Thông tin trên được nêu ra ban đầu trong bài báo "Sĩ quan giải ngũ được gọi trở lại tiếp tục 'xuất chinh'" được đăng trên trang 3 Báo Giải phóng quân (Trung Quốc) hôm 17/6.
Báo này đưa tin, hôm 13/6, một biên đội tàu chiến đời mới của Trung Quốc đã tiến hành diễn tập liên tục 4 ngày tại Biển Đông. Đặc biệt, tham gia cuộc diễn tập có 120 sĩ quan là những quân nhân Trung Quốc đã giải ngũ.
Đa Chiều bình luận, đợt gọi tái ngũ khẩn cấp này liên quan đến tình hình Biển Đông, đặc biệt là phản ứng của quốc tế trước hoạt động nạo vét, xây dựng bất hợp pháp đảo nhân tạo của Trung Quốc trên Biển Đông.
Chuyên gia thuộc Sở nghiên cứu Học thuật quân sự Hải quân Trung Quốc Trương Quân Xã hôm 18/6 trả lời phỏng vấn Thời báo Hoàn Cầu cho rằng truyền thông quốc tế lý giải "Trung Quốc triệu tập sĩ quan giải ngũ để tiếp tục phục vụ" là sai lầm.
Ông Trương giải thích: "Bất kể là sĩ quan hay binh sĩ khi đã giải ngũ đều phải chuyển vào dạng 'nhập ngũ dự bị'.
Cuộc diễn tập vừa qua cũng nhằm nâng cao tốc độ phản ứng của đội ngũ này khi gặp tình huống chiến đấu. Các quốc gia khác cũng làm vậy, không có gì đặc biệt."
Cũng biện minh cho động thái của Hải quân, song Báo Giải phóng quân lại tỏ thái độ gay gắt hơn và đổ lỗi cho truyền thông "cố ý dẫn dắt sai cho dư luận quốc tế".
"Đứng trước gió thì heo cũng có thể bay được. Câu nói này mặc dù là cường điệu, nhưng lại phản ánh được tình trạng thổi phồng vấn đề trong môi trường dư luận ngày nay" - tờ báo quân đội Trung Quốc viết.
Hình ảnh cuộc diễn tập mới đây của Hạm đội Nam Hải với sự tham gia của các quân nhân giải ngũ bị gọi trở lại. Nguồn: CCTV7.
Hãng thông tấn Hàn Quốc Yonhap hôm 18 dẫn nguồn tin từ Mỹ phân tích, có 2 nguyên nhân khiến Hải quân Trung Quốc triệu tập các sĩ quan giải ngũ trong 2 năm trở lại đây.
Thứ nhất, số lượng tàu chiến mới hạ thủy của Trung Quốc quá lớn, dẫn đến lượng nhân viên kỹ thuật bị thiếu hụt. Khả năng còn lại chính là do căng thẳng leo thang giữa Trung Quốc và cộng đồng quốc tế trên Biển Đông.
Hoàn Cầu lấp liếm về vấn đề này rằng "Trung quốc chỉ tiến hành tập luyện cho quân nhân 'dự bị' theo quy định của pháp luật" và tuyên bố hành động này "không liên quan tới căng thẳng khu vực".
Tuy nhiên, Yonhap khẳng định, Hải quân Trung Quốc đã ban hành mệnh lệnh triệu tập khẩn cấp trên, đồng thời yêu cầu các quân nhân được gọi "phải trở về đơn vị trong vòng 6 tháng".
Cũng theo Yonhap, Quân ủy Trung ương Trung Quốc đã chỉ thị Hải quân "chuẩn bị tốt ứng biến mọi tình huống".
Bên cạnh đó, Trung Quốc đã chế tạo hàng chục tàu khu trục tên lửa và tàu ngầm kiểu mới trong vòng 2 năm qua và hạ thủy nhiều tàu trong năm 2013.
Truyền thông Hàn Quốc cũng cho biết, chính phủ Trung Quốc đã chế định quy tắc cụ thể, cho phép trưng dụng tàu dân dụng trong trường hợp khẩn cấp.
Theo đó, có 5 loại tàu dân sự có thể bị quân đội Trung Quốc trưng dụng "khi phát sinh nhu cầu phòng vệ quốc gia".
Trong năm ngoái, lượng tàu dân sự được đăng ký ở nước này vào khoảng 172.000 chiếc và có thể khiến sức mạnh Hải quân Trung Quốc "tăng mạnh trong thời chiến".
Giữa bối cảnh căng thẳng Trung Quốc với quốc tế ở cả Biển Đông và biển Hoa Đông đều leo thang, quyết định trên của chính phủ Trung Quốc càng khiến dư luận thêm lo ngại.
