Vô sinh vì chủ quan
Đến khám tại Trung tâm hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội vợ chồng chị Vũ Hải Hà đến từ Bắc Ninh vẫn không tin rằng căn nguyên gây vô sinh thứ phát của vợ chồng chị là do bệnh quai bị anh mắc phải cách đây 6 năm.
Nói trong nước mắt, chị Hà cho biết chị đã có hai cháu. Tuy nhiên, cách đây 4 năm cháu trai nhỏ của chị mắc ung thư máu và qua đời sau đó ít lâu.
Vợ chồng chị đau buồn lắm nhưng vì tương lai nên anh chị muốn sinh thêm con. Tuy nhiên, vợ chồng chị không sử dụng biện pháp kế hoạch hóa nào nhưng vẫn không có bầu.
Đã 3 năm nay, vợ chồng chị đi các bệnh viện nhưng không có cơ hội vì anh Tứ chồng chị bị teo tinh hoàn. Đây là biến chứng từ bệnh quai bị.
Anh Tứ cho biết anh đã bị quai bị nhưng không nghĩ là bị chạy hậu. Do bận làm và không nghĩ sau quai bị anh bị đau tinh hoàn khoảng 1 tuần đó là hiện tượng của viêm và teo. Sau này chỉ thấy tinh hoàn nhỏ hơn bình thường. Đến khi muốn sinh con thì đã quá muộn.
Trường hợp của chị Nguyễn Thị Cúc trú tại Lạng Sơn cũng tương tự. Chị Cúc 29 tuổi, kết hôn 3 năm chưa có con. Vợ chồng chị đi khám bác sĩ cho biết chị bị teo buồng trứng.
Nguyên nhân có nhiều trong đó có nguyên nhân biến chứng của quai bị. Chị Cúc ngỡ ngàng vì ngày xưa chị có bị quai bị lúc đang học đại học ở Thái Nguyên. Sau đó chị đã chữa khỏi.
Khi bác sĩ hỏi chị không nhớ có đau bụng sau khi bị quai bị không nhưng chị thấy tiếc vì không còn cơ hội làm mẹ.
Bác sĩ Nguyễn Khắc Lợi – Giám đốc Bệnh viện Nam khoa và Hiếm muộn Hà Nội cho biết rất nhiều trường hợp bị vô sinh do biến chứng quai bị.
Bệnh quai bị có tỷ lệ gặp biến chứng viêm tinh hoàn do quai bị chiếm khoảng 20-30% số ca mắc, thường gặp ở nam giới ở độ tuổi dậy thì hoặc sau dậy thì. Ở những người bị biến chứng này có thể bị teo tinh hoàn dẫn tới vô sinh.
Vi rút quai bị tấn công vào các tế bào sinh tinh, làm các tế bào này bị tổn thương, không thể tiếp tục sản sinh ra tinh trùng.
Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh quai bị còn bệnh nhân khi đã có biến chứng teo tinh hoàn hầu như không có cách nào hồi phục sự sinh tinh trở lại.
Vì vậy, khi có biểu hiện quai bị và viêm tinh hoàn cần đến ngay các bệnh viện chuyên khoa để có thể can thiệp kịp thời, giữ được hi vọng làm cha nhờ lưu trữ tinh trùng. Khi tinh hoàn bị tổn thương trong tinh dịch của nam giới vẫn còn tinh trùng.
Phần tinh trùng này có thể tồn tại trong ống dẫn tinh, túi tinh từ 1 đến 2 tháng các bác sĩ sẽ gom lại, trữ lạnh để giúp thụ thai bằng hỗ trợ sinh sản.
Bệnh biến chứng nguy hiểm
Theo bác sĩ Nguyễn Hồng Hà – Nguyên Phó giám đốc Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương, tổng thư ký hội Truyền nhiễm Việt Nam mùa đông xuân là mùa bệnh quai bị xuất hiện nhiều nhất. Quai bị do virus paramyxovirus gây nên.
Bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây trực tiếp bằng đường hô hấp, hay gây thành dịch trong trẻ em, thanh thiếu niên do virus quai bị gây nên.
Biểu hiện lâm sàng phổ biến nhất là viêm tuyến nước bọt mang tai không hóa mủ. Là một bệnh truyền nhiễm, thường xảy ra vào mùa đông - xuân. Lây trực tiếp khi gần bệnh nhân nói, ho hoặc hắt hơi.
Bệnh có đặc điểm dịch tễ rõ ràng, thường phát vào mùa xuân, nhất là trong khoảng thời gian tháng 4 và tháng 5, trong các môi trường tập thể như trường học, nhà trẻ. Tuổi nào cũng có thể bị bệnh quai bị, khả năng mắc bệnh ở nam cao hơn nữ.
Cho đến nay biến chứng của quai bị khiến nhiều người lo sợ đó là khả năng gây vô sinh.
Đối với biến chứng viêm tinh hoàn và mào tinh hoàn: Biến chứng này có tỷ lệ 20-35% ở người sau tuổi dậy thì mắc bệnh quai bị, thường xảy ra sau đợt viêm tuyến mang tai khoảng 7-10 ngày nhưng cũng có thể xuất hiện trước hoặc đồng thời.
Tinh hoàn sưng to, đau, mào tinh căng phù như một sợi dây thường. Tình trạng viêm và sốt kéo dài 3-7 ngày, sau đó khoảng 50% số trường hợp tinh hoàn teo dần và có thể dẫn đến tình trạng giảm số lượng tinh trùng và vô sinh.
Ngoài ra còn biến chứng viêm buồng trứng, ít có nguy cơ gây vô sinh hơn ở nam giới nhưng xác suất vẫn xảy ra. Để ngừa quai bị, biện pháp tốt nhất là tiêm ngừa bằng vắc xin phòng quai bị.
