Những lợi ích của thực phẩm có nguồn gốc thực vật là điều không cần bàn cãi. Có lẽ, mối lo lớn nhất của người tiêu dùng hiện nay chỉ là loại thực phẩm này đôi khi có chứa những hóa chất độc hại mà chính con người cho thêm vào sản phẩm.
Có một điều rất ít người chú ý, rằng tuy có nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho cơ thể, nhưng trong một số thực phẩm có nguồn gốc thực vật vẫn chứa các thành phần độc tố tự nhiên.
Những độc tố này, nếu ít có thể không có ảnh hưởng rõ ràng trên cơ thể người. Nhưng cũng có không ít trường hợp độc tố tự nhiên của rau, củ, quả đủ sức gây hại nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng con người.
Hãy nắm vững những loại thực phẩm có nguồn gốc động vật có chất độc hại tự nhiên để thận trọng khi sử dụng hoặc ít nhất có biện pháp loại bỏ thành phần độc hại trước khi chế biến.
- Thực phẩm chứa độc tố cyanogenic: Loại độc tố này có nhiều nhất trong nấm, củ sắn và măng.
Khi chế biến bạn có thể chú ý loại bỏ độc tố này bằng cách ngâm củ sắn và măng trong nước một thời gian dài. Sắn cần nấu chín trước khi ăn, măng thì phải luộc nhiều lần trong nước muối để loại bỏ chất độc.
Riêng nấm, trước khi chế biến phải loại bỏ hết những cây nấm có thân và mũ bị mốc xanh, mốc đỏ, ngâm trong nước muối rồi mới đem nấu.
- Thực phẩm có chứa độc tố furocoumarins: Loại thực phẩm có chứa nhiều độc tố này chính là củ cải trắng. Vỏ củ cải trắng chứa một lượng lớn độc tố này, nếu ăn phải sẽ gây ra đau dạ dày, rát bỏng trên da và nổi mề đay ở mặt, đùi.
Cần hóa giải chất độc này bằng cách nấu kỹ củ cải.
- Thực phẩm chứa độc tố amygdalin: Chất amygdalin thường có trong hạt của các loại quả như lê, táo, anh đào, mơ...
Thực ra amygdalin chưa gây hại cho cơ thể, nhưng khi được nhai sống, chúng sẽ tiết ra chất cyannid gây viêm thực quản, xuất huyết dạ dày, thậm chí có thể gây tử vong.
- Thực phẩm chứa độc tố lectin: Độc tố này có trong hạt đậu đỏ, đậu tây với một lượng khá cao, chỉ cần nhai sống 4 - 5 hạt sẽ bị nôn mửa, choáng váng. Cần nấu chín kỹ những thực phẩm này trước khi ăn để hóa giải độc tố.
- Thực phẩm chứa độc tố glycoal-kaloid: Thực phẩm chứa độc tố này là khoai môn, khoai lang. Ngay cả khi nấu chín chúng vẫn còn tồn tại trong thực phẩm với tỷ lệ 1.5 - 3%.
Nếu ăn phải thực phẩm chứa độc tố này sẽ có nguy cơ viêm loét đường ruột, tắc nghẽn kinh mạch. Bởi vậy khi chế biến cần loại bỏ những củ khoai bị hỏng, bị hà, có vị đắng, ngả màu tím thâm...
