Mặt chi chít mụn, da hoại tử vì thuốc bổ
Gần đây, chị Nguyễn Thị Hương thấy người mệt, ăn ít, đặc biệt da sạm. Chị được người quen gợi ý mua thuốc đông dược dưới dạng viên hoàn về uống.
Sau một tuần uống thuốc, chị Hương thấy mình tăng cân, ăn khỏe, ngủ khỏe hơn. Đặc biệt, da mặt sáng hơn. Chị Hương vô cùng hài lòng nên nhờ người mua thêm hai lọ nữa về uống.
Hai tháng sau, chị cảm nhận rõ da dẻ đẹp lên nhưng cân không tăng nhiều thậm chí người quen lâu ngày không gặp còn không nhận ra chị bởi mặt có biểu hiện tích nước. Chị Hương thấy vậy nên ngưng sử dụng thuốc.
Một tuần ngưng sử dụng, da sẽ chị bị teo dần đi, mặt nhăn hơn còn chân, tay thì xuất hiện các nốt xuất huyết dưới da nhìn như người bị lở loét, rất sợ. Chị Hương đi khám bác sĩ cho biết đó là tác dụng phụ của thuốc corticoid có trong viên tễ hoàn chị đã mua.
Nhiều loại kem dưỡng da, trị nám có chứa corticoid khiến cho chị em lầm tưởng về hiệu quả như "thần dược" của nó (Ảnh minh họa: Internet)
Thạc sĩ bác sĩ Nguyễn Huy Cường – Nguyên bác sĩ Bệnh viện Nội Tiết Trung ương cho biết hầu như ngày nào ông cũng gặp bệnh nhân bị tác dụng phụ từ thuốc có thành phần corticoid.
Thạc sĩ Cường cho biết gần đây nhất là bệnh nhân Vũ Diệu Thùy trú tại Thanh Xuân, Hà Nội đến khám vì da mặt nhiều mụn, chân tay rậm lông.
Sau khi thăm khám, bệnh nhân cho biết trước đó đã sử dụng thuốc bổ mua ở một cơ sở đông y có tiếng ở Hà Nội. Bệnh nhân đã ngưng thuốc tháng nay và mặt bắt đầu mọc mụn, da dẻ nhăn nheo.
Trường hợp của chị Hoàng Thu Hằng trú tại Hưng Hà, Thái Bình cũng tương tự. Chị Hằng bị viêm khớp nên được bác sĩ kê đơn thuốc Medrol. Sau khi dùng thuốc này, chị thấy triệu chứng viêm đỡ hẳn.
Tuy nhiên, chỉ một thời gian ngắn chị đã chịu tác dụng phụ của thuốc quá nhiều. Gương mặt biến đổi vốn là cô gái có gương mặt trái xoan, chị Hằng biến đổi thành gương mặt béo phì, tròn xoay.
Chị đi khám, bác sĩ cho biết chị bị hội chứng cushing. Đây là hội chứng thường gặp ở những bệnh nhân sử dụng thuốc có chứa corticoid.
Nhiều bác sĩ còn bỏ ngỏ tác dụng phụ của coritcoid
Theo bác sĩ Cường bệnh nhân sử dụng thuốc này khiến da mỏng, da có màu đỏ hay bị các chấm xuất huyết dưới da, khi bị loét thì vết thương rất lâu lành.
Theo các bác sĩ, hiện nay corticoid đang có trong rất nhiều loại thuốc, được người dân coi như thần dược.
Cách đây hơn mười năm, viên thuốc "hạt dưa" đã trở nên quen thuộc đến mức người dân - nhất là ở các vùng quê - đau gì cũng mua dùng. Ai cũng thấy thuốc này quả là hiệu nghiệm thật, uống vào thấy "hết bệnh" ngay, nhưng khi ngưng dùng thì bệnh tái phát.
Loại thuốc này chính là Dexamethasone, nhiều người quen gọi là viên "đề xa", một loại thuốc corticoid. Ngoài ra, còn nhiều loại như Hydrocortison, Prednison, Betamethason, Dexamethason, Prednisolon... cho thấy các nhóm thuốc này rất đa dạng.
Thuốc này được sử dụng chống viêm ở giai đoạn sớm, giai đoạn muộn bất kể nguyên nhân gì như cơ học, hóa học, nhiễm khuẩn, dị ứng.
Chỉ riêng với đặc tính này, thuốc cũng đã trị được nhiều loại bệnh như viêm khớp do thấp khớp, bệnh thoái hóa khớp, viêm các khớp ngoại vi...
Ngoài ra, nó còn được dùng trong những tình trạng bệnh lý do chấn thương khớp, trị sẹo lồi, sẹo phì đại (khoa da), trị viêm phần trước mắt (khoa mắt), trị viêm mũi (khoa tai mũi họng)...
Tuy nhiên nếu sử dụng các thuốc corticoid bừa bãi sẽ dẫn đến nhiều tác dụng phụ có hại cho sức khỏe.
Những tai biến chính do lạm dụng corticoid được các bác sĩ tổng hợp lại như tăng cân do giữ natri, đào thải kali gây béo bệu, mặt tròn, làm cao huyết áp, tăng đông máu có thể gây nghẽn mạch, chậm liền sẹo các vết thương và dễ gây nhiễm khuẩn thứ phát.
Nhiều bệnh nhân sử dụng các thuốc này còn làm thoái biến protid nên dễ gây teo cơ, làm xương xốp do giảm hấp thu calci nên khi té ngã dễ bị gãy xương, loét dạ dày - tá tràng, dễ gây xuất huyết tiêu hóa.
Hiện nay, cách sử dụng corticoid rất đa dạng: từ uống, tiêm bắp, tiêm gân đến tiêm vào trong khớp, vùng ngoại vi của khớp (khớp gối, khớp háng, khớp vai), hoặc tiêm vào các mô mềm, bao gân...
Loại thuốc này để dùng an toàn, bác sĩ Cường cho biết cần phải có thầy thuốc giỏi và giám sát bệnh nhân thật chặt chẽ đặc biệt là ở trẻ em, phụ nữ mang thai.
Điều mà bác sĩ Cường day dứt nhất là bác sĩ, dược sĩ hiện nay nhiều người còn bỏ ngỏ tác dụng phụ ghê gớm của thuốc này. Họ chỉ kê đơn, có những đơn thuốc có tới 5,6 thuốc chứa corticoid. Người uống thấy nhanh khỏi càng thích sử dụng nó nhiều hơn nữa.
