Loại ung thư này thường xuất phát từ vùng chuyển tiếp giữa biểu mô trụ và biểu mô vảy. Bắt đầu từ tổn thương tiền ung thư tiến triển thành ung thư tại chỗ, sau đó là ung thư vi xâm nhập và cuối cùng kết thúc bằng ung thư xâm nhập.
1. Ung thư cổ tử cung - những con số đáng sợ ở Việt Nam:
Theo các nhà khoa học, tỷ lệ mắc ung thư cổ tử cung ở nước ta ở mức cao trên thế giới mà có xu hướng gia tăng ngày càng cao.
Theo báo cáo IARC năm 2008, cả nước có 5.174 trường hợp mắc mới và 2.472 trường hợp tử vong do ung thư cổ tử cung chiếm 11,65% trường hợp mắc mới của các nước Đông Nam Á.
Theo kết quả khám sàng lọc ung thư cổ tử cung tại 7 tỉnh thành trên cả nước từ năm 2008 - 2010 cho thấy tỷ lệ mắc ung thư cổ tử cung xấp xỉ 19,9/100.000 người tương đương 28,6% ở giai đoạn 1 và 21,4% ở giai đoạn 2.
Năm 2010, Việt Nam ước tính có khoảng 5.664 phụ nữ mắc ung thư cổ tử cung và tỷ lệ mắc mới là 13,6/100.000 phụ nữ.
Vì sao số người tử vong vì ung thư cổ tử cung ở Việt Nam rất cao?
Theo các nhà nghiên cứu, tuy ung thư cổ tử cung gây tử vong cao, đặc biệt ở giai đoạn muộn, nhưng nếu phát hiện sớm thì hiệu quả điều trị cũng rất cao.
Cụ thể nếu phát hiện ở giai đoạn 0 và điều trị thì tỷ lệ sống 5 năm đến 100%, nếu phát hiện muộn giai đoạn 4 thì điều trị tỉ lệ sống 5 năm chỉ có 5%.
Tuy nhiên, ở Việt Nam tình trạng tử vong vì ung thư cổ tử cung lại rất cao.
Theo GS.TS Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế, nguyên nhân chính của tình trạng này là do phụ nữ chưa được khám sàng lọc định kỳ và chưa có hệ thống phát hiện sớm ung thư qua các xét nghiệm thích hợp và dễ tiếp cận.
Tình trạng phổ biến đang tồn tại là hiểu biết của đa số phụ nữ ở nhiều vùng nông thôn về tầm quan trọng của việc sàng lọc ung thư ung thư cổ tử cung còn hạn chế, tỷ lệ khám sàng lọc còn thấp và chủ yếu là thụ động.
Trong khi đó, công tác tiêm phòng ngừa ung thư cổ tử cung chưa được triển khai rộng ở Việt Nam.
Tháng 3 năm 2015, tại hội thảo “Nâng cao nhận thức về ung thư CTC tại Việt Nam” do Viện Sức khỏe sinh sản và Gia đình (RaFH) phối hợp với Quỹ Ung thư CTC Australia tổ chức, các nhà khoa học đã đưa ra những thông tin khiến nhiều người giật mình.
Thông tin đó là: Mỗi ngày, nước ta có chín phụ nữ tử vong vì ung thư cổ tử cung, cứ khoảng 100.000 phụ nữ thì có 20 trường hợp mắc ung thư cổ tử cung với 11 trường hợp tử vong.
Mỗi năm, có trên 5.000 trường hợp mắc và hơn 2.000 trường hợp tử vong vì bệnh này.
Đồng thời, theo ước tính của các nhà khoa học, đến năm 2025, số trường hợp mới mắc ung thư cổ tử cung trong cả nước. Con số này tăng lên khoảng 40% so với năm 2008.
Tỷ lệ tử vong do ung thư cổ tử cung tăng lên từ 62% (ở nhóm<65 tuổi) hoặc 75% (ở nhóm trên 65 tuổi) so với năm 2008.
2. Nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung:
Theo các chuyên gia, căn bệnh ung thư cổ tử cung do rất nhiều nguyên nhân gây ra, thận chí có những nguyên nhân tưởng chừng không liên quan như bị căng thẳng thần kinh, stress kéo dài, ăn uống không đủ chất...
Tuy nhiên, có 2 nguyên nhân chính gây ra căn bệnh này mà các nhà khoa học đã xác định được như:
- Mắc ung thư cổ tử cung do lây nhiễm virus HPV:
Đa số các trường hợp bị ung thư cổ tử cung đều là do bị nhiễm virus HPV trong nhiều năm.
Theo thống kê thì virus HPV có khoảng 100 chủng loại khác nhau, trong đó có khoảng 40 loại gây ra các bệnh liên quan đến hậu môn và bộ phận sinh dục và có 15 loại được liệt vào hàng nguy hiểm, có nguy cơ gây ung thư cao.
Virus HPV có nguy cơ cao gây ung thư là HPV chủng 16 và 18. Ngoài ra, 11 chủng HPV khác cũng có thể gây ra bệnh ung thư cổ tử cung cho chị em.
- Mắc ung thư cổ tử cung do lối sống và yếu tố con người:
+ Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người đã từng có tiền sử bị mắc bệnh ung thư cổ tử cung thì con gái trong gia đình đó sẽ có nguy cơ bị mắc bệnh cao hơn so với những người được sinh ra trong gia đình bình thường.
+ Quan hệ tình dục không lành mạnh: Việc quan hệ tình dục không lành mạnh dễ khiến bạn bị lây nhiễm virus HPV trong đó có những chủng virus gây ung thư cổ tử cung.
+ Hút thuốc: Thuốc lá, đặc biệt là khói thuốc rất độc hại, đây là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh ung thư, trong đó có ung thư cổ tử cung.
+ Sinh con quá sớm: Những phụ nữ sinh con khi dưới 17 tuổi sẽ rất dễ bị mắc các bệnh liên quan đến bộ phận sinh dục vì ở độ tuổi này thì cơ quan sinh dục của nữ giới chưa phát triển cộng thêm sự thiếu hiểu biết về kiến thức vệ sinh.
Đây chính là nguyên nhân tiềm ẩn gây ra bệnh ung thư cổ tử cung ở nữ giới sau này.
+ Sinh đẻ nhiều lần: Những phụ nữ sinh ba con trở lên thì tỷ lệ bị ung thư cổ tử cung cao gấp hai lần so với những chị em sinh ít con hơn.
+ Nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục: Những phụ nữ từng bị bệnh lậu, giang mai, HIV thì khả năng chị em bị bệnh ung thư cổ tử cung là rất cao.
3. Phòng bệnh ung thư cổ tử cung:
- Khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm các bệnh phụ nữ thường gặp. Làm thêm xét nghiệm tế bào cổ tử cung (pap smear) để kiểm soát tối đa nguy cơ ung thư cổ tử cung.
- Tiêm vắc xin HPV phòng ngừa ung thư cổ tử cung.
- Quan hệ tình dục lành mạnh, thực hiện an toàn tình dục, sử dụng biện pháp tránh thai an toàn.
- Không hút thuốc lá và sử dụng các chất kích thích khác.
- Giữ vệ sinh bộ phận sinh dục hàng ngày và trước và sau khi quan hệ tình dục.
