Tân Hoa Xã chỉ trích các chính trị gia cũng như lãnh đạo quân đội Mỹ liên tục lặp lại "điệp khúc" Hải quân và Không quân Mỹ sẽ tiến vào khu vực 12 hải lý của các đảo, đá mà Trung Quốc xâm chiếm trái phép trên Biển Đông.
Tân Hoa Xã cũng phê phán việc Mỹ "không biết hối hận" sau vụ máy bay do thám tân tiến P-8A Poseidon của nước này bị Trung Quốc cảnh cáo 8 lần trên Biển Đông hôm 20/5 vừa qua, mà Lầu Năm Góc "còn lớn tiếng đe dọa Bắc Kinh".
Phát ngôn viên Lầu Năm Góc Stephen Warren nói - "Mỹ không thừa nhận chủ quyền, đồng thời phản đối hành động xây đảo nhân tạo trái phép của Bắc Kinh trên Biển Đông, song máy bay do thám và tàu chiến Mỹ vẫn chưa hề tiến vào khu vực 12 hải lý của các đảo này.
Nhưng đó có thể là bước tiếp theo".
Trước nhiều phản ứng bất mãn liên tiếp của Trung Quốc, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Đông Á Daniel Russel đã tuyên bố cứng rắn rằng việc máy bay do thám Mỹ vào Biển Đông trinh sát "là hoàn toàn thích đáng", và khẳng định Mỹ "sẽ tiến hành nhiệm vụ đến cùng".
Trên thực tế, tình hình Biển Đông chỉ mới trở nên căng thẳng từ khoảng hơn 1 tuần trước, khi Lầu Năm Góc thông qua tạp chí Wall Street Journal tiết lộ Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Ashton Carter yêu cầu "xem xét điều máy bay trinh sát của Hải quân vào Biển Đông".
Nếu đề nghị của ông Carter được Nhà Trắng phê chuẩn thì điều này đồng nghĩa với Mỹ chính thức "vỗ mặt" Trung Quốc rằng "Washington không chấp nhận tuyên bố chủ quyền phi pháp trên Biển Đông của Bắc Kinh".
Khả năng Mỹ đưa quân vào khu vực 12 hải lý thế nào?
Tân Hoa Xã gọi các động thái cứng rắn của Mỹ là "sự ngông cuồng của 'phe diều hâu' chiếm thiểu số" nhằm mục đích bôi nhọ Trung Quốc và yêu cầu Mỹ phải chịu trách nhiệm với những "sự cố ngoài ý muốn" có thể xảy ra.
Tân Hoa Xã viện dẫn Công ước LHQ về Luật biển (UNCLOS) quy định về khu vực 12 hải lý và ngang ngược tuyên bố, Trung Quốc chủ trương tự do hàng hải, nhưng không đồng nghĩa với tàu chiến, máy bay nước ngoài "có thể tùy ý ra vào lãnh hải và không phận một nước".
Đương nhiên, "lãnh hải và không phận" mà Trung Quốc luôn khăng khăng là "chủ quyền lãnh thổ" của nước này trên Biển Đông là hoàn toàn không có giá trị và cũng không tạo thành áp lực nào với Washington.
"Tướng diều hâu" Trung Quốc Doãn Trác - Chủ nhiệm Ủy ban chuyên gia công nghệ thông tin Hải quân - tố Mỹ đang áp dụng nguyên tắc "tự do hàng hải" theo quan điểm một chiều của Washington.
"Chủ quyền (mà Trung Quốc xâm phạm và tuyên bố phi pháp - PV) ở Biển Đông là lợi ích cốt lõi của Trung Quốc.
Việc gây áp lực buộc Bắc Kinh thoái lui sẽ không đem lại kết quả tốt đẹp.Cách làm thông minh đối với Mỹ không phải là dồn ép và đe dọa Bắc Kinh, mà cần phải giữ lập trường trung lập và đẩy mạnh trao đổi về chiến lược với Trung Quốc." - Doãn nói thêm.
"Nếu Mỹ thực sự làm điều đó (đưa quân đội vào khu vực 12 hải lý ở Biển Đông - PV) thì có nghĩa là họ đã phá hoại vô cùng nghiêm trọng quan hệ Trung-Mỹ" - Tân Hoa Xã đe dọa.
Từ góc nhìn của Bắc Kinh, quan hệ Trung-Mỹ cần tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực, nhưng đặc biệt là phải "kiểm soát tốt mâu thuẫn và các vấn đề nhạy cảm".
Tân Hoa Xã cảnh cáo Mỹ "đừng tìm kiếm bước đi mạo hiểm cũng như động thái thách thức" và nhấn mạnh, "lời cảnh tỉnh của Trung Quốc đáng để Mỹ tham khảo và tiếp nhận khi đưa ra các quyết sách".