Tướng lĩnh Trung Quốc không hài lòng vì quân phí tăng ít
Các quan chức và chuyên gia phân tích của PLA đánh giá "mức tăng ngân sách quốc phòng thấp một cách bất ngờ" cho thấy Chủ tịch Tập Cận Bình đã thể hiện quyền kiểm soát quân đội của ông thông qua biện pháp kinh tế mà không ngại "chạm nọc" các tướng lĩnh PLA.
Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) đưa tin, tại lễ khai mạc Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc (Nhân đại) Trung Quốc hôm 5/3, Thủ tướng Lý Khắc Cường thông báo dự toán ngân sách quốc phòng Trung Quốc năm nay tăng 7.6%, chỉ cao hơn 0.1% so với 2010.
Thiếu tướng Tiền Lợi Hoa, Chủ nhiệm Văn phòng ngoại vụ Bộ quốc phòng Trung Quốc, nói tại một tiểu tổ thảo luận trong khuôn khổ Hội nghị Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc hôm 6/3: "Dự chi ngân sách quốc phòng năm nay giảm 2.5% so với 2015. Đây là con số rất lớn.
Trước khi kỳ họp Quốc hội Trung Quốc khai mạc, truyền thông phương Tây đa phần nhận định ngân sách quốc phòng 2016 có khả năng tăng tới 20%. Con số thực tế chênh lệch quá xa so với dự đoán của phương Tây và chính cá nhân tôi."
Tướng Tiền là Ủy viên Chính hiệp Trung Quốc. SCMP cho biết, ngoài ông này, còn rất nhiều tướng lĩnh cấp cao của PLA bị "hụt hẫng" vì mức tăng dự chi quốc phòng quá thấp so với kỳ vọng.
Tại lễ khai mạc Hội nghị Chính hiệp Trung Quốc hôm 3/3, một Ủy viên khác là cựu Phó tư lệnh quân khu Nam Kinh - Trung tướng Vương Hồng Quang - cũng đánh giá đầy tự tin vào mức tăng 20% cho quốc phòng để "đối phó thách thức từ biển Đông và Hoa Đông".
Vương Hồng Quang nhấn mạnh, quân đội Trung Quốc cần nguồn kinh phí tính hàng trăm tỉ nhân dân tệ để bồi thường cho 300.000 quân nhân bị cắt giảm biên chế theo cuộc cải tổ quân đội quy mô lớn của ông Tập Cận Bình.
Các đại biểu quân đội Trung Quốc xếp hàng vào Đại lễ đường nhân dân Bắc Kinh dự lễ khai mạc Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc (Nhân đại) Trung Quốc hôm 5/3. Ảnh: Reuters
Tập Cận Bình khẳng định quyền lực với quân đội
Ngày 3/9/2015, ông Tập đã tuyên bố sẽ cắt giảm 300.000 quân nhân, chủ yếu là các sĩ quan và binh sĩ không thuộc các đơn vị chiến đấu, trong kế hoạch biến PLA thành đội quân hiện đại "linh hoạt, giàu sức chiến đấu".
Trước khi "đánh" vào cơ cấu hành chính PLA, ông Tập đã "hạ" thành công hai "hổ lớn" tham nhũng hàng đầu của quân đội là 2 cựu Phó chủ tịch Quân ủy trung ương Từ Tài Hậu, Quách Bá Hùng, cùng hàng chục tướng lĩnh biến chất khác.
Một nguồn tin (giấu tên) thân cận với PLA tiết lộ với SCMP: "Chống tham nhũng trong quân đội trước khi thông báo giảm quân là hành động khôn ngoan của ông Tập, bởi bộ phận tướng lĩnh kiêu ngạo đã bị các vụ 'ngã ngựa' của 'hổ béo' làm cho sợ hãi."
Nguồn tin này cho hay, ông Tập Cận Bình muốn tầng lớp lãnh đạo quân đội Trung Quốc hiểu rằng ai mới là người nắm trong tay "bát cơm" của họ.
"Vào thập niên 1980 của thế kỷ trước, Đặng Tiểu Bình đã quyết định giảm biên chế 1 triệu quân. Nhưng Tập Cận Bình khác với Đặng, bởi ông là một lãnh đạo xuất thân từ 'quan văn'.
Ông Tập buộc phải áp dụng các biện pháp chống tham nhũng vốn được người dân ủng hộ, ngoài ra là các biện pháp về kinh tế, để xây dựng quyền lực cho bản thân."
Nhà quan sát quân sự Macau Hoàng Đông nhận định: "Hành động của Tập Cận Bình mang rủi ro rất lớn. Ông ấy giao cho PLA thêm nhiều nhiệm vụ, nhưng mặt khác lại cắt bớt 'thù lao'.
Nếu không thể bảo đảm khiến toàn bộ tướng lĩnh cấp cao trong quân đội nghe lời thì động thái của ông Tập có khả năng phản tác dụng."
Theo SCMP, cả tướng Vương Hồng Quang và Tiền Lợi Hoa đều nhấn mạnh, PLA sẽ phải đối diện với nhiều thách thức hơn trong tương lai, bao gồm việc 7 đại quân khu bị tái cơ cấu thành 5 khu chiến lược.
Đồng thời, quân đội Trung Quộc đang phải học tập mô hình và quan niệm quân sự của phương Tây, cũng như đối phó với sức ép gia tăng từ Mỹ/đồng minh ở biển Đông và biển Hoa Đông.