SOHA NEWS
Ngay sau khi ông Hagel tuyên bố từ chức, Nhà Trắng thông báo cựu thứ trưởng quốc phòng Michele Flournoy và thượng nghị sĩ Rhode Island Jack Reed là những ứng cử viên hàng đầu cho chiếc ghế lãnh đạo Lầu Năm Góc.
Tuy nhiên theo báo Washington Post, cả hai đều đã lên tiếng từ chối cơ hội này. Ông Reed tuyên bố đang rất yêu công việc hiện tại và “muốn tiếp tục phục vụ người dân Rhode Island”.
Bà Flournoy, người được kỳ vọng sẽ trở thành nữ bộ trưởng quốc phòng đầu tiên trong lịch sử Mỹ, cho biết bà không thể đảm nhận chức vụ quan trọng này vì lý do gia đình.
CNN dẫn lời một số quan chức Nhà Trắng tiết lộ lời từ chối của bà Flournoy là điều gây ngạc nhiên lớn đối với ông Obama. Các nhà quan sát nhận định sẽ không dễ để ông Obama tìm kiếm người thay thế ông Hagel.
Sự kiểm soát của NSC
Theo trang Politico, một số nghị sĩ Quốc hội Mỹ khẳng định ông Hagel buộc phải ra đi vì không thể hòa nhập với Hội đồng An ninh quốc gia (NSC) của Nhà Trắng, gồm toàn nhân vật thân cận với ông Obama.
Trong thời gian qua, NSC kiểm soát hầu như toàn bộ mọi chính sách về xung đột nước ngoài, chống khủng bố và các vấn đề quan trọng khác, khiến Bộ Quốc phòng và các cơ quan có liên quan phải đứng ngoài lề.
“Chuck rất thất vọng với chính sách an ninh quốc gia của chính phủ. Những người tiền nhiệm của ông ấy từng phàn nàn về sự kiểm soát chặt chẽ của Nhà Trắng, khiến công việc của họ trở nên khó khăn. Trường hợp của Chuck cũng không khác biệt” - thượng nghị sĩ John McCain chỉ trích.
Trên thực tế, các cựu bộ trưởng quốc phòng Leon Panetta và Robert Gates đều từng công khai chỉ trích sự can thiệp quá sâu của NSC.
Ông Panetta và ông Gates đều khẳng định NSC can thiệp sâu vào công việc của Bộ Quốc phòng và quân đội đến mức có ý định lập đường dây liên lạc trực tiếp với các tư lệnh trên chiến trường.
Các thành viên NSC chủ động gọi điện cho các tướng quân đội về những vấn đề như chiến lược và chiến thuật. Nhà Trắng còn muốn liên hệ trực tiếp với Bộ chỉ huy chiến dịch đặc biệt liên quân (JSOC).
Một quan chức Nhà Trắng tiết lộ ông Hagel và Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Susan Rice có sự bất đồng sâu sắc. Cả hai thỉnh thoảng vẫn cãi cọ và có lần ông Hagel đã gửi cho bà Rice một báo cáo chỉ trích dữ dội chiến lược của Nhà Trắng ở Syria.
Nhiều nhà quan sát cho rằng đây có thể là lý do khiến ứng cử viên số một Flournoy từ bỏ cơ hội trở thành người lãnh đạo Lầu Năm Góc.
Bà Flournoy từng chỉ trích những kế hoạch an ninh của NSC nên cũng khó có thể hòa hợp với NSC. Do đó, nhiều người nghi ngờ khả năng một ứng cử viên khác được chọn lựa.
Đó là cựu thứ trưởng quốc phòng Ashton Carter. Ông được đánh giá là một nhân vật có uy tín, nhưng cũng từng không ít lần đụng độ với các thành viên NSC.
Thách thức lớn
Ngoài ra, giới quan sát nhận định chức vụ bộ trưởng quốc phòng Mỹ hiện tại dù danh giá nhưng cũng không dễ nuốt. Bởi người kế nhiệm ông Hagel sẽ chỉ nắm quyền trong vòng chưa đầy hai năm.
Ở thời điểm hiện tại, uy tín và vị thế của ông Obama đang xuống thấp sau khi Đảng Dân chủ thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử Quốc hội giữa kỳ.
Chủ nhân mới của Lầu Năm Góc chắc chắn sẽ vướng vào những cuộc xung đột liên miên với Quốc hội do Đảng Cộng hòa kiểm soát về tất cả mọi vấn đề, từ chiến lược chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) cho đến chương trình cắt giảm ngân sách quốc phòng.
Ngay cả việc điều trần trước Thượng viện để được thông qua cũng sẽ không dễ dàng.
Thượng nghị sĩ John McCain sẽ đảm nhận chức chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện và ông phản đối dữ dội chiến lược của Nhà Trắng tại Syria và Iraq.
Các nhà phân tích cho rằng bà Flournoy từ chối chức bộ trưởng quốc phòng bởi bà muốn tránh những phiền phức hiện tại với Nhà Trắng và chờ cơ hội được làm việc cùng bà Hillary Clinton nếu cựu ngoại trưởng Mỹ thắng cử tổng thống năm 2016.
Đến nay NSC cũng chỉ cho biết ông Obama đang xem xét “một số ứng cử viên chất lượng”. Dự kiến một phiên điều trần của người thay thế ông Hagel trước Thượng viện sẽ chỉ diễn ra vào tháng 2-2016.
Và bất cứ ai lên thay ông Hagel cũng sẽ phải đối mặt với vô số thử thách lớn, từ cuộc chiến chống IS, sự trỗi dậy của Taliban ở Afghanistan cho đến căng thẳng tại châu Âu và kế hoạch cải tổ lực lượng hạt nhân Mỹ.
3 bộ trưởng quốc phòng trong 6 năm
Với việc ông Chuck Hagel từ chức, Tổng thống Obama phải tìm kiếm bộ trưởng quốc phòng thứ tư kể từ khi ông lên nắm quyền năm 2009.
Bộ trưởng quốc phòng đầu tiên của ông Obama là Robert Gates, người từng đảm nhận chức vụ này dưới thời cựu tổng thống George Bush từ năm 2006.
Sau khi ông Gates nghỉ hưu năm 2011, ông Leon Panetta lên thay. Ông Hagel mới lên nhậm chức từ tháng 2-2013.
