Gordon Proctor, giáo sư sinh học chuyên nghiên cứu về nước bọt của Trường Đại học King, London (Anh) cho rằng mọi người thường không chú ý đến nước bọt nhưng nó lại phản ánh tình trạng sức khỏe của mỗi người khá chính xác.
Thành phần của nước bọt có đến 99% là nước, tuy nhiên 1% các chất khác lại có nhiều tác dụng đặc biệt quan trọng.
Nước bọt chứa các vi khuẩn có lợi tương tự như trong ruột cũng như các chất có khả năng sát trùng và giúp mau lành vết thương.
Đó có thể là lí giải tại sao theo phản xạ, chúng ta cho ngón tay vào miệng nếu không may bị chảy máu hoặc đứt tay.
Hiện tại, các nhà khoa học còn dùng nước bọt để tiến hành các xét nghiệm tương tự như xét nghiệm máu hoặc nước tiểu.
Các trường Đại học California, Los Angeles vừa công bố đã phát triển một xét nghiệm nước bọt với chi phí chỉ 15 Pounds (khoảng 478.000 VNĐ) để phát hiện ung thư phổi giai đoạn đầu, nhanh hơn so với xét nghiệm máu.
Chỉ với một giọt nước bọt, sau 10 phút có thể nhìn thấy những đoạn ADN có cấu tạo bất thường hình thành nên các khối u.
Các nhà nghiên cứu cũng đã dùng phương pháp xét nghiệm này để theo dõi bệnh nhân bệnh tiểu đường hoặc bệnh do virus gây u nhú (liên quan đến ung thư cổ tử cung).
Nước bọt chứa testosterone
Nước bọt của nam giới hay nữ giới đều chứa các hóc-môn như testosterone, oestrogen và progesterone, cortisone và melatonin.
Giáo sư Proctor cũng chỉ ra rằng các hóc-môn như testosterone, oestrogen có khả năng tan trong chất béo, do đó nó có thể dễ dàng thấm vào thành tế bào trong tuyến nước bọt.
Trong nước bọt cũng giàu canxi, hợp chất kháng khuẩn và các tế bào của con người bong ra từ niêm mạc miệng. Đó là lý do tại sao có thể xét nghiệm nước bọt có thể phân tích ADN.
Giáo sư Proctor còn khẳng định rằng: “Nếu không có nước bọt, bạn sẽ dễ bị nhiễm trùng nấm miệng, loét và bệnh nướu răng”.
Có nhiều loại nước bọt khác nhau
Nước bọt được thông qua ống dẫn đi vào khoang miệng từ 3 cặp tuyến nước bọt: Hai bên má (tuyến mang tai), 2 hàm và dưới lưỡi. Mỗi nơi sản xuất một công thức nước bọt khác nhau.
Các tuyến mang tai sản xuất nước bọt dạng lỏng, làm ướt thức ăn, hỗ trợ quá trình tiêu hóa ngay trong khoang miệng.
Nếu không có nước bọt, bạn sẽ dễ bị nhiễm trùng như tưa miệng, loét và bệnh nướu răng.
Nước bọt từ tuyến dưới lưỡi thường đặc hơn và có vai trò như “lớp bảo vệ" đặc biệt bao phủ bên trong miệng khi bạn không ăn.
Vào ban đêm, cơ thể sẽ tiết ra ít nước bọt hơn vì cơ miệng không hoạt động. Đó là lý do tại sao chúng ta thường có cảm giác khô miệng và khát nước mỗi khi thức dậy.
Khi chúng ta nhìn thấy hoặc ngửi thấy mùi thức ăn, thậm chí nghe nói đến một món khoái khẩu hoặc có mùi vị mạnh như các trái cây chua, bộ não phát tín hiệu kích thích khoang miệng tiết ra nhiều nước bọt hơn.
Nước bọt tiết ra nhiều nhất lúc bạn bắt đầu đưa thức ăn vào miệng và nhai.
Nước bọt bảo vệ răng
Tiến sĩ Mervyn Druian, một nha sĩ ở London, giải thích rằng các hợp chất kháng khuẩn mạnh trong nước bọt giúp loại bỏ vi khuẩn và mảng bám trên răng, ngừa sâu răng và bảo vệ men răng.
Trong nước bọt còn có chứa một chất đệm có khả năng trung hòa axit trong khoang miệng.
Quan trọng nhất, các dòng nước bọt tiết ra liên tục, cuốn theo vi khuẩn, khiến chúng không thể có được một chỗ đứng cố định để tấn công răng.
Nước bọt còn giúp răng chắc khỏe vì nó có chứa canxi, được hấp thụ vào ngà răng, lớp mềm dưới lớp men răng.
Khô miệng - dấu hiệu cơ thể không khỏe mạnh
Một người khỏe mạnh trung bình tiết ra 1 lít nước bọt/ ngày, tương đương với lượng nước tiểu cơ thể bài tiết. Nước bọt tiết ra ít hơn có thể là một dấu hiệu cho thấy bạn đang mắc một căn bệnh nào đó.
Hội chứng Sjogren, hiện tượng rối loạn tự miễn dịch, có thể gây tổn thương đến các tuyến nước bọt và làm cản trở quá trình tiết nước bọt của cơ thể. Tuy không không đe dọa đến tính mạng nhưng nó làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Thiếu nước bọt cũng là hiện tượng thường thấy đối một số phụ nữ khi bước vào thời kỳ mãn kinh, do giảm nồng độ estrogen.
Nước bọt dự đoán tuổi thọ
Một nghiên cứu được công bố cuối tháng 12/2015 trên tạp chí PLOS ONE cho thấy nếu lượng kháng thể trong nước bọt giảm có nghĩa rằng sức khỏe đang bị giảm sút nghiêm trọng.
Các nhà nghiên cứu của Trường Đại học Birmingham (Anh) đo nồng độ kháng thể A (IgA) trong 639 người và theo dõi họ trong 19 năm.
Các kháng thể được tiết ra bởi các tế bào bạch cầu có tác dụng giúp cho cơ thể chống lại các bệnh truyền nhiễm và các vật thể lạ xâm nhập.
Tiến sĩ Anna Phillips, người đứng đầu cuộc nghiên cứu, giải thích: "ếu nồng độ kháng thể IgA tiết của một người thấp, có nghĩa người đó đang đối mặt với nguy cơ tử vong cao".
* Theo Daily Mail
