Ngày 8/2, Công ty phân tích tình báo Stratfor (Mỹ) đã công bố trên trang web của mình ảnh vệ tinh về tổ hợp quân sự tuyệt mật của Iran - Parchin từ năm 2010 - 2016.
Stratfor mô tả những tư liệu mình có được là "bức tranh rõ ràng về bản chất hai mặt trong cách tiếp cận của Iran với chương trình hạt nhân nước này trong suốt quá trình đàm phán với phương Tây".
Cụ thể, theo Stratfor, dựa vào những hình ảnh đó, có thể thấy Iran đã bắt đầu dọn dẹp sạch cơ sở quân sự của mình vào năm 2012, khi các cuộc đàm phán bắt đầu có những dấu hiệu khả quan hơn.
Nhà phân tích Sim Tack từ Stratfor nhận định, đây là cách giới lãnh đạo Iran thực hiện để làm hài lòng người mang tư tưởng cứng rắn ở nước này, đồng thời xóa đi những dấu vết của chương trình vũ khí hạt nhân bất hợp pháp.
Sự thay đổi tại khu vực thử vật liệu nổ ở Parchin
Iran đã dọn hết các lớp đất và lá cây chứa bằng chứng về các hoạt động của mình trước khi các thanh tra viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế IAEA tới đó vào tháng 9/2015, đồng thời đổ bê tông nhiều khu vực rộng lớn.
Cuộc thanh tra là những bước cuối cùng trước khi đi đến thỏa thuận giúp Iran có được hàng chục tỉ USD từ việc nới lỏng các lệnh trừng phạt.
Lối vào tại khu vực dưới lòng đất ở Parchin
Những cơ sở ngầm bên dưới tổ hợp Parchin này đã được xây dựng, có thể là nơi Iran tiến hành hoạt động nghiên cứu và phát triển vũ khí, theo Stratfor. Đây là nơi mà các quan sát viên IAEA chưa từng đặt chân tới.
Ông Tack từ Stratfor giải thích với tạp chí Mỹ The Daily Beast: Các bức ảnh cho thấy Iran đã có các động thái nhằm che giấu những gì mình làm trước đây, và bây giờ... vẫn đang phát triển các khu vực mà IAEA có thể, hoặc không thể tiếp cận tới".
Stratfor cảnh báo: "Thỏa thuận hạt nhân của Iran với phương Tây đã có hiệu lực, song điều đó không đồng nghĩa với việc thế giới có thể hoàn toàn thôi lo lắng về chương trình hạt nhân của Tehran.
Iran vẫn tiếp tục phát triển các công nghệ quân sự nhất định, bao gồm tên lửa đạn đạo, và một ngày nào đó có thể sử dụng để hỗ trợ khả năng hạt nhân của mình.
Trong khi đó, nước này vẫn giữ bí mật các hoạt động của mình ở một số cơ sở quân sự trên khắp đất nước.
Việc nước này giấu các cơ sở quân sự của mình tiếp tục làm dấy lên những nghi ngờ về cam kết lâu dài của Tehran đối với thỏa thuận hạt nhân".
Cơ sở hạt nhân Parchin từ lâu đã là nguồn cơn gây tranh cãi trong quá trình đàm phán hạt nhân, phần lớn là bởi nó không hoàn toàn đúng là một cơ sở hạt nhân.
Tehran thì liên tục khẳng định rằng không có hoạt động sản xuất vũ khí hạt nhân nào diễn ra tại đó.
Tuy nhiên, theo những thông tin từ một vài quan sát viên độc lập, tại đây, Iran đã thử nghiệm các vật liệu nổ hình cầu - vụ nổ đặc trưng khi kích hoạt phản ứng hạt nhân bên trong vũ khí.
Theo Stratfor, so với các cơ sở làm giàu hạt nhân của Iran - vốn là trung tâm của các cuộc đàm phán, tổ hợp Parchin tập trung vào việc phát triển hạt nhân và thử nghiệm vật liệu nổ.
