỹ, không nên ăn những quả bị dập nát.
Cẩn trọng với bòn bon bị thúc chín
Quả bòn bon thường bị phun thuốc thúc chín, vì vậy, để đảm bảo an toàn, khi chọn mua bòn bon, bạn cần phải thật tinh ý.
Nếu bòn bon chín tự nhiên thì đưới đít quả có dấu châm kim li ti, cuống quả còn tươi.
Khi bóc ăn thử, bòn bon sẽ có vị ngọt thanh, thịt quả màu trong, hạt đen và nhỏ, đặc biệt không có mủ.
