Quốc hội Mỹ và Bộ tài chính nước này mới đây đã tuyên bố, vòng 7 của Đối thoại Kinh tế & Chiến lược Trung-Mỹ sẽ được tổ chức vào các ngày 23-24/6 tới tại Washington, Mỹ.
Phía Mỹ cũng đã công bố lịch trình hoạt động của Đối thoại cũng như danh sách đại biểu song phương tham dự.
Trang Đa Chiều bình luận, động thái này của Mỹ chỉ được đưa ra sau khi Bắc Kinh có những tuyên bố "mang hàm ý" nhượng bộ Mỹ về vấn đề Biển Đông.
Theo đó, phát ngôn viên mới của Bộ ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng đã tổ chức họp báo khẩn vào sáng nay (16/6) để đưa ra các thông báo và tuyên bố riêng về tình trạng cải tạo đảo nhân tạo (phi pháp-PV) của nước này tại Biển Đông.
Phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng.
Toàn văn phát ngôn của ông Lục chỉ gói gọn trong 400 chữ, trong đó chi tiết đáng chú ý nhất được cho là khiến Bộ ngoại giao Trung Quốc phải họp báo khẩn là:
"Căn cứ theo kế hoạch tác nghiệp, một số dự án cải tạo (phi pháp-PV) các công trình trên đảo đá ở quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam-PV) sẽ được hoàn thành trong thời gian tới."
Theo Đa Chiều, tuyên bố "hoàn thành cải tạo" của Trung Quốc có thể được hiểu là nước này sẽ không có động thái mở rộng hơn nữa diện tích xây dựng và cải tạo đảo nhân tạo trái phép trên Biển Đông.
Dù vậy, Bắc Kinh vẫn không chịu từ bỏ các hoạt động phi pháp của mình mà vẫn khẳng định bước tiếp theo sau khi hoàn thành "dự án cải tạo trên bộ" sẽ "triển khai cơ sở hạ tầng và thiết bị để đáp ứng các chức năng liên quan".
Tuy nhiên, diễn biến này cho thấy Washington đã đạt được một phần mục tiêu của mình trên Biển Đông sau khi liên tiếp yêu cầu Bắc Kinh dừng các hoạt động xây dựng trái phép.
Điều này cũng sẽ đem lại lòng tin đối với các đồng minh và đối tác của Mỹ ở châu Á-Thái Bình Dương. Ngược lại, Trung Quốc cũng có thể yên tâm về viễn cảnh "tay bắt mặt mừng" trong Đối thoại sắp tới.
Trung Quốc có bước nhượng bộ đầu tiên trước Mỹ là kết quả chuyến thăm của Phạm Trường Long nhằm bảo đảm chuyến thăm Mỹ tháng 9 của ông Tập được diễn ra suôn sẻ.
Trước những tuyên bố đầy bất ngờ vào sáng nay, Trung Quốc luôn duy trì thái độ ngang ngược, hống hách và cố chấp đối với vấn đề Biển Đông, tỏ ý sẽ không nhượng bộ trong bất kỳ tình huống nào.
Thế nhưng, Đa Chiều cho rằng, cuối cùng Bắc Kinh cũng nhận ra họ phải chịu tổn hại thế nào nếu để vấn đề Biển Đông làm phá sản kế hoạch thăm Mỹ chính thức của chủ tịch Tập Cận Bình vào tháng 9 tới.
Chính vì vậy, phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Phạm Trường Long đã phải có "chuyến thăm lịch sử" tới Mỹ trong tuần trước để bảo đảm tình huống xấu nhất không được phép xảy ra.
Và tuyên bố sáng nay của Bộ ngoại giao Trung Quốc có thể xem là một trong những bước nhượng bộ đầu tiên của Bắc Kinh trong thỏa thuận của Phạm Trường Long với phía Mỹ.
Kể từ tháng 5, hàng loạt màn "đấu khẩu" qua lại của quan chức, chuyên gia song phương đã khiến "mùi thuốc súng" giữa Trung-Mỹ trên Biển Đông trở nên nặng nề hơn, thậm chí có nhiều học giả dự đoán xung đột quân sự có thể bùng phát bất cứ khi nào.
Trước và sau Đối thoại Shangri-la hồi đầu tháng 6, Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Ashton Carter cũng liên tục tuyên bố đanh thép yêu cầu Trung Quốc chấm dứt các hành động phi pháp của mình.
Mới đây nhất tại Hội nghị thượng đỉnh G7, nhóm 7 nước công nghiệp hàng đầu thế giới cũng ra tuyên bố chung bày tỏ quan ngại về tình hình Biển Đông, qua đó chỉ trích "không đích danh" Trung Quốc.
